• 实时天气:多伦多
    温度感觉: -3°
  • 实时天气:温哥华
    温度感觉:
  • 实时天气:卡加利
    温度感觉:
  • 实时天气:蒙特利尔 -1°
    温度感觉: -4°
  • 实时天气:温尼伯
    温度感觉:
楼主: 虚 竹
打印 上一主题 下一主题

糊涂的中国历史观:近代中国落后的真正原因

 关闭
46#
发表于 2006-3-10 21:29:51 | 只看该作者

回复:满文:刘禹锡《陋室铭》

最初由[梦工作室]发布
满文:刘禹锡《陋室铭》
汉语的经典文章翻译成任何其他语言都会或多或少失去原来的
韵味, 其他语言翻译成汉语也一样.特别是类似诗歌的文体.

请问[梦工作室]有没有原文是满文的经典翻译成汉语的?
47#
发表于 2006-3-10 21:43:11 | 只看该作者

谁是纯种的原本汉人?

关于这个问题哪一位户籍本上标注是汉族的人都不敢拍胸脯说——我是。游牧的古羌族是华夏汉人的祖族之一,源于西北,炎帝族起源于西戎羌族,黄帝起源于西羌和西北高原(《史记》和《山海经》中均有记载),今有汉人鄙视游牧民族那是真正的忘本忘祖。汉族出身于游牧民族他的血管里狼性血液的遗存,生活让他们崇拜狼,如对“美”的造字,“羊+大”为美,只有牧人和狼这样认为,不是吗?鲜卑族是东胡与匈奴的融合民族,后鲜卑又都“演绎”成汉族了,现在姓长孙复姓者是鲜卑皇族拓跋氏,李世民是鲜卑,所以他是第一个提出“华夷平等”的中国皇帝。
  崇拜狼的民族很多,均是北方游牧民族,今天主要是蒙古和满族。满族和蒙古有混血外,民国前在血缘上均未受到其他民族“侵袭”。清时满族吸取了鲜卑北魏、契丹辽国,特别是女真金国和蒙古元朝的失败教训,实行满汉不通婚,主要保持其“狼性”,并就此制定了七项国策:1、保持骑射搏击传统,皇子不例外;2、定期规模“仿狼”围猎,皇帝不例外;3、保留游牧生活方式,东北不例外;4、血液纯度婚姻基础,满汉不通婚;5、以战养“性”以战强兵,果断不妥协;6、满洲核心蒙藏骨干,汉族不分离;7、竞争太子择优定夺,皇位不学汉。
  满族人的祖先是游牧和狩猎的,狼崇拜是自然的,满族的祖先(很大可能)源于西北,所以我们风俗不住西床,我们祭祖等活动均是朝西的,那是神位、祖位。
  汉语中Lang和long的读音是很相近的,它是异化现象,有一段演绎过程。现在山西省曲沃人读“黄”和“红”音时,外地人无法区分。炎帝黄帝不提,仅战国时就不知道有多少匈奴人进入山西省河津地带,是匈奴等北方少数民族一起完善了汉语,比如说把“孔”分离成“窟窿”{kong=k(u)+(l)ong};“浑”分离成“囫囵”{hun=h(u)+(l)un},使汉语由单音节词向复合音发展,同时带去大量北方少数民族词汇(和牲畜喂养技术),如好歹之“歹”、“牡丹”、“胡同”、“戈壁”、“塌”……
  当北方少数民族进入汉区不断和他们通婚融合,并从牧转农,图腾崇拜重新选择,但他离不开原由狼的影子,农耕企盼的是与水有关的图腾。那时河津一带是有鳄鱼的,于是水中之狼的图腾就出现了,在汉语的基础上根据北方少数民族语感将陆地的lang(a具有阳性,懂满、蒙语的人会有这样的感受)转称水中的long(o有阴性),在当时人们心中是这样。另外狼龙两图腾有七点相同:
1、狼龙两图腾最早出现在内蒙古草原或草原近处;2、原始的狼龙图腾头和颈是相同的,出土物为证;3、狼龙图腾均无翅可飞,且上下拱动飞行;4、狼龙两图腾均与“天崇拜”有关,北方少数民族很早就提出“天与天子”的概念;5、狼龙两图腾都凶猛可怕,均为猛兽形象;6、狼龙两图腾的动物原型都有不可驯服性;7、狼龙两图腾都具有灵性。所以狼龙两图腾是一个概念下的转化,信仰是归一的。

女真文和契丹文很明显上面有“山”,山有汉字本意外,另有特殊含义,“山”有“辉煌”等含义。龙的汉字从它的本字(现在日本人依然用龙的本字之汉字)到现在演变过程中有上图的两款异写,前部分是龙的本字,后边跟似乎是犬加三撇,三撇在汉字中是“灵性、文采、凶猛”之含义(如:彩,彪,影、须),那么犬加三撇是指狼吗?为何后来产生合体的“龙”(繁体)呢?龙”(繁体)为何是独体字呐?合体龙”(繁体)又是在何背景下产生的?有待进一步研究。

在蒙、鲜卑、女真部分古音读狼是cinacino,梵文“Cinasthana”中的“cina”和“Mahachinasthana”中的“china”就是cina,而不是changnan(景德镇的昌南,而想与瓷器china挂钩)的威妥玛(thomas wade)注音, “Cinasthana”、“Mahachinasthana”皆为古印度对中国的称谓之说则早已成了定论,而且汉语中的“支那”和葡萄牙语、荷兰语、德语、英语中的“China”以及法语中的“Chine”等起源于梵语“Cinasthana”、或“Mahachinasthana”之说也早已获得了公认。 “Mahachinasthana”音译成了“摩诃脂那国”、“摩诃至那国”、“摩诃震旦”等。梵文“Mahachinasthana”中的“Maha”乃“大”的意思也有“崇拜”之意;“sthana”读作“斯坦”,乃“国(境)”的意思;“china”则为“狼”的语音不是“秦”,他们对秦没有概念,西方包括古印度,他们对古匈奴为主狼崇拜民族统治的“北中国”有印象。因此“Mahachinasthana”的意译应为“大狼国”“崇拜狼之国”。不过唐朝僧侣并没有意译它,而是对它进行了音译,于是汉语典籍中便开始出现了一组同义音译词:“脂那”、“至那”、“震旦”、“支那”等。此后,这些音译词在汉语典籍中虽然不时露面,但总的来说出现的频率不高;且即使出现了,也大都作为历代中国的统称而被使用。之所以这样,是因为在不少特定情况下,譬如说在汇编各朝代中国人的佛教著作时,只署记某一朝代的名称显然不合情理,故人们不得不使用跨越多个朝代的统称。当时,人们虽然有选择其他统称的自由,但对佛门弟子来讲,无疑没有哪个统称比源于梵文的译语“支那”更能体现自己的虔诚和博学的了,因此“支那”比较多见于佛教经典。
 “支那”一词由中国传入日本可以上溯到九世纪初。日本著名僧侣空海大师著述时曾多次使用“支那”一词。由于空海曾于八○四至八○六年随遣唐使赴唐学习过佛经,因此可以推断他书中的“支那”乃是从大唐僧侣或汉译经典那里学来的。cina/china同sina/sino不是一回事,后者可能是“秦”。

相关词汇:
满-英对照:gajungga orho: aconite, wolfsbane
    jariiu: red wolf (Cuc)n e~pinus)
    niohe: wolf
    nioheri: a type of mythical wolf
蒙-满对照:con: niohe
    cina: niohe
    cinas: niohese
鲜卑-汉对照:cino(叱奴):狼
梵文-满对照
    Cinasthana:niohe gurundulimbai gurun
  Mahachinasthana: nioheri gurundulimbai gurun


现在户口本上定义的汉族,是区别于其他特定的少数民族而设定的。本来这个汉族是几经大融合而形成的中原人群体。实际汉人是以地域类区别亲疏远近的,比如在异地,老乡相见,同事相见时,第一句问;你是那里的?然后认识老乡,由此决定关系!其他少数民族则不同,当说自己是某少数民族时,彼此亲近感便增强了!


--------------------------------
坚定民族复兴的信念! 做现代满洲人!

1142044991.gif (0 Bytes, 下载次数: 27)

1142044991.gif
48#
发表于 2006-3-10 21:58:38 | 只看该作者

清語老乞大

作者莊吉發 國立故宮博物院研究員 / 國立師範大學歷史系教授

【清語老乞大】全書計八卷,原係韓國人學習滿洲語文的基本教材。民國六十五 ( 1976 ) 年莊吉發先生將之由滿語譯回漢語出版後,已成為許多人研究清朝滿語所必備的一本寶典。


清語老乞大卷一 (001-101)

一 . 大阿哥你從那裡來的? amba age si aibici jihe?
二 . 我從朝鮮王京來的。 bi coohiyan wang ging ci jihe. 
三 . 如今往那裡去? te absi genembi ? 
四 . 我往京城去。 bi gemun hecen i baru genembi.
五 . 你幾時從王京起程的? si atanggi wang ging ci juraka? 
六 . 我在本月初一日起程的。 bi ere biyai ice de juraka. 
七 . 你既是在本月一日起程的,到現在差不多半個月,為何纔到這裡呢?
si ere biyai ice de jurafi, te hontohon biya hamika bime ainu teni ubade isinjiha? 
八 . 因為有一個伙伴落後了來,我慢慢走著等候,所以來遲了。
emu gucu tutafi jime ofi, bi elhe Seme aliyakiyame yabure jakade tuttu jime goidaha. 
九 . 那個伙伴現在趕到了嗎? tere gucu te amcame isinjimbio akUn?
十 . 這個伙伴便是,昨天纔到的。 ere uthai tere gucu inu, sikse teni jihe. 
十一 . 你計算本月底能到京城嗎?
si bodoci ere biyai manashUn gemun hecen de isinambio isinarakUn? 
十二 . 我怎麼得知,若上天憐憫身體安好時,想是可到吧!
bi adarame bahafi sambi? abka gosifi beye elhe oci isinambi dere. 
十三 . 你是朝鮮人,又有什麼空閒把漢語學的相當好呢?
si coohiyan i niyalma kai, geli ai Solo de nikan i gisun be mujakU sain i taciha? 
十四 . 我原來跟漢人讀書,因此會一點漢語。
bi daci nikan i niyalma de bithe taciha be dahame, nikan i gisun be majige bahanambi. 
十五 . 你跟誰讀書的? si wede bithe taciha? 
十六 . 我在漢學堂裡讀書的。 bi nikan i tacikU de bithe taciha. 
十七 . 你讀的是那類書呢? si ai jergi bithe be taciha? 
十八 . 我讀的是論語、孟子、小學的書。
bi leolen gisuren mengdzi ajigan tacin i bithe be taciha. 
十九 . 你每天做什麼功課? si inenggidari aibe kicembi? 
二十 . 每天清早起來到學校裡跟老師讀書,放學到家裡吃完飯後就到學校裡去寫字,在師傅面前講書。
inenggidari gersi fersi de ilifi tacikU de genefi sefu de bithe tacimbi, tacikU ci facame boode jifi buda jeme wajiha manggi, uthai tacikU de genefi bithe arame sefui juleri bithe be giyangnambi. 
二十一 . 講什麼書? ai bithe be giyangnambi? 
二十二 . 講論語、孟子、小學的書。
leolen gisuren mengdzi ajigan tacin i bithe be giyangnamgbi. 
二十三 . 講完書又做什麼功課? bithe giyangname wajifi jai aibe kicembi? 
二十四 . 到晚間在師傅面前抽籤背書,若能背時,師傅給一張免帖,若是不能背時,管理的生員叫他臥倒打三板。
yamji oho manggi, sefui juleri sibiya tatafi bithe Sejilembi, Sejileme mutehengge oci sefu guwebure bithe emke be bumbi, aika Sejileme muterakU oci, kadalara Susai tere be dedubufi ilan moo tantambi. 
二十五 . 抽籤背書怎麼給免帖? sibiya tatafi bithe Sejilere, guwebure bithe burengge adarame? 
二十六 . 每人各做一塊竹片,寫著各自的姓名,裝入同一個籤筒裡,叫管理的生員拿籤筒來搖動,從那裡面抽一支,抽的是誰,就叫他背書,背的好時,師傅給一張免帖,那免帖上寫著免打三板,那免帖頂上還畫著花押。倘若不會背,交出免帖撕毀,將前功抵過免打,若是沒有免帖,必定接受打三板。
niyalma tome emte cuse mooi Susihe weilefi, meimeni hala gebu be arafi emu sibiyaidobton de tebumbi, kadalara Susai sibiyai dobton gajifi acinggiyame, terei dorgi ci emke be tatambi, tatahangge we oci uthai Sejilebumbi, Sejilehengge sain oci sefu guwebure bithe emke be bumbi, tere guwebure bithe de ilan moo tantara be guwebu seme arambi, geli terei ninggude temgetu hergen arambi, aikabade Sejileme muterakU ohode, guwebure bithe tucibufi tatame waliyafi, nenehe Sangnan be weile de fangkabume tantabure be guwebumbi, aikabade guwebure bithe akU oci, urunakU ilan moo tantabure be alimbi.
二十七 . 你學那漢文做什麼? si tere nikan i bithe be tacifi ainambi?
二十八 . 你說的雖然也是,敝意似仍不盡然,如今帝王一統四海,天下全部受管轄,世上使用漢語的地方很多,我們這朝鮮話,只用於朝鮮地面,一過義州,來到漢人地面,因為都是漢語,有誰問著一句話瞪眼不能回答時,別人將我們看成甚麼人呢?
sini hendurengge udu inu secibe, mini gUnin de kemuni akUnahakU adali gUnimbi, te bicibe han beise duin mederi be uherilefi abkai fejergi be yooni gemu kadalahabi, jalan de nikan i gisun be batalara ba umesi labdu, meni ere coohiyan i gisun oci, damu coohiyan i bade teile baitalambi, i jio be duleme nikan i bade jici, gubci yooni nikan i gisun ofi, we ya aika emu gisun fonjime ohode, yasa gadahUn i Same jabume muterakU oci gUwa niyalma membe ai niyalma seme tuwambi? 
二十 九 . 你 學這漢文,是你自願學嗎?或是你的父母叫你學呢?
si ere nikan i bithe be tacirengge, eici sini cihai tacimbio? sini ama eniye taci sembio? 
三十 . 是 我們的父母叫我學的啊! meni ama eniye taci sehe kai.
三十一 . 你學了幾年了? sini taihangge udu aniya oho?
三十二 . 我 學了半年多? mini tacihangge hontohon aniya funcehe. 
三十 三 . 都會 嗎? gemu bahanambio bahanarakUn? 
三十四 . 每天與漢人生員住在一處讀書,因此會一些。
inenggidari nikan i Susai emgi emu bade tefi bithe taciha turgunde majige bahanambi. 
三十五 . 你的師傅是甚麼人? sini sefu ainara niyalma?
三十六 . 是漢人。 nikan i niyalma. 
三十七 . 有多少年紀了? se udu oho? 
三十八 . 三十五歲了。 gUsin sunja se oho. 
三十九 . 專心教書嗎? sithUme tacibumbio sithUme taciburakUn?
四十 . 我們的師傅原來性情溫順,因此很專心教書。
meni sefu daci nomhon ofi, umesi sithUme tacibumbi. 
四十一 . 你們眾生員內多少漢人,多少朝鮮人?
suweni geren Susai dorgi de nikan i niyalma udu? coohiyan i niyalma udu? 
四十二 . 漢人朝鮮人正好各一半。 nikan coohiyan tob seme emu dulin. 
四十三 . 那裡面也有頑劣的嗎? terei dorgi de inu ehe ningge bio? 
四十四 . 為什麼沒有頑劣的呢?雖然為首的生員將那頑劣的稟告師傅責打,可是並不知道害怕。這裡頭漢人小孩的習性很壞,似乎還是朝鮮的小孩馴良些。
ainu ehe ningge akU, tere ehe ningge be inenggidari dalaha Susai sefu de alafi tantacibe, umai gelere be sarkU. erei dorgi de nikan i jusei tacin umesi ehe, kemuni coohiyan i juse majige nomhon gese. 
四十五 . 大阿哥你現在要往那裡去? amba age si te absi genembi? 
四十六 . 我也是要往京城去。 bi inu gemun hecen i baru genembi.
四十七 . 你既然要往京城去,我是朝鮮人,漢人地方行走不熟,我與你做伴一同去如何?
si gemun hecen i baru geneci tetendere, bi coohiyan i niyalma, nikan i bade feliyeme urehe akU,bi sini emgi gucu arame geneci antaka?
四十八 . 這樣很好啊!我們一同走吧! uttu oci sain kai, muse sasari yoki dere. 
四十九 . 阿哥你貴姓? age sini hala ai? 
五十 . 我姓王。 mini hala wang.
五十一 . 你家住那裡? sini boo aibide tehebi? 
五十二 . 我住在遼東城內。 bi liyoodung hoton dorgi de tehebi.
五十三 . 你有什麼事要到京城去? si gemun hecen de ai baita bifi genembi?
五十四 . 我趕這馬帶去賣。 bi ere morin be boSome gamafi uncame genembi. 
五十五 . 若是那樣最好。 tuttu oci umesi sain. 
五十六 . 我們趕帶的這馬及馬上所馱的夏布、葛布也是賣的,你我既然都到同一個地方去做生意,一齊做伴去的便是了。
meni ere boSome gamara morin, morin de aciha muSuri jodon inu uncarengge, si muse gemu emu bade hUdaSame genere be dahame, sasari gucu arame generengge ele inu oho.
五十七 . 阿哥你原來是走過的人,京城的馬價如何? aga si daci yabuha niyalma, gemun hecen i morin hUda antaka?
五十八 . 新近我有相識的人來說,這一向馬價很好,這一等的馬值十五兩,這一等的馬值十兩。
jakan mini takara niyalma jifi hendurengge, morin hUda ere ucuri sain, ere emu jergi morin tofohon yan salimbi, ere emu jergi morin juwan yan salimbi sere. 
五十九 . 葛布的價錢好不好呢? jodon hUda salimbio salirakUn?
六十 . 葛布價錢說是與去年的價錢一樣。 jodon hUda duleke aniya i hUda emu adali sere. 
六十一 . 京城的食物短缺嗎?富裕嗎? gemun hecen i jetere jaka hajio elgiyUn? 
六十二 . 我問認識的那個人,據說他將要來時,八分銀子一斗白米,五分銀子一斗小米,一錢銀子十斤麵,二分銀子一斤羊肉。
mini tere takara niyalma de fonjici, alarangge i jidere hanci, jakUn fun menggum de emu hiyase Sanyan bele, sunja fun menggum de emu hiyase je bele, emu jiha menggun de juwan ginggin ufa, juwe fun menggun de emu ginggin honin yali bumbi sere.
六十三 . 這樣的話,與我去年在京城時的價錢一樣。
uttu oci bi duleke aniya gemun hecen de bihe hUda emu adali.
六十四 . 我們今天晚上到那裡去住宿? muse enenggi dobori aibide dedume genembi? 
六十五 . 我們往前行十里地方,有一個店,名叫瓦子店,我們不論早或晚到那裡去住宿,倘若過去了的話,那邊二十里之地,沒有人家,那樣的話,前面趕不到村莊,後面又回不到店,我們到那裡去住宿吧!到的早時,好讓我們的馬、牛歇息,明日早點走吧!
muse julesi yabufi juwan ba i dubede, emu diyan bi gebu be wase diyan sembi, muse erde ocibe yamji ocibe tubade dedume yoki, aikabade duleme geneci, cargi orin ba i sidende niyalma boo akU, tuttu oci julesi gaSan be amcarakU, amasi diyan be baharakU ombi, muse tubade dedume yoki, erdeken i isinaci musei morin ihan be teyebufi cimari erdekesaka yoki.
六十六 . 從這裡到京城有幾里路? ubaci gemun hecen de isinarangge udu babi? 
六十七 . 從這裡到京城大概還有五百餘里路,若上天眷顧身體安好時,再過五天諒可到達吧!
ubaci gemun hecen de isinarangge amba muru sunja tanggU ba funcembi, abka gosifi beye elhe oci, jai sunja inenggi ohode isinambi dere. 
六十八 . 我們去到後在那裡住好呢? muse genefi aibide tataci sain? 
六十九 . 我們往順城門官店去住,從那裡離馬市也近些。 muse Sun ceng hoton duka alban diyan i baru tatame geneki, tubaci morin hUdai ba inu hanci. 
七十 . 你說的是,我的心裡也是這樣想了。 sini hendurengge inu, mini mujilen de inu uttu gUnihabi. 
七十一 . 每年我們從遼東去的客人們,不住別處,都住在那裡,去年我也在那裡住過,很好。
aniyadari meni liyoodung ci genere andase gUwa bade tatarakU gemu tubade tatambi, bi inu duleke aniya tubade tataha bihe umesi sain. 
七十二 . 你的這些馬牛,每夜吃的草豆共需多少錢?
sini ere geren morin ihan, dobori dari jetere orho turi uheri udu jiha baibumbi? 
七十三 . 一個夜晚每匹馬各五升豆一束草,通共合計需二錢銀子,因地方收成豐歉不一樣,草豆價錢貴賤也不同,要是草豆歉收的地方則需三四錢銀子,要是草豆豐收的地方則需二錢銀子。
emu bodori morin tome sunjata moro hiyase turi, emte fulmiyen orho, uheri barambufi bodoci juwe jiha menggun be baitalambi, ba na bargiyahangge elgiyen haji adali akU be dahame orho turi i hUda mangga ja inu encu, orho turi haji ba oci ilan duin jiha menggun be baitalambi, orho turi elgiyen ba oci juwe jiha menggun be baitalambi. 
七十四 . 這匹馬的腳步如何? ere morin i okson antaka?
七十五 . 這匹馬的腳步也不算很好,但因有一點小走,所以似乎比駑馬強些,此外別的都不好。 ere morin be inu hon i okson sain de dabuci ojorakU, damu heni juwarandame ojoro jakade, lata ci majige fulu gese, ereci tulgiyen gUwa gemu ehe. 
七十六 . 你帶這馬和葛布到京城去賣了之後,還要買些什麼貨物帶回朝鮮地方去賣?
si ere morin jodon be gemun hecen de gamame uncafi, jai ai ulin be udafi, coohiyan i bade amasi gamafi uncambi?
七十七 . 我到山東濟寧府東昌高唐去收買絹子綾子棉花,到王京去賣。
bi San dung ji ning fu dung cang Gao tang de genefi, ceceri suberi kubun be bargiyame udafi, wang ging de uncame genembi. 
七十八 . 你如果到那裡去做生意,有一點利益嗎? si unenggi tubade genefi hUdaSaci majige aisi bio? 
七十九 . 那也還好,我去年跟著一位漢人伙伴到高唐去收買些棉絹,帶到王京去賣後得了一些利益。
tere inu sain, bi duleke aniya emu nikan i gucu be dahame, Gao tang de genefi,kubun ceceri be bargiyame udafi, wang ging de gamame uncaha de majige aisi be baha.
八十 . 你是以多少價錢在原地購買那些綾絹棉的,到王京去以多少價錢出售呢?
si tere ceceri suberi kubum be da bade udu hUda de udafi, wang ging de genefi udu hUda de uncambi. 
八十一 . 我買的小絹一匹三錢,染成淡紅做裡子,綾子一匹二錢,染成鴉青與淡紅,染絹子一匹給價二錢,染綾子一匹,鴉青的是一匹三錢,淡紅的是一匹二錢,綿花一斤六錢銀子。到王京去賣,絹子一匹值細葛布二匹,折銀一兩二錢,綾子鴉青的一匹值葛布六匹,折銀子三兩六錢,淡紅的值葛布五匹,折銀子三兩,棉花四兩值葛布一匹,折銀子三錢,除了牙稅不計外,再算時獲利很多。
mini udaha ajige ceceri emke de ilan jiha, fulaUn boco icefi doko arambi, suberi emke de juwe yan, yacin fulahun boco icembi, ceceri emke icere de bure hUde juwe jiha, suberi emke icere de, yacin ningge oci emke de ilan jiha, fulahUn ningge oci emke de juwe jiha, kubun emu ginggin de ninggun jiha memnggun, wang ging de genefi uncara de, ceceri emke de narhUn jodon juwe salibumbi, menggun oci emu yan juwe jiha bodome gaimbi, yacin suberi emke de jodon ninggun salibumbi, memggun oci ilan yan ninggun jiha bodome gaimbi, fulahUn ningge oci jodon sunja salibumbi, memggun oci ilan yan bodome gaimbi, kubun duite yan de jodon emke salibumbi, memggun oci ilan jiha bodome gaimbi, hUda toktosi de bure jaka be daburakU ci tulgiyen, jai bodoci aisi be ambula baha.
八十二 . 你從錢到京城裡賣了貨物,又買棉絹到王京去做生意時,往返走了幾個月。
si daci gemun hecen de geneme ulin be uncafi, geli kubun ceceri be udafi mang ging de hUdaSame genehe de, amasi julesi udu biya yabuha?
八十三 . 我從去年以來攜帶馬匹和葛布到京城去都賣完了,五月裡到高唐去收買棉絹,由直沽坐船過海,十月裡到了王京,將近年終,把貨物都賣了,又買了這些馬匹夏布葛布帶來了。
bi duleke aniya ci ebsi morin jodon be gamame, gemun hecen de genefi gemu uncame wajifi, sunja biya de Gao tang de genefi, kubun ceceri be bargiyafi jik gu deri jahUdai teme doofi, juwan biya de wang ging de isinafi, aniya wajime hamime ulin be gemu uncafi,geli ere morin muSuri jodon be udame gajiha. 
八十四 . 這三個人是你的親戚呢?或是相遇而來的呢?以前因未及請教姓名,現在敢請賜告,這位阿哥貴姓?
ere ilan niyalma, eici sini niyaman hUncihiyUn, eici ishunde acafi jihenggeo? onggolo jabdurakU ofi bahafi hala gebu be fonjihakU bihe, te gelhun akU fonjiki, ere age i hala ai?
八十五 . 這位姓金,是我姑母所生的表哥,這一位姓李,是我舅舅所生的表哥,這一位姓趙,是我鄰居的伙伴。
ere emke hala gin, mini gude banjiha tara ahUn, ere emke hala lii, mini nakcu de banjiha tara ahUn,ere emke hala joo, mini adaki boo i gucu. 
八十六 . 你這位表兄弟,想是遠族的表兄弟吧!
sini ere tara ahUn deo, ainci aldangga mukUn i tara ahUn deo dere.
八十七 . 不,我們是親表兄弟。 akU, be jingkini tara ahUn deo. 
八十八 . 雖然這樣,你們沿路隨便互罵戲謔,全無迴避。
uttu ocibe suwe jugUn i unduri balai toome yobodome fuhali targahakU. 
八十九 . 實在太得罪了啊!我們走路時,若禮讓行走時一定會打瞌睡,所以故意開玩笑啊!
yargiyan i ambula weile baha kai, be jugUn yabure de dorolome gocishUn i yabuha de, amu Saburame ojoro jakade tuttu jortai efihe kai.
九十 . 我們暫且休說閑話吧!眼前這個便是瓦子店,去找個很乾淨的店住宿,讓牲口歇息吧!
muse taka sula gisun be nakaki, yasai juleri ere uthai wase diyan, umesi bolho diyan be baime tatame genefi ulha teyebuki. 
九十一 . 岔路口北邊這個店是我以前住過的房子,我們到這裡去住宿吧!
salja jugUn i amargi ergi ere diyan, mini onggolo tataha boo bihe, muse ubade tatame geneki. 
九十二 . 噯喲主人阿哥在家啊,這一向貴體與府上都好嗎?
ara boihoji age boode bikai, ere ucuri wesihun beye boode gemu sautUn? 
九十三 . 好,王姓大哥來了嗎?多時不見了,你們各位伙伴從那裡遇見來的?
sain, wang hala amba age jiheo? goidame acahakU bihe, suweni geren gucu aibici acafi jihe?
九十四 . 我們沿路相遇做伙伴到京城去。 be jugUn i unduri ishunde acafi gucu arame gemun hecen de genembi.
九十五 . 你這店裡草豆都有嗎? sini ere diyan de orho turi gemu bio akUn? 
九十六 . 草豆都有,豆是黑豆,草是穀草,這穀草好,若是稻草時,牲口等多有不吃的。
orho turi gemu bi, turi oci sahaliyan turi orho oci jeku orho, ere jeku orho sain, aika handu orho oci ulha se asuru labdu jeterakU.
九十七 . 黑豆多少一斗,草多少一捆? sahaliyan turi udu de emu hiyase, orho udu de emu fulmiyen? 
九十八 . 豆是五十個錢一斗,草是十個錢一捆。
turi oci susai fali jiha de emu hiyase, orho oci juwan fali jiha de emu fulmiyen.
九十九 . 這是真的嗎?你不要再瞞我。 ere unenggio? si jai mimbe ume holtoro. 
一00 . 阿哥你這是什麼話?你也是走熟的客人,我們如同一家,我怎麼敢胡說,你不信的話,到別的店裡去試問,可得知我的真假。
age si ere ai gisun, si inu feliyeme urehe anda, muse emu booi adali, bi ai gelhun akU balai hendumbi, si akdarakU oci gUwa diyan de cendeme genefi fonjici, mini yargiyan taSan be bahafi saci ombi.
一0一 . 我想你也不是騙我的人,有什麼去試問之處?
bi gUnici si inu mimbe holtoro niyalma waka, ai cendemefonjinara babi.
====================================
清語老乞大卷一 (101)








清語老乞大卷二 (1-71)

一 . 我們的馬十一匹,共量六斗豆,給十一捆草。這鍘刀不快,這麼多草怎麼切得了,主人你到別處借一口快鍘刀拿來吧。
meni morin juwan emu, uheri ninggun hiyase turi be miyalifi juwan eme fulmiyen orho bu, ere jokU dacun akU, utala orho be abarame jombi, boihoji si gUwa bade dacun joku emke be baifi gaju.
二 . 這樣的話,我去借,這口鍘刀也是我們同族人家的,他原來不肯借,因受不了我再三請求,好不容易才勉強給了,很銳利,你小心些使用不要把人家的刀口崩壞了。
uttu oci bi baime genere, ere jokU inu meni mukUn i booi ningge, tere juwen burakU bihe, nbi dahUn dahUn i baire de hamirakU ofi arkan seme buhe, umesi dacun, si olhoSome baitalaweringge be ume sendejebure. 
三 . 這位伙伴切的草很粗,牲口怎麼吃,細細的切吧!我看這人好像不大會煮豆,你先燒火,鍋子滾了以後再放豆,但再一滾就將切了的草,撒在豆的上面覆蓋著,不要燒火,不要讓它走了氣,這樣的話,自然而然就熟了啊!
ere gucu jore orho hon muwa, ulha adarame jembi, umesi narhUn jobu, bi tuwaci ere niyalma turi bujumesauru bahanarakU adali, si neneme tuwa sindafi mucen fuyehe manggi amala jai tiri be sinda, damu emgeri fuyebufi uthai ere joha orho be, turi oilo sesheme dasifi tuwa sindara naka, sukdun be ume tucibure, uttu ohode ini cisui urembi kai. 
四 . 客人們你們看,我會不會燒火,我若是不會燒火,不是白白喝風嗎?
andase suwe tuwaci, bi tuwa sindame bahanambi bahanarakUn? bi tuwa sindame bahanakU oci, bai edun be usihiyembio? 
五 . 你不要多說話,趕緊去做五人份的飯吧!
si fulu gisun be naka, hacihiyame genefi sunja niyalmai buda be ara. 
六 . 你要吃什麼樣的飯呢?si ai jergi buda be jeki sembi?
七 . 給我們五個人做三斤麵的餅吧!meni sunja niyalma de ilan ginggin ufa i efen ara.
八 . 我去買菜餚。bi booha udame genere.
九 . 你若去買菜餚,到隔壁家去買豬肉,是今天才殺的新肉。
si booha udanaci, ere adame bisire boode ulgiyan yali be udana, enenggi teni waha oce yali yali.
十 . 多少錢一斤?udu jiha de emu ginggin?
十一 . 二十個錢一斤。orin fali jiha de emu ginggin.
十二 . 這樣的話,主人你替我去買,因買一斤肉不要太肥的,買瘦一點的肉,切大塊一點炒熟了拿來吧!
uttu oci boihoji si mini funde udana, emu ginggin yali be udara be dahame, umesi tarhUn ningge be joo, turgakan yali be udafi muwakan furufi colame urebufi gaju.
十三 . 主人如果來不及做,我們伙伴裡頭派出一人來炒肉吧!
boihoji weileme amcarakU ohode, meni gucui dorgi de emu uiyalma be tucibufi yali colabukini. 
十四 . 我不會炒肉。bi yali colame bahanarakU.
十五 . 這有十麼難處,把鍋刷洗乾淨,燒火,鍋熱時放進半盞白麻油,油沸後把肉倒進鍋裡,用鐵勺翻炒半熟後再把鹽、醬、水、胡椒、醋、蔥各樣物料撒進去,把鍋蓋覆蓋上去,不讓它出氣,燒一次火以後就熟了啊!
ere ai mangga babi, mucen be Smoe obofi bolokon i haSafi, tuwa sindame mucen be halhUn obuha manggi, hontohon hUntaha i Sanyan malanggU nimenggi sindafi , nimenggi urehe manggi, yali be mucen de doolafi sele maSai ubSame colame dulin urehe manggi, jai dabsun misun muke furgisufuseri juSun elu hacin hachin i jaka be sesheme sindafi, mucen i tuhe dasifi, sukdun betuciburakU, emgeri tuwa sindaha manggi uthai urembi kai. 
十六 . 這肉熟了,你嚐嚐看,鹹淡如何?
ere yali urehe si amtalame tuwa, hatuhUn nio nitan nio? 
十七 . 我嚐得有一點淡,再放些鹽吧!
bi amtalaci majige nitan, jai majige dabsun be sinda. 
十八 . 主人阿哥,我明天五更時分早點啟行,在你府上住宿的價錢及做飯的價錢算一算吧!一個晚上住宿的人所需房錢,做飯的價錢,餵馬的草料,總計多少?
boihoji age bi cimari sunjaci ging ni erinde erdeken i jurafi genembi, sini boode deduhe hUda jai bUda araha hUda be bodo, emu dobori deduhe niyalma de gaire booi turigen, buda araha hUda morin de ulebuhe orho liyoo be uheri bodoci udu?
十九 . 你稱了三斤麵,每斤十個錢,共計三十個錢,切了一斤肉二十個錢,四個人,每人房錢及火錢十個錢,共計四十錢,黑豆六斗,每斗五十個錢,共計三百個錢,草十一捆,每捆十個錢,共計一百一十個,合計該五百個錢。
sini gingnehe ilan ginggin ufa de, ginggin tome juwan fali jiha, uheri bodoci gUsin fali jiha, furuhe emu ginggin yali de orin fali jiha, duin niyalma de niyalma tome booi turigen, tuwai hUda juwan fali jiha, uheri bodoci dehi fali jiha, sahaliyan turi nigggun hiyase de, hiyase tome susai fali jiha, uheri bodoci ilan tanggU fali jiha, orho juwan emu fulmiyen de, fulmiyen tome juwan fali jiha, uheri bodoci jiha emu tanggU juwan fali, emu bade acabufi bodoci, uheri sunja tanggU fali jiha gUwainambi. 
二十 . 我們的草豆麵,都是來你家裡買的,你少算一點如何?
meni orho turi ufa gemu sini boode jifi udahangge, si majige eberembuci antaka?
二十一 . 好吧好吧,就算四百五十個錢吧!
bikini bikini, duin tanggu susai fali jiha okini. 
二十二 . 若是這樣,伙伴們你們三人都出,記著數目,到北京時,再合計總數給吧!
uttu oci gucuse suweni ilan nofi gemu tucibu, ton be ejeme gaifi beging de genehe manggi, jai uheri acabume bodofi buki.
二十三 . 若是那樣,我都給他。tuttu oci bi gemu tede bure.
二十四 . 伙伴們你把豆撈出來,在冷水裡泡著,等馬歇息一會兒慢慢的餵,開始餵時,只將豆和水拌著,到五更時將豆都給牠吃,若是這樣時,馬吃的多,且肚子能飽。倘若先給豆時,那馬只揀了豆吃,將草都拋撒了,疲乏時暫勿飲水,等吃一點空草後再飲。各自睡一會兒,輪著起來用心餵馬才好,如果只推在一人身上,必至眈誤。今天是二十二日,五更時候一定有月光,雞叫時起來便走吧!
gucuse si turi be hereme gajifi SahUrun muke de were, morin emu erin teyere be aliyafi elheSeme ulebu, tuktan ulebure de bai turi muke be suwaliyan, sunjaci ging de isiname turi be gemu bufi ulebu, uttu ohode morin jetere labdu bime hefeli ebimbi, aikabade turi be doigonde buci, tere morin damu turi be teile sonjome jefi, orho be gemu sesheteme waliyambi, Sadsha de taka ume melere, untuhun orho be majge gejurebufi jai melebu, meimebi majige amhame idurame ilifi kiceme morin ulebuci teni sain, aika emu niyalma de teile anaci, urunakU tookabure de isinambi , enenggi orin juwe inenggi oho, sunjaci ging ni erin de urunaku biya i elden bi, coko hUlaha manggi ilifi uthai yabuki.
二十五 . 主人家點個燈拿來,我們整理睡處。 boihoji dengjan dabufi gaju, be dedure babe icihiyaki.
二十六 . 燈點來了,掛在牆壁上。dengjan dabufi gajiha, fajiran de lakiya.
二十七 . 像這樣的土炕上面怎麼睡,若有草蓆的話,拿幾塊來吧!
ere gese boihon nahan de adarame dedumbi, aika orhoi sektefun bici udu fali gaju. 
二十八 . 因為我家沒有蘆蓆,所以送來這三塊草蓆,你們將就鋪一個晚上吧!
mini boode derhi akU ofi ere ilan fali orhoi sektefun be benjimbi, suwe emu dobori nikedeme sekte. 
二十 九 . 主人家你把火埋起來,我們明天五更時候清早就走。
boihoji si tuwa umbu, be cimari sunjaci ging ni erin de erdo genembi.
三十 . 是,就這樣吧!客人們歇息,我看看門戶就睡。
je tuttu okini, andase teye bi duka be tuwaSafi dedumbi. 
三十一 . 來吧!暫且不要走,我有話問你,我上回由北京來時你們這店西邊二十里處,有一座橋塌了,現在修好了沒有?
jio taka ume genere, bi sinde fonjire gisun bi, bi nenehe mudan beging ci jidere de, suweni ere diyan i wargi ergi orin ba i dubede, emu efujehe doogan bihe, te dasaha bio akUn? 
三十二 . 早已修好了,比以前高二尺,寬三尺,做得很好。
aifini dasaha, nenehe ci juwe juSuru den ilan juSuru onco, weilehengge umesi sain. 
三十 三 . 若是這樣我們明天可以放心早早的去啊!
uttu oci, be cimari mujilen sindafi erdeken i genenmbi kai. 
三十四 . 你不要早去,我聽說前頭路不好。
si erde ume genere, bi donjici juleri jugUn ehe sembi.
三十五 . 噯喲!以前一點也沒有這樣過,現在怎麼有這樣的歹人出現呢?
ara onggolo fuhali uttu akU bihe, te adarame enteke ehe niyalma tucike. 
三十六 . 你不知到,從去年以來,因天旱,田禾欠收,年歲飢荒,所以歹人出來。
si sarkU, duleke aniya ci ebsi abka hiya ofi, usin jeku bargiyahakU aniya haji ojoro jakade, ehe niyalma tucike. 
三十七 . 你不用為我們耽心,不要緊,我們只趕幾匹馬去,又並沒有什麼好財貨,那盜賊要把我們怎樣?
si ume meni jaline joboSoro hUwanggiyarakU, be damu morin be boSome genere de, geli umai sain ulin akU, tere hUihatu membe ainambi. 
三十八 . 不要這樣說,盜賊怎麼知道你們有沒有錢,小心些比較好。
uttu ume hendure, hUlhatu sewende ulin bisire akU be adarame bahafi sambi, olhoSorongge neneme sain kai. 
三十九 . 去年六月我們這裡有一個客人在纏帶裡裝著一卷紙,背在腰上,在路旁樹底下蔭涼地方歇息睡著,被一個賊從那裡走過看見了,以為腰上所背的東西是錢物,突生惡念,就揀起一塊大石頭把那人的頭上打了一下,打出腦漿來死了。那賊把那人的腰帶解開來看時,因為只是紙,就從那裡悄悄的躲避走了,官府捉不到打殺沒有名字的罪犯,白白的把無辜的地主在近鄰人疑猜刑訊,別處將那賊捉住送來後,這一件事才弄清楚了。
meni ubade duleke aniya ninggun biya de, emu anda jumanggi de emu kiyan hooSan be tebufi, dara de unufi jugUn i dalba mooi fejile sebderi bade teyeme amhaha bihe, emu hUlha tubaci duleme genere de sabufi, dara de unuhe jaka be ainci ulin seme gUnifi, gaitai ehe mujilen deribufi, uthai emu dalgan i amba wehe be tunggiyeme gaifi, tere niyalmai uju be baime emgeri tantafi fehi tucifi bucehe, tere hUlha tere niyalmai jumanggi be sufi tuwaci, damu hooSan teile ojoro jakade, tubaci jenduken i jailame genehe, yamun ci niyalma be tantame waha gebu akU weilengge niyalma be jafahakU turgunde, baibi sui akU babe kadalara niyalma, adaki niyalma be kenehunjeme eruleme beideme bisire de, gUwa bsci tere hUlha be jafafi benjihe manggi, ere emu baita teni getukelehe. 
四十 . 去年又有一個客人,驢背上馱著兩筐棗子行路時,有一個騎馬的賊帶著弓箭,從後頭追上來,走到酸棗林無人空曠地方,從背後射箭,那人滾落地上後,那賊心想已經死了,便趕著那驢子往前走。那位客人中箭昏迷許久甦醒過來時,恰好碰到捕盜官來巡邏,那位客人清清楚楚的稟告,捕盜官帶著弓兵,往前走到二十里地方捉拏時,那賊射中一兵,從馬上跌下來,向西逃跑。捕盜官跟蹤到村裡,調了一百個壯丁,帶了弓箭器械,在山谷周圍包圍拏獲那賊後回來看那中箭的人,那人左胳膊雖中箭受傷,尚非致命,現在那賊在官牢內監禁著,誰不知道呢?
duleke aniya geli emu anda, eihen de juwe Soro soro be acifi genere be, emu hUlha morin yalufi beri sirdan ashafi amcame, suwen dzano lin niyalma akU untuhun bade genefi, fisai amargi ci gabtara jakade, tere niyalma fuheSeme nade tuheke manggi, tere hUlhai gUnin de ainci bucehebi dere seme, eihen be boSome julesi gamaha, tere anda sirdan de goifi kejine liyeliyefi dasame aituha manggi, lak seme hUlha jafara hafan kederere de teisulebufi tere anda giyan giyan i alara jakade, hUllha jafara hafan gabtara cooha be gaifi, julesi amcame orin ba i dubede isinafi jafara de, tere hUlha emu cooha be gabtame morin ci tuhebufi wargi baru feksime ukaha, hUlha jafara hafan songkoi be dahama gaSan de genefi, emu tanggU haha be fidefi beri sirdan agUra hajun be gaifi, tere hUlha be alin i holo de Surdeme borhome kafi jafaha manggi, amasi jifi sirdan de goiha niyalma be tuwaci, tere niyalma hashU ergi galai mayan sirdan de goifi koro baha bicibe, ergen kemuni kokiraha akU, ne trer hUlha alban i gindana de horiha be we sarkU. 
四十一 . 噯喲!既然這樣,早說路上不好的話,我們並無緊急事情,何故早走,等到天亮時慢慢的去有何耽誤之處,天亮時再走吧!
ara uttu nio? aifini jugUn ehe seci, mende umai ekSere oyonggo baita akU, ai turgunde erde genembi, abka gerere be aliyafi elheken i genehe de ai sartabure babi abka gereke manggi jai geneki. 
四十二 . 客人們好好睡吧!andase sain dedu.
四十三 . 人家我又忘了一件事,我們這馬不曾飲水,歇息的工夫去飲水,那裡有井?
boihoji bi geli emu baita be onggoho, meni ere morin be melehekU, ere teyere Solo de meleme geneki, aibide hUcin bi? 
四十四 . 那房子後面有井。tere booi amala hUcin bi.
四十五 . 有沒有打水的柳罐呢? muke tatkU bio? akun?
四十六 . 井很淺,用繩柳罐打水,井旁有飲馬的石槽。
hUcin umesi micihiyan, futai tatakU i muke be tatambi, hUcin i dalbade motin melere wehei huju bi.
四十七 . 若是這樣,把柳罐繩子都找來吧!
uttu oci tatakU futa be gemu baifi gaju. 
四十八 . 都在井旁。gemu hUcin i dalbade bi.
四十九 . 還有話請問你,那柳罐若不沈水怎麼辦?
geli sinde gisun dacilame fonjiki, tere tatakU muke de irurakU oci ainambi. 
五十 . 你若不會使柳罐下沈時,可在柳罐上面栓一塊石頭。
si tataku be irubume bahanarakU oci, tataku ninggude emu dalgen i wehe be hUwaita. 
五十一 . 這個我也知到,你不必教。
ere be bi inu sambi si ume tacibure. 
五十二 . 我們輪著起來用心餵馬,常言道,馬不吃夜草不肥,人不得橫財不富。
muse kurame ilifi kiceme morin ulebuki, dekdeni henduhengge morin dobori orho be jeterakU oci tarhUrakU, niyalma hetu ulin be baharakU oci bayan ojorakU sehebi. 
五十三 . 我們把拌草餵馬後去飲水,沒有盛草的筐子,用什麼東西帶草呢?
muse morin de ucuhe orho be ulebuhe manggi meleme geneki, orho tebure kuwangse akU, ai jaka de orho be gamambi?
五十四 . 若是沒有,暫且用葛布衫裹草帶去,我送豆水去。
akU oci taka jodon i gahari de orho be uhufi gama, bi turi muke be benere. 
五十五 . 這主人家做事很不爽快,攪豆棒一根也沒有。
ere boihoji icihiyahangge umesi la li akU, turi ucure moo inu emke akU. 
五十六 . 算了,就拿我們的拄杖來攪豆。
bai, inemene muse teifulehe moo be gajifi turi ucu.
五十七 . 暫且在炕上坐著歇息一會兒,等馬吃完這些草去飲水。
taka nahan de majige teyeme tefi morin ere orho jetere be aliyafi meleme geneki.
五十八 . 如果我們都去時,無人可看顧這炕了。
muse gemu geneci, ere nahan be tuwaSara niyalma akU ombi.
五十九 . 留一個看顧炕,此外別的人牽馬去時,有什麼好怕的,就是一人也不留,這店裡的門若是關緊時有什麼人能進來。
emke be tutabufi nahan be tuwaSabume, tereci tulgiyen gUwa niyalma morin be kutuleme geneci aide gelembi, uthai emu nivalma inu werirakU okini, ere diyan i duka be fitai dasici, ainaha niya.ma dosime mutembi. 
六十 . 常言道,年年防飢,時時防賊,你依我的話留一人看顧炕吧!
i gisun de henduhengge aniyadari haji be seremSe, erindari hUlha be seremSe sehebi, si muni gisun be dahame emke be tutabufi nahan be tuwakiyabu. 
六十一 . 我們留誰看炕,三人同行時必定勞累年輕人。
muse webe bibufi nahan be tuwakiyabumbi, ilan niyalma sasari yabure de asihata urunakU jobombi sembi. 
六十二 . 算起這個,我們三人理應前往。
ere be bodoci muse ilan nofi giyan i geneci acambi.
六十三 . 這山谷很窄,馬牽的多時過不去,我們分兩次牽去。
ere holo umesi hafirahUn morin kutulehengge labdu oci duleme geneci ojorakU, muse juwe mudan obufi kutuleme gamaki.
六十四 . 你的水打得很熟了,你先去打水,我們兩個在後頭牽馬去。
s0ini muke tatarangge umesi urehebi, si neneme muke tatame gene, muse juwe nofi amala morin kutuleme genere.
六十五 . 我去打水,你們帶馬來。bi muke tatame genenbi, suwe morin gaji.
六十六 . 剛才把兩柳罐水倒進這槽裡,飲馬吧!
bi teike ere huju de juwe tatakU muke doolaha morin be mele.
六十七 . 這匹馬水喝的略足,這匹馬水喝的恰恰好。
ere morin muke omirengge juken, ere morin muke omirengge sain.
六十八 . 這水少了再打一罐倒進去吧!
ere muke komso ohobi, jai emu tatakU tatafi doolacina. 
六十九 . 拿柳罐來,我試學打水,這柳罐一點不往旁邊倒,怎麼樣才能打水呢?
tatakU be gaju, bi cendeme muke tatara be taciki, ere tataku fuhali dalba ici urhurakU, adarame ohode teni muke tatabumbi?
七十 . 我教你,把柳罐繩子稍微提起來,往下扔一下,水自然被盛起來。
bi simbe tacibure, tatakU futa be wesihun majige tukiyefi, fusinhUn emgeri fahaha de muke ini cisui tebubumbi. 
七十一 . 我從前雖曾看過人打水,但不曾學過,今天自已一試才得明白了。
bi seibeni niyalmai muke tatara be tuwaha bicibe tacihakU bihe, enenggi beye cenderejakade teni bahafi ulhihe.
===================================
清語老乞大卷二 (71)

























清語老乞大卷三 ( 1-86)

一 . 你們的地方有沒有井?suweni bade hUcin bio? akUn?
二 . 我們那裡的井不像這裡的井,這裡的井都是用磚砌成的,最淺的有一丈深。我們那裡的井是用石髑砌的,最淺的不及一丈,最多七八尺深。
meni tubai hUcin ubai hUcin i adali akU, ubai hUcin gemu feise i sahahangge labdu, umse micihiyan ningge Sumin ici juwe da bi, meni tubai hucin gemu wehe i sahahangge, umesi Sumin ningge okini juwe da de isinarakU, manggai oci nadan jakUn juSuru sumin. 
三 . 我們那裡運水時,全是婦人把瓦盆頂在頭上,各自在汲水的瓢上都栓著細繩子,像這裡打水一樣的打水。
meni bade muke juweme ohode, yooni hehesi fengse be uju de hukSefi, meimeni muke faidara hoto de narhUn futa hUwaitafi, ubai muke tatara adali muke be tatambi. 
四 . 怎麼那樣打水呢?rame tuttu ni?
五 . 自古以來就是這樣啊!julgeci uthai uttu kai.
六 . 你把這馬牽回去,再牽別的來飲水。si ere morin be kutuleme amafi, geli gUwa be kutuleme gajifi mele.
七 . 都飲完了。gemu meleme wajiha.
八 . 噯喲!這樣昏黑的地方到那裡去出恭呢?
ara enteke farhUn nade aibbide hamtame genembi?
九 . 我們到後山去出恭如何?muse amargi alin genefi hamtaci antaka?
十 . 我拿著馬在這裡,你去吧!bi morin be jafafi bisire si gene.
十一 . 我暫且不出恭,你不要在路旁出恭,明天被別人看見了,恐怕要罵唷!
bi taka hamtarakU, si jugUn i dalbade ume hamtara, cimari gUwa niyalma sabuha de toorahU.
十二 . 我們一人各牽兩匹去,牢牢的栓好吧!
muse emu niyalma juwede kutuleme gamafi teng seme hUwaitaki.
十三 . 這槽院很寬,栓的遠一點,恐怕繩子扭結在一起。
ere huju hUwa umesi onco aldangga futa holboburahU.
十四 . 拿草豆來拌著給牠們飽飽地吃,我們去睡吧!
orho turi be gajifi ucume bufi ebitele jekini, muse dedume geneki.
十五 . 伙伴們起來吧!雞叫了三遍了,天快亮了,我們趕快整理行李,在套了馬鞍的工夫,天就亮了吧!
gucuse ilicina, coko ilanggeri hUlafi abka gereme hamika, muse hudun aciha be icihiyafi, morin enggemu tohoro sidenede abka gereke dere. 
十六 . 現在整理完了,去見主人家吧!te acime wajiha,boihoiji de acafi geneki.
十七 . 主人家阿哥不要抱怨我們蹧踏,我們要走了。
boihoji age ume gashiyabuha seme gasara, be genembi. 
十八 . 我為什麼抱怨擬們,你們若不抱怨就好了。
bi aiseme gasambi, suwe gasarakU oci uthai joo kai.
十九 . 如果不以為招待不好,回來時還請來我的店住宿。
erSehe be ehe serakU oci, amasi jidere erin de kemuni mini diyan de jifi tatareo. 
二十 . 我昨天說的就是這樣走過的橋,比以前好多了,舊橋拆了,現在都鋪了新板子,而且所用的樑柱也比以前牢多了,幾十年不會壞。
mini sikse henduhe ere duleme genere doogan seibeningge de duibleci umesi sain oho, fe doogan be efulefi te gemu ocemleme undehen i sektehebi, tuttu bime baitalaha taibu tura inu nenehe ci labdu akdun juwan aniya sehe seme efujeme bahanarakU.
二十一 . 太陽這樣高了,前面又沒有店,我們到那村子去換米做飯吃了走吧!
Sun uttu den oho. juleri geli diyan akU, muse tere gaSan de genefi bele hUlaSame buda arame jefi geneki.
二十二 . 就那樣吧!肚子很餓了。
tuttu okini hefeli inu umesi yadahUSaha.
二十三 . 把這馬的行李都卸下來,鬆一鬆肚帶,解下嚼子,留下一個伙伴放在路旁看著馬吃草吧!我們都進入這村去問米吧!
ere morin be gemu aciha ebubfi, olon be sulabume jora be sufi, emu be werifi, ere jugUn i dalbade sindame tuwakiyabufi orho be jekini,muse gemu ere gasan de dosifi bele fonjime geneki. 
二十四 . 主人家阿哥,我們是行路的人,直到現宰還沒吃早飯,因前頭沒有店子,特意來相求,換些米做飯吃。
boihoji age, be jugUn yabure niyalma, ertele cimari buda, jetere unde, juleri diyan akU ofi cohome jifi, bele majige hUlaSame buda arame jeki sembi.
二十五 . 還換什麼米呢?我們的飯熟了,客人吃了過去吧!
ai bele hUlaSara babi, meni buda urehebi, andase jefi duleme gene. 
二十六 . 若是這樣也使得,但你做的飯很少吧!
uttu oci inu ombi, damu sini araha buda komso ayoo.
二十七 . 不要緊,若少時再做也使得。
hUwanggiyarakU aika komso ohode geli araci inc ombi. 
二十八 . 把棹子放下,請客人們在這草棚底下坐下吃飯吧!
dere be sinda, andase be ere elben i booi fejile tebufi buda uledu.
二十 九 . 雖然是淡飯,請吃飽吧!
u untuhun buda bicibe ebitele jetereo.
三十 . 孩子們若有熟菜,端些來給客人們吃,沒有的話,如有蘿蔔、生蔥、茄子就拿來吧!
se urehe sogi bicicgajifi andase de tukiye, akU oci mursa elu hasi bici gaju. 
三十一 . 再沒有別的菜,只有醃鹹的鹹瓜,給客人們吃吧!
jai gUwa sogi akU, damu gidaha nasan hengke bi, andase de ulebuki. 
三十二 . 小人才初次見面,就蒙受阿哥的恩點給飯吃,怎麼敢反倒埋怨呢?
ajige niyalma teni dere acame, uthai age i kesi be alifi buda ulebure de, ai gelhun akU elemangga ushambi. 
三十 三 . 都會 嗎? gemu bahanambio bahanarakUn? 
三十四 . 像這樣的淡飯有什麼費事,我也不出外走嗎?出外走時也和你們一樣啊!
ere gese untuhun buda ai joboro, bi inu tulergi de tucifi yaburakUn, tule tucifi yabuci inu suweni beye adali kai.
三十五 . 阿哥你說的話很對,出外走熟者看客重,喜好喝酒者惜醉人。
age sini hendure gisun inu, tule yabume urehengge oci antaha be tuwarengge unjen, nure de amuran oci suktoho niyalma be hairambi kai. 
三十六 . 除你之外還有伙伴嗎?sinci tulgiyen ge;i gucu bio?
三十七 . 有一位伙伴看行李放馬。emu gucu aciha be tuwakiyame morin sindahabi.
三十八 . 若是那樣讓他挨餓嗎?tuttu oci tere be omiholabumbio?
三十九 . 我們吃了後帶一點去給他,若有碗,請給一個吧!
be jeke manggi tede majige, moro emke bureo. 
四十 . 從這裡盛出一碗帶給那位伙伴吧!
meni sefu daci nomhon ofi, umesi sithUme tacibumbi. 
四十一 . 你們酌量都吃吧!我家裡飯很多,你們吃了後再另外盛了帶去吧!你們不要客氣,慢慢的吃飽肚子吧!
suwe acare be tuwame gemu jefu, mini boode buda labdu bi, suwe jeke manggi, jai enculeme tamafi gama, suwe ume antahalara,elheken i hefeli ebiteli ebitele jefu.
四十二 . 我們既已吃了,還有什麼客氣之處呢?
be emgeri jeke be dahame ai manggaSara babi. 
四十三 . 吃飽了嗎?ebiheo? akUn?
四十四 . 我們很飽了,收拾碗碟吧!be umesi ebihe, moro fila be bargiya.
四十五 . 那一位看馬的伙伴到現在還沒吃飯,孩子們你們另外盛飯和湯跟著客人去,看著那位伙伴吃完收拾器皿帶回來吧!
tere emke morin tuwaSara gucu ertele buda jekekU, juse suwe encu buda Sasiha be tamafi antaha be dahame genefi, tere gucu de tuwame ulebufi, jeke manggi tetun be bargiyafi gaju.
四十六 . 太打擾主人了。boihoji be ambula jobobuha.
四十七 . 並沒有好吃的。只請吃了一頓淡飯,有什麼打擾之處?
umai sain jeterengge akU, damu emu erin i untuhun buda ulebuhe de ai jobobuha babi.
四十八 . 餓時吃一口,強如飽時得米一斗,我們正飢渴時,阿哥眷愛給飯吃,實在感激不忘。
yadahUSara erin de emu angga jeterengge, ebihe de emu hiyase bele bahara ci wesihun, be yuyure kangkara nashUn, age gosime buda bufi ulebumbi, yargiyan i alibaharakU hukSeme ongorakU.
四十九 . 我若出外時,能頂著房子走嗎?也要投人家去尋飯吃,俗話說敬客千里,傳名萬里。
bi aika tulergi de geneci boo be hukSefi feliyembio? inu niyalmai boode genefi buda baime jembi, hendure balama mimggan bade antaha be saikan kundulefi unggirengge, tumem bsde gebu bahaki sehebi. 
五十 . 主人家阿哥,小人們來此只顧打擾,姓也不曾問,阿哥你貴姓?
boihoji age ajige niyalma se ubade jifi ambula jobobuha gojime hala be inu fonjihakU, age sini hala ai? 
五十一 . 我姓張,這是張社長家,阿哥既然問了我的姓,也告訴我貴姓吧!
mini hala jang, ere jang Se jang ni boo kai, age mini hala be fonjiha be dahame, sini hala be inu minde ala.
五十二 . 我姓王。mini hala wang.
五十三 . 你住在那裡?si aibide tehebi?
五十四 . 我住在遼東城內。bi liyoodung hoton dirgi de tehebi.
五十五 . 阿哥若有事到我們那裡去時,如果不嫌棄小人的話,務請到我家裡來。
age si aika baita bifi meni badr genehe manggi, ajige niyalma be waliyarakU oci, urunakU mini boode baime genereo. 
五十六 . 我若不去就罷了,倘若前往時,有不去找你家看你的道理嗎?
bi generakU oci wajiha, aikabade geneme ohode, sini boo be baime genefi tuwanaraku doro bio? 
五十七 . 我方纔到那村子去換米,遇到非常好的人,他請我們吃他自已做的現成飯,還打發人另外給你送來,你趕緊吃了把碗碟交給小孩帶回去吧!
tere gaSan de bi teike bele hUlaSame genehe bihe, mujakU sain niyalma be teisulefi, iniaraha beleni buda be mende ulebufi, geli niyalma takUrafi sinde enculeme benjibuhebi, si hacihiyame jefi moro fila be ere jui de afabufi gamakini. 
五十八 . 伙伴你把馬趕來馱上行李,我們馱載的工夫,他也吃完了飯。
gucu si morin be boSome gaju aciha be aciki, muse acire sidende tere inu buda jeme wajumbi.
五十九 . 噯喲!這匹馬為什麼這樣難拿? ara ere morin ainu jafara de mangga? 
六十 . 原來就這樣啊!倘若仍然這樣壞時,以後還要絆著,我以前常絆著,今天忘了絆,我們大家一起包圍吧!
daci uthai uttu kai, aika kemuni uttu ehe oci,ereci amasi sidereki, bi daruhai siderembihe, enenggi ongofi siderehekU, muse uhei geren Surdeme kaki. 
六十一 . 啊!好容易拿住了。je arkan seme jafaha.
六十二 . 阿哥你把碗碟帶回家去吧!
age si moro fila gaifi boode gene.
六十三 . 你們看,多麼快天又晚了,從這裡到夏店還有十里路,前往時已到不了。
suwe tuwa ai hUdun abka geli yamjiha, hiya diyan ubaci kemuni juwan babi, geneci isiname muterakU oho.
六十四 . 去投路北那人家找個住宿地方吧!ere jugUn amargi ergi tere niyalmai boode genefi dedure babe baiki.
六十五 . 且慢,倘若我們一齊蜂擁而去時,那家的人一定嫌人多不肯讓我們住宿,你們兩人留在這裡看行李,我們兩個去問吧!
takasu muse aika kunggur seme geneci, tere booi niyalma urunakU niyalma geren sems eimeme deduburakU, suweni juwe niyalma ubade aciha be tuwame bisu, muse juwe nofi fonjime geneki.
六十六 . 給主人阿哥行禮。boihoji age de dorolombi.
六十七 . 你們是做什麼的人?suwe ainara niyalma?
六十八 . 我們是行路的客人,今日天晚了,來府上找個住宿的地方。
be jugUn yabure anda bihe, enenggi abka yamjifi sini boode dedure babe baime jihe. 
六十九 . 我們的房子窄,沒有別人住宿的地方,你們到別的地方尋找住宿的地方吧!
meni boo hafirahUn niyalma tatara ba akU, si gUwa bade dedure babe baime gene. 
七十 . 怎麼辦呢?阿哥我們是行路的人,認得誰呢?就是你的炕沒有空位不讓我們住宿吧,這門前的車房裡讓我們住宿一夜如何?
ainara age be jugUn yabbure webe takambi, uthai sini nahan de Solo akUmembe deduburakU okini, ere dukai juleri sejen i boode membe emu dobori dedubuci antaka?
七十一 . 我不是不讓你們住宿,只是部院於每家門牆粘貼禁令,面生可疑之人不讓他住宿。你們是那裡的人,又不是原來認識的朋友,怎麼不分好壞讓你們住宿呢?
bi suwembe deduburakUngge waka, damu jurgan ci boo tome dukai fajiran de fafunlame bithe latuluhangge, dere eshun kenehunjecuke niyalma be deduburakU, suwe ai ba i niyalma, daci takara gucu geli waka, sain aha be ilgarakU adarame tatabumbi?
七十二 . 主人家阿哥,我們不是壞人,小人住在遼東城內,你若是不信時,看看拿來蓋印的證件,不會錯。
boihoji age be ehe niyalma waka, ajige niyalma liyoodung hoton dorgi de tehebi, si akdarakU oci gajiha doron gidaha temgetu bithe be tuwaci enderakU. 
七十三 . 你住在遼東城內什麼地方呢? si liyoodung hoton dorgi ya bade tehebi?
七十四 . 小人住在遼東城內樓閣北街東邊。
ajige niyalma liyoodung hoton dorgi leose i amargi giyai dergi ergi de tahebi.
七十五 . 離樓閣有多遠?leose ci udu goro giyalabuhabi.
七十六 . 你帶這馬和葛布到京城去賣了之後,還要買些什麼貨物帶回朝鮮地方去賣?
lesoe ci emu tanggU okson amargi giyai ulin i hUda tucire ba tere inu.
七十七 . 那雜貨舖是你的嗎?tere ulin i hUdai ba siningge?
七十八 . 是。inu.
七十九 . 面對南邊隔著兩家開酒店姓劉的人是我的朋友,你認識嗎?
julergi teisu juwe boo sidende, nurei puseli neihe lio halangga niyalma mini sain gucu si takambio?
八十 . 他是我的鄰居怎麼會不知道? tere mini adaki boo kai, adarame sarkU?
八十一 . 聽了你的話,雖然並無可疑之處,但房子委實狹窄,不能住宿怎麼辦呢?
sini gisun be donjici umai kenehunjeci acara ba akU bicibe, boo unenggi hafirahhUn deduci ojorakU be ainara?

八十二 . 阿哥你可憐我們一點吧!現在是日落天黑的時候,要我們到那裡去找尋住處呢?好也罷壞也罷,只讓我們住一夜吧!
age si membe majuge gosicina, te Sun tuhefi abka yamjiha erin de, membe aibide genefi dedure babe baisu sembi, sain ocibe ehe ocibe membe emu dobori teile dedubu.
八十三 . 這些客人為什麼這樣胡鬧,現在部院對各村莊偏僻地方都遍頒禁令不得容留面生的人,你雖說是遼東人,我不能相信,察看你們各位伙伴的模樣語調,也不是漢人,也不是滿人,不知道是做什麼的人,我怎麼敢留你們住宿呢?近來有一個人家,讓各位客人住宿,那些客人內因為有一個逃走的滿人,部院把流住的人家一齊來調查,因此人都怕被牽連,豈敢容留平城一點兒也不知道的人啊!
ere andase ainu uttu balai jamarambi, te jurgan ci dere eshun niyalma be ume halbubure seme, gaSan tokso koco wai ele bade isitala bireme ulhibume ciralame fafulame selgiyehebi, si udu liyoodung niyalma secibe bi akdaci ojorakU, suweni geren gucui arbun muru gisun hese be kimcici, nikan inu wakamanju inu waka, ainara niyalma be sarkU, bi adarame suwembe indebume dedubumbi, ere ucuri emu niyalmai boode geren antaha be dedubuhe bihe, tere antaha i dorgi de emu ukaka manju bihe turgunde, jurgan ci tatabuha boo be suwaliyame baicame isinjihabi, uttu de niyalma gemu holbobure de geleme, arsarakU niyalma be gelhun akU halburakU kai. 
八十四 . 主人家好生固執,好人壞人還會錯嗎?這幾位伙伴都是朝鮮人,他們來時守渡口的官司禁亂比這裡還嚴,這些人來時一個一個仔細盤問了才放行。他們若是亂人來歷不明時怎麼到此地來,他攜帶證件從朝鮮趕馬往北京去做買賣,他雖然不會說漢語,但委實並不是亂人。
boihoji absi murikU, sain niyalma ehe niyalma be geli endembio? ere geren gucu gemu coohiyan i niyalma, ce jidere de dogon angga be tuwakiyafi kadalara jurgan, facuhUn be fafularengge ubaci geli cira, ese jidere de emke emken i kimcime getukeleme fonjifi, teni sindafi unggimbi, ce aikabade facuhUn niyalma songko muru getuken akU oci, adarame ubade isinjimbi, i temgetu bithe gaifi coohiyan ci morin be boSome beging ni baru hUdaSame genembi, i nikan i gisun be asuru gisureme muterekU bicibe, unenggi umai facuhUn niyalma waka. 
八十五 . 若是這樣就行了,不要爭執,後炕狹窄,老少又多,不能住在一處你不嫌冷的話,在這車房住宿如何?
uttu oci wajiha ume temSere, amargi nafirahUn sakda asiha labdu, emu bade deduciiha ojorakU, si SahUrun babe eimederakU oci, ere sejen i boode deduci antaka?
八十六 . 只要得到住宿的地方就罷了啊!還嫌什麼冷?
damu dedure babe bahaci uthai joo kai,geli ai SahUrun seme eimere babi.
============================
清語老乞大卷三 ( 86)



























清語老乞大卷三 ( 1- 79)

一 . 大阿哥我們直到現在還每吃晚飯,不但肚子餓不能入睡,而且這騎的馬若挨餓ㄧ夜,明天怎麼騎行呢?反正也沒有一個客人求兩個主人的理,你既已愛顧我們留我們住宿,換給一頓飯的米和馬的草豆如何?
amba age be tetele kemuni yamji buda jetere unde, hefeli yadahUSame adarame amhambi sere anggla, ere yajuha morin sebe aika emu dobori omiholabuci, cimari absi yalufi yabumbi, inemene okini, emu antaha inu juwe boihoji de baire kooli akU, si membe emgeri gosifi bibuhe be dahame, emu erin i budai bele, morin i orho turi be hUlaSame buci antaka? 
二 . 我們這裡今年下天因為天旱,秋季又淹大水,田穀一點未收,所以我們也是換著吃以維持身命尚且不夠,又那裡有多餘的米給人換呢?
meni uba ere aniya juwari abka hiya ofi bolori forgon de geli bisan de birebufi, usin jeku be fuhali bargiyahakU, ojoro jakade, be inu hUlaSame jeme beyei ergen be hetumbume hono tesurakU bade, geli aibide niyalma de hUlaSame bure fulu bele bi?
三 . 我們很瞭解阿哥的話,但是我們在黎明時吃了飯直到日落一天行走疲乏很餓,把你換來的米勻一點給我們吧!
age i gisun be umesi ulhihe, damu be gersi fersi de buda jefi, emu inenggi Sun tuhetele Sadame yabufi umesi yadahUSaha, sini hUlaSame gajiha bele be mende majige jalgiyame bu, be uyan buda arame jeki, ere emu tanggU fali jiha de sini cihai acare be tuwame bucina.
四 . 說來你們是從遠地來的客人,按裡講這錢不該要,但因今年稻轂收成不好,一百個錢換一斗,我本來沒有剩餘的米,客人你們既一再央求,所以給你們三升,你們布要嫌少,暫且做一頓稀飯吃飽吧!
suwe secci goro baci jihe antaha, giyan be bodoci ere jiha be gairakU acambihe, damu ere aniya jeku be saikan bargiyahakU ofi, emu tanggU fali jiha de emu hiyase bele hUlSambi, bi daci funcehe bele akU bihe anda suwe mujakU baire jakade, suwende ilan moro hiyase be bure, suwe ume komso sere, taka emu erin i uyan buda arame ebitele jefu.
五 . 客人們不要埋怨,今年委實糧荒,若是像往年豐收時,不僅你們二三人,就是十多位客人也都給吃。
andase ume suhara, ere aniya unenggi jeku haji, aika duleke aniya adali elgiyen bargiyaha bici, suweni juwe ilan niyalma teile sere anggala, uthai juwan funceme anda sehe seme gemu jeterengge bufi ulebumbihe. 
六 . 你說得是,我也聽說今年這裡田穀非常欠收。
sini hendurengge inu, bi inu donjici ere aniya ubade usin be asuru bargiyahakU sembi. 
七 . 我如到這後房去做稀飯,黑夜裡出入不便,你家的狗又兇惡,你替我做稀飯如何?
bi ere amargi boode uyan buda arame geneki seci, farhUn dodori tucire dosire de elhe akU sini booi indahUn geli ehe, si mini funde uyan buda arame buci antaka? 
八 . 是,你們幾位客人收拾這車房住的地方,我送稀飯來給你們吃。
je suweni geren andase ere sejen i boode dedure babe icihiya, bi uyan buda benjifi suwende ulebuki.
九 . 若是這樣,多謝。uttu oci ambula baniha.
十 . 主人阿哥,還有一句話,人雖有一點吃的,但這馬怎麼辨呢?給些草豆如何?bi morin be jafafi bisire si gene.
boihoji age geli emu gisun bi, nuyalma jeterengge majige bicibe, ere morin be ainara, orho turi be buci antaka? 
十一 . 人吃的尚且沒有,那裡有馬的草豆呢?我們房子後面有一塊很好的羊草,你吃了飯後到那裡去放牧時諒可吃飽肚子吧!現成的不餵,白費錢買草豆做什麼呢?
niyalma jeterengge hono akU bade, morin i orho turi be aibide bahambi, booi amala emu farsi soco orho bi, si buda jeke manggi, juwe nofi moein be boSome tubade gamafi sindaci hafeli ebimbi dere, beleningge be uleburakU baibi jiha fayame orho turi be udafi ainambi?
十二 . 若是這樣就聽從阿哥的話,我到車房去,我們兩個留在這裡看守行李,派他暪兩個去放馬,到半夜以後我們兩個去替換他們,讓他們回來睡吧!如此明天可不至於打瞌睡。
uttu oci age i gisun be dahaki, bi sejen i boode genembi, muse juwe nofi ubade tutafi aciha be tuywakiyaki, tere juwe nofi be morin sindabume unggifi dodori dulin oho mangi, muse juwe nofi cembe halame genefi ce amasi jifi amhakini, uttu oci cimari emu Saburara de isinarakU ombi.
十三 . 這稀飯碗匙都帶來了,你們各自盛了吃吧!
ere uyan buda moro saifi be gemu gajihabi, suwe meimeni tamafi jefu.
十四 . 現在吃完了飯,我們兩個先去睡,你們兩個先去放馬,倒了半夜時去替尼們。
te buda jeme wajiha, muse juwe niyalma neneme amhaki, sumeni juwe nofi morin sindame gene, dobori dulin de isinaha manggi suwembe halame genere.
十五 . 我剛才睡了一覺起來一看,參星升高已是半夜了我先去替換他們來睡,你隨後來,我們兩個看馬吧!
bi reike emu amu amhame getefi tuwaci, ilmahU usiha den dekdefi dobori oho, bi neneme genefi tese be halame unggifi amhabuki, si amala jio muse juwe nofi morin be tuwakiyaki.
十六 . 若是這樣,你去吧!uttu oci si gene.
十七 . 噯喲!你們兩個累了啊,趕緊去睡吧,到那裡時叫那位伙伴趕緊來吧!
ara suweni juwe nofi adaha kai, hacihiyame dedume gene, tubade genehe manggi tere gucu be hacihiyame jio se.
十八 . 尼來了,把馬趕來收放在一處這樣時容易照管,今夜黑暗,各自失散時,眈誤我們走路。
si jiheo morin be boSome gajifi emu bade bargiyafi sinda, uttu ohode tuwaSara de ja, ere dobori farhUn de son son i samsiha de musei yabure jugUn be sartabumbi.
十九 . 明星已高了,天快亮了,把馬趕回住宿的房子,收拾行李時天必亮了,把馬拴起來,叫那二位伙伴起來吧!
durgiya usiha den ohobi, abka gereme hamika, morin be boSome tataha boode gamafi aciha be icihiyatala urunakU gerembi, morin be hUwaitame sindafi tere juwe gucu be ilibu.
二十 . 你們兩個趕快起來收拾行李,好好的檢查,不要錯拿了主人的東西。
suweni juwe nofi hUdun ilifi aciha be dasata, saikan kimcime tuwa, boihoji ningge be ume taSarame gamara.
二十一 . 行李都馱好了,去見主人家道謝後再出發吧!
aciha be gemu aciha, boihoji de acafi baniha araha manggi jai juraki.
二十二 . 阿哥我們昨天來無緣無故太打擾你們了。
age be sikse jifi mudan akU bade suwembe ambuka jobobuha.
二十三 . 我全沒能照故你們又說什麼打擾呢?
bi suwembe fuhali tuwame mutehekU bime geli ai boboho sere bsbi.
二十四 . 我們去夏店時,買飯吃了在傍晚時進京城,從這裡到夏店有幾里路?
muse hiya diyan de genehe manggi, buda udame jefi yamjishUn de gemun hecen de dosiki,sefu ubaci hiya diyan bahi?
二十五 . 有三十多里路。gUsin ba funceme bi.
二十六 . 你昨天說過十幾里路,今天為什麼說三十里路呢?
si sikse juwan ba seme henduhe bihe, enenggi ainu gUsin ba sembi?
二十七 . 我昨天記錯了,今天才想起來了。
bi sikse taSarame ejefi enenggi teni dasame merkime baha.
二十八 . 我們不要歇息,趁涼快走吧!
muse umeteyere serguwen be amcame geneki.
二十 九 . 那眼前看到的黑林就是夏店啊,從這裡到那裡還有七八里路,你從前是到北京走熟的人,而現在怎麼忘了呢?
tere yasai juleri sabure sahaliyan bujan utai hiya diyan kai. ubaci tubade isinarangge kemuni nadan jakUn babi, si seibeni beging de feliyeme urehe niyalma bime te adarame onggoho?
三十 . 我好多年沒走了,所以忘了。
bi yabuha akU kejine goidafi tuttu ofi onggoho.
三十一 . 快到店了,我們吃十麼好呢?
diyan de isiname hamika, muse aibe jeci sain?
三十二 . 我們是朝鮮人,不慣吃稀麵,吃乾的如何?
muse coohiyan i niyalma kai. uyan halu jeme tacihakU, olhon ningge be jeci antaka?
三十 三 . 我們買燒餅炒肉吃完過去吧!muse Soloho efen colaha yali udame jefi duleme geneki.
三十四 . 在這裡拴了馬,卸下行李,到賣食物的店去吧!
ubade morin hUwaitafi aciha ebubufi jetere jaka uncara diyyan de geneki.
三十五 . 先送一碗熱水來,我洗臉吧!
neneme emu moro halhUn muke benju, bi dere oboki.
三十六 . 客人你洗了臉後,告訴我吃十麼,我先頊備吧!
anda si dere oboha manggi, ai jetere babe minde ala, bi doigonde belhebuki. 
三十七 . 給我們四人買來三十個錢的羊肉,二十個錢的燒餅。
meni duin niyalma de gUsin jiha i honin yali, orin jiha i Soloho efen be udafi gaju. 
三十八 . 湯的味道有一點淡,若有鹽拿來吧,我們自已調了吃。
Sasihan i amtan majige nitan, dabsun bici gaju, be beye acabufi jeki. 
三十九 . 這燒餅一半冷一半熱,把熱的暫且擱下吃,這涼的你拿夸爐裡烤了拿來。
ere Soloho efen dulin SahUrun dulin halhUn, halhUn ningge be taka sindsfi jeki, ere SahUnrun ningge be si gamafi fiyeleku de fiyakUfi gaju.
四十 . 我們飯也吃了,算給了錢走吧。
muse buda inu jeke, hUda be bodome bufi geneki. 
四十一 . 主人家你來,我們剛才吃了燒餅二十個錢,羊肉三十個錢,這裡一共五十個錢你點了收下吧!
boihoji si jio, meni teike jeke Soloho efen de orin jiha, honin yali de gUsin jiha, ere uheri susai jiha be si tolofi bargiyame gaisu.
四十二 . 我們馱行李走吧,因為日正當中非常熱了,今早吃了乾的,所以有點渴。
muse aciha acime geneki, Sun seme inenggi culin ofi mujakU halhUn oho, ecimari olhon ningge jetere jakade baibi kangkambi.
四十三 . 離這裡不遠前面有一家茅草蓋的店舖,到那裡後喝幾杯酒解渴,讓牲口歇息一會兒再走。
ubaci goro akU julergi de emu alban i elbehe diyan boo bi,tubade isinaha manggi udu hUntaha nure omifi kangkara be subume, ulha be majuge teyebufi jai geneki. 
四十四 . 賣酒的人到這裡來給我們盛值二十個錢的酒來吧!
nure nucara niyalma ubade jio, mende orin jiha salire nure be tebufi gaju. 
四十五 . 這酒的味道好嗎?ere nure i amtan sain nio?
四十六 . 我壞我的話不可靠,不管如何,你嚐嚐看,若是酒不好時,我一個錢也不要,就喝吧!
sain ehe be mini gisun de akdaci ojorakU, ai ocibe si amtalame tuwafi nure sain akU oci, bi emu juha hUda be inu gairakU, bikini omiki. 
四十七 . 若有好菜,拿些來吧!sain sogi bici majige gaju.
四十八 . 有醃的王瓜,現在就送來。gidaha nasan hengke bi te uthai benjure.
四十九 . 客人你喝熱的嗎?喝涼的嗎?
anda si halhUn ningge be omimbio? SahUrun ningge be omimbio?
五十 . 你不要溫,觔天天熱,我們都渴了,喝涼的好。
si ume wencere, enenggi abka halhUn, be gemu kangkaha, SahUrun ningge omici sain.
五十一 . 大哥以我看,這裡面歲數沒有比你大的,你先喝注一杯吧!
amba age bi tuwaci, erei dorgi de se sinci ahUn ningge akU, si neneme ere emu hUntaha omi.
五十二 . 豈敢,小人我今年才三十五歲,想來還有比我歲數大的吧,那敢就接受喝呢?
ai geli, ajige nitalma bi ere aniya reni gUsin sunja se oho, gUnici geli minci se fulu ningge bi dere, ai gelhun akU uthai alime gaifi omici ombi. 
五十三 . 這樣的話還是阿哥你的歲數大,我今年才三十二歲,比你小三歲啊!
uttu oci kemuni age sini se amba, bi ere aniya teni gUsin juwe se, sinci ilan se deo kai. 
五十四 . 小人雖然年紀大,斷不可首先接受喝,怎麼說呢,這次沿途一齊來,託各位伙伴的福,諸事沒給我麻煩,我一點沒辛勞之處,今天這酒是我買來給大家喝的,我怎麼可以先喝呢?
ajige niyalma se udu fulu bicibe, ainaha seme neneme alime gaifi omici ojorakU, adarame seci ere mudan jugUb i unduri sasari jime, geren gucuse i kesi de eiten babe minde gucihirehekU ofi, bi umiai joboho suilaha ba akU, enenggi ere unre serengge mini udafi omiburengge, adarame bi neneme omici ombi. 
五十五 . 是,是,阿哥既然這樣費心,我們不要再推讓,趕緊一齊喝了快點走吧!
je je age uttu gUnin fayaha be dahame, muse anahUnjara, hacihiyame omicafi hUdukan i geneki.
五十六 . 賣酒的人來了,算錢給他吧!unre uncara niyalma jihebi, jiha tolofi bucina.
五十七 . 這是五分銀子,你找給我六厘銀子吧!
ere menggun sunja fun, si ninggue eli menggun be amasi minde bu.
五十八 . 大哥給些好銀子吧,這銀子很平常,怎麼使用呢?
amba age sain menggun be bucina, ere menggun umesi juken adarame baitaambi?
五十九 . 這銀子那一點不好,你看什麼不能用,你若不認識銀子時,叫別人看吧!
ere menggun be aibe ehe semib? si tuwa adarame baitalaci ojorakU? si menggun be takarakU oci gUwa niyalma de tuwabu. 
六十 . 為什麼叫別人看,拿到兌錢的地方去照市上的價換得就行了,你就另外換給五分好銀子吧!
ai turgunde gUwa de tuwabumbi? jiha hUlaSara bade gamafi giyai erin hUdai songkoi bahaci wajiha, si uthai encu sunja fun sain memggun be hUlaSame bucina.
六十一 . 何用與他吵鬧,這個賣酒的人很好爭,像這樣的銀子怎麼說不可用,這是今早吃飯的地方剩下的銀子啊,若果真不好,他會要嗎?
ai turgunde terei baru jamarambi? ere nure uncara niyalma temSere mangga, ere gese menggun be adarame baitalaci ojorakU sembi? ecimari buda jetere bade bufi funcehe menggun kai, unenggi ehe oci tere gaimbiheo? 
六十二 . 算了吧,反正我將就接受了這幾個錢,就是都不給也罷。
joobai yayadame okini bi alime gaiha, ere giyanakU udu fali jiha, gemu burakU okini.
六十三 . 我也沒讓你多損失,若為了這一點小事,你一句我一句口角,別人聽了會恥笑啊!
bi inu umai ambula ufarabuha ba akU, ere majige jalin ge ga seme angga tataraci, gUwa niyalma donjiha de basumbi kai.
六十四 . 太陽過了中午了,這裡離城有五里路,留兩位在後頭慢慢地趕牲口來,我帶一位伙伴先去找個好店住宿,再來接你們,我們既曾先商定到順城門官店店去住宿,就到那裡去找,你們隨後快來吧!
Sun inenggi dulin dulike, uba hoton ci sunja babi, juwe nofi be amala bibufi elhekeb i ulha be boSome jikini, bi emu gucu be gaifi neneme genefi sain diyan be baime tatafi, jai suwembe okdome jidere, muse neneme hebeSeme toktobuhangge, Sun ceng hoton duka alban diyan de tatame geneki sehe be dahame, uthai tubade baime genembi, suwe
====================================
清語老乞大卷三 ( 79)































































《清语老乞大》
庄吉发
清语老乞大,计八卷,系学习满洲语文之基本教材。老乞大原为朝鲜译解汉语之书籍,李朝实录世宗十六年(1434)六月丙寅条云:“颁铸字所印老乞大、朴通事于承文院司译院,此二书译中国语之书也。”案乞大一词,又作乞塔、起炭或吉代,语出蒙古对汉人之称谓。汉人,蒙语读如“KITAT”,老乞大,意即老汉儿。惟老乞大原书作者及成书年月俱已不详,据近人考证,约成于高丽末期、李朝初期,为徙居辽东或沈阳之朝鲜人所作,闵泳珪教授所撰“老乞大辨疑”一文论述精辟。仁祖十四年(1636),丙子之役后,满鲜关系益趋密切,满洲语文用途日广,文书往复,言语酬酢,多赖斯语,遂有老乞大满文译本之刊行,但原书字句龃龉生涩,文义率多讹谬,且因岁月寖久,卷帙散轶,学者多病之。朝鲜崇政大夫行知中枢府事金振夏,以善满洲语文闻名于当时,乘会宁开市之便,就质于清人,将旧本字画音义详加考订。英祖四十一年(1765),岁次乙酉,改编重刊。是年秋,朝鲜提调行判中枢府事洪启禧曾为是书撰序,叙述其出版经过颇详。原序云“清学在今诸译为用最紧,为功最难,其课习之书,有老乞大及三译总解,而三译总解则本以文字翻译,无甚同异讹舛。若老乞大则始出于丙子后我人东还者之因语生解,初无原本之依仿者,故自初已不免龃龉生涩,而今过百季,又有古今之异假,使熟于此书,亦无益于通话之实,从事本学者多病之。庚辰,咸兴译学金振夏因开市往留会宁,与宁古塔笔帖式质问音义,辩明字画,凡是书之径庭者改之,差谬者正之。翌季开市时复质焉,则皆以为与今行话一一吻合,自此诸译无所患于舌本之闲强,振夏尽有功于本院矣。因都提举洪公筵禀入梓箕营,不妄方与闻院事。故略记颠末如此云。”是书于满文之旁加注韩文音译,并将满文音义逐句译成韩语,颇便于朝鲜人之学习满洲语文,惟原书已属罕见。闵泳珪教授参观法国巴黎东洋学校图书馆,所见清语老乞大八卷,即系经金振夏改订后再版之箕营重刊本。韩国延世大学发行之人文科学第十一、二辑曾据该馆藏本影印出版。惟其满文内容与韩国亚细亚文化出版社出版之汉语老乞大谚解颇有出入,其汉语文辞亦不无今昔之同异,本书即据人文科学影印乙酉年金振夏改订版重译。因影印本字迹漫患难辨之处甚多,为便于初学者阅读,特据原文逐句重抄,附注罗马拼音,然后译出汉文,其未逮之处,尚祈博雅君子不吝教正。本书汉译稿,承胡格金台先生详加审订,无任铭感,谨此致谢。
(资料来源:《清语老乞大》,台湾文史哲出版社1976年出版)
49#
发表于 2006-3-10 22:02:11 | 只看该作者

满洲语学习活页文选(Manju I tacibumbi) 满语语音和字母

满语属于阿尔泰语系满——通古斯语族满语支。按形态结构分类,属于粘着语类型。文字属于音位文字类型。

满语有六个元音,有元音和谐现象与复合元音。有二十五个辅音,其中三个辅音是用于拼读汉语借词的。

满文共有三十八个字母,其中元音字母有六个,辅音字母有二十二个,此外还有三个专门用于拼写汉语借词的特定字母。满文的书写方式为行款直写自左向右。在满语单词中,无论是元音字母,还是辅音字母,由于所处位置不同,其书写形式也不同。元音字母有独立形、词头形、词中形、词尾形四种书写形式。辅音字母的书写形式有三种情况:有九个辅音字母具有词头形、词中形、词尾形三种书写形式;有一个辅音字母无词头形,仅有词中、词尾两种书写形式;其余辅音字母具有词头、词中形,而无词尾形。限于条件,下面仅用罗马字母转写符号介绍,其读音因本系统无法打印国际音标,故借用汉语拼音标音,部分特殊读音在其后做文字说明,学满语的朋友们,大胆的读吧。

满语六个元音字母(用汉语拼音标其读音):

a  [a]  e  [e]  I    o  [o]  u    uu (这个音介于[o]之间,但是中央民族大学的季永海教授将其也发成了音;在锡伯语中,因其读音有时读,有时读[o],因此,现代锡伯中去掉了该音,但书写时保留了已有词的写法)

满语二十二个辅音字母(用汉语拼音标其读音):

n [n] k [k] g [g] h [h] b p[p] s š[sh] t[t] d[d] l[l] m[m] c[ch] j[zh] y[y]  r(发音时,舌尖中部抵住硬腭前缘,呼出的气流使舌尖颤动,声带振动,是颤音) f[f] w[v](此为英语音标) ng[ng] k’[k] g’[g] h’[h]

注:1.

上述辅音与元音相拼即构成满语的基本音节,如下:

na ne ni no nu nuu, ma me mi mo mu muu, ba be bi bo bu buu, pa pe pi po pu puu,la le li lo lu luu,ta te ti to tu tuu, da de di do du duu, ca ce ci co cu cuu,ja je ji jo ju juu,sa se si so su suu, (ša) (še) (ši) (šo) (šu) (šuu),ya ye ,ra re ri ro ru ruu,fa fe fi fo fu fuu,wa we,[ka ga ha ko go ho kuu guu huu(这几个音是小舌部位发音,与汉语拼音的略有区别)],[ke ge he ki gi hi ku gu hu还有特殊字母的k’a g’a h’a k’o g’o h’o(是舌根发音,发音部位在前面的发音部位之前)]

例词:na(发音为姓那的“那”,意思是“地”),ina(依娜)外甥,nikan(尼堪)汉人,aga(阿嘎)雨,haha(哈哈)男人,banin(巴您)形象,pipa枇杷,puseli(铺色力)店铺,shun(顺)太阳,等等。

几个音变:j与i相拼时读“机”,c与i相拼时读“七”,sh与i相拼时读“失”,s与i相拼时读“希”,l作为单个音节发音与汉语的儿化音相似,如:花ilha—依儿哈。

任何语言,读音问题都很复杂,本人仅介绍这些,个人理解,希望有意学习本民族语言的朋友,尽量买一些讲解满语的书学习才更方便、更正确、更上一层楼。欢迎共同研究学习我们的满语。
50#
发表于 2006-3-10 22:07:32 | 只看该作者

满洲语学习活页文选(Manju I tacibumbi) 满语文第五课

满洲语学习活页文选(Manju I tacibumbi)

满语文第五课

一、课文:我们是祖国的孩子——be    oci     mafa gurun    i    jui

小草的妈妈是大地,——ajige orho i eme oci amba na,

小鱼的妈妈是大海,——ajige nimaha i eme oci amba mederi,

星星的妈妈是天空,——usiha i eme oci abkai untuhun,

我们的妈妈是祖国。——meni eme oci mafa gurun.

我们是祖国的孩子,——be oci mafa gurun i jui,

我们爱祖国。——be mafa gurun be hairambi.

二、主要语法形式:

1、  满语的基本语法结构是:主+宾+谓

2、  第一句至第五句的句式已在前面有关课中讲过,这里就不再叙述了。第六句就是满语的基本语法结构形式。

   be       mafa gurun    be         hairambi.

我们        祖国       宾格助词(被)     爱

格助词be,用来表示其前面的词或词组的语法意义是“宾语”。

例如:我在写作业——bi urebusu be aramahabi.这方框中的urebusu就是作宾语,在be(被)之前。

3、  格助词i在前面也讲过,是表示所属,即“。。。的”,如:我的。。。,他的。。。,祖国的。。。

三:词语:be(我们,同时也是宾格助词)oci(是,表判断) mafa(祖,爷爷) gurun(国家)i(的,属格助词) jui(孩子)ajige(小) orho(草) eme(母亲) amba(大) na(地) nimaha(鱼) mederi(海)usiha(星星) abka(天) untuhun(天空)meni(我们的) hairambi(爱,爱惜)
51#
发表于 2006-3-10 22:09:59 | 只看该作者

尼山萨满传 (满洲之《一千零一夜》)

(这里含有文学作品中的一切冲突样式,这样的民族,产生伟大史诗红楼梦  》 一点都不奇怪。)

在古代的明朝,有一个罗罗村,村中住着一位有名的员外巴勒杜巴彦,他家称万贯,奴仆骡马数不胜数。到了中年,生了一个儿子,养到十五岁,一天带家奴们去横廊山打猎,半路上得病死了。
从那以后,员外夫妇因无子嗣而十分焦急,只得一心行善、修葺寺庙、求神拜佛、四处敬香,还帮助穷人、救济孤寡。由于善行卓著,上天慈悲,让他们在将五十岁时又养了一个儿子,员外夫妇非常高兴,就起名叫色日古带费扬古,象东珠般的疼爱他,目不转睛地守着他。这孩子到了五岁,聪明伶俐、口齿清楚,于是就给他请了师傅,在家教他读书;还让他习武射箭。
光阴荏苒,像箭一样飞快。色日古带到了十五岁,忽然有一天见他父母恳求说:“我想出去打一次猎,试试我所学的骑步射本领,不知父亲意下如何。”父亲说:“你上边原有个哥哥,十五岁时去横廊山打猎死了。我觉得还是不去为好。”费扬古说:“人生在世,何处不去?岂能永远守在家里?生死都是命中注定、无法逃脱的。”员外无法,只得接受他的请求,嘱咐道:“若要出去打猎,就带阿哈勒吉、巴哈勒吉他们一起去,别去得太久,谨慎行事、快些回来,别辜负了我挂念你的一片心。”色日古带应声“是”,就叫来阿哈勒吉等吩咐说:“咱们明天出去打猎,备齐人、马和鞍子,准备好武器和弓箭,把帐幕装上车,把鹰犬喂养好。”阿哈勒吉们应声“是”,就急忙准备去了。
第二天,色日古带拜别了父母,就骑着白马,带着阿哈勒吉等人,架着鹰、牵着狗,众家奴身背撒袋、弓弩和弓箭,前呼后拥、车水马龙、热闹非常。全村老少无不出门观看,交口夸赞。众猎手拍马疾驰,转眼就到了有名的围猎山,于是支起帐篷、挖灶安锅,留下伙夫做饭,色日古带带领众家奴,吩咐阿哈勒吉等人:“撒围!环山打猎!”于是撒开围,射箭的射箭、使枪的使枪,放鹰唤狗追猎,每次射鸟兽都箭不虚发。
正在兴头上的时候,色日古带忽然全身发冷,接着又全身发烧,头晕目眩,患起病来。便叫来阿哈勒吉等说:“快把围收了,我身体很不舒服!”人们吃了一惊,赶紧收了围,来到帐幕前,让阿哥进去,点上火让他烤烤发汗。但因阿哥发烧时出了许多汗,身体已支持不住了,不能再烤,家奴们就砍来山上的树做成轿子,让阿哥躺在里面,轮流抬着,飞也似的往家走。色日古带哭着说:“我自己觉得病很重,恐怕到不了家了。阿哈勒吉、巴哈勒吉你们兄弟哪一个都行,快回家去给我父母送信,把我的话明白无误地转告父母,就说我自己已不能报答父母的养育之恩,本想在父母百年之后服丧尽孝心,谁知我的寿数已尽,已不能相见了。眼看就要夭亡,让我 切莫过度悲伤,保重身体要紧;这是命中注定的,请父母节哀。替我明白无误地转达罢。”他还想说话,却已不能张开嘴,牙关禁闭,一个字也说不出来了。他下颚抬起,目光僵直,气息已绝。阿哈勒吉、巴哈勒吉与众奴仆们围着轿子放声大哭,哭声在山谷间回响。后来,阿哈勒吉止住哭,对众人说:“阿哥已经亡故了,再哭也不能使他复活,还是载着阿哥的遗体启程要紧。你自己带领众人载着阿哥的遗体慢走,我自己带领十名骑手先回去,给咱们员外老爷报信,在家准备发送阿哥的一应物品。”
阿哈勒吉带领众人骑上马飞也似的向家疾驰,转瞬间已到家门口。阿哈勒吉下马进了门,就在员外面前只是号啕大哭,一句话也说不出来。员外老爷心里着急,骂道:“这奴才是怎么了?打猎去为什么哭着回来?或许是你阿哥有什么重要事情派你先回来?为什么光哭不说话?”一再追问,阿哈勒吉不回答,还是哭,员外老爷生气了,骂道:“这无赖的奴才,为什么不告诉原委只管哭?光哭就完事了吗?”阿哈勒吉止住哭,磕了头说:“阿哥在路上得病身亡了,我自己先回来送信。”员外没听清,便问:“什么东西完了?”阿哈勒吉回答:“不是,是阿哥身亡了。”员外一听,如同头上响了个霹雳,叫了声:“亲儿呀!”就仰面倒下了。老太太急忙赶来,向阿哈勒吉询问,回答说:“员外老爷听到阿哥的死讯,就昏倒了。”老太太听说后,如同眼前划过一道闪电,呆住了。她唤着:“妈妈的儿呀!”也昏倒在老爷眼前。仆人们见状惊慌不已,忙把他们扶起来,这才清醒过来。
全家听到这个消息都放声大哭,村里的人们听见哭声齐集到员外家,正哭得不可开交,巴哈尔吉哭着走进来,向员外磕头报告:“阿哥的遗体运回来了。”员外夫妇和村里的人们一齐来到门外,将阿哥的遗体迎进屋里,放在床上,众人环绕在四周,哭声震天动地。
哭了一会儿后,众人劝道:“巴彦老兄,你们何必这样哭泣 ,人已经死了,岂有哭活的道理?倒是应该准备一下入殓的棺木。”员外夫妇这才止住哭,说:“你们的话很有道理,虽说是这样,可我的心里实在是难过得受不了啊。我那聪明可爱的儿子已经死了,还有什么可惜的?我现在这份家业又给谁留下呀!”员外叫来阿哈勒吉、巴哈勒吉吩咐道:“这些奴仆老张着嘴哭,你们预备一下给阿哥首七上坟的东西、骑的马赫楼库等物品,千万不要吝惜。”阿哈勒吉、巴哈勒吉止住哭,按照吩咐,预备好阿哥骑的斑斓毛色的花骟马十匹、火焰毛色的红骟马十匹、黄金毛色的银合骟马十匹、追风的枣骝骟马十匹、纯白毛色的白骟马十匹、墨色的黑骟马十匹。员外又吩咐:“用三十匹马驮皮色、蟒缎和衣服,用余下的马驮撒袋和弓靫,给那匹聪明的雪白毛色的青骟马披上红色的鞍鞒何缇胸、鞴上镀金的辔头牵过来!”又叫来放牧的头目,告诉他们:“从牛群中牵十头、从羊群中牵六十头、从猪群中牵七十头,都宰了预备着!”放牧的头目们和阿哈勒吉应声“是”,就分头准备去了。员外又叫来使女阿兰珠和莎兰珠,告诉她们:“你们俩人带领村里帮忙的女人们,赶快备办出七十桌白面饽饽、六十桌馓子、五十桌搓条饽饽、四十桌荞麦条饽饽、十瓶烧酒、十对鹅、二十对鸭、三十对鸡、五种果品各一、二小桌;倘若耽误了,都要笞责的。”众人应声“是”,就各自准备去了。
没过多久,院中人声鼎沸,抬东西的人们接踵而至,摆了满满一院子,看起来像座山峰。各种肉堆积如山,盛的酒如同大海。果品桌依次排开,楼库、金银纸锞摆得满满当当。众人们洒酒祭亡灵,哭泣着。员外在一旁哭道:“阿玛的阿哥,五十岁上,我生养的,色日古带费扬古,我一见你,欣喜若狂,这些匹马儿,成群的牛羊,谁来执掌?魁梧的阿哥,智慧超常,寄托我一切的希望,骑乘的骟马,哪位阿哥驱骋?奴仆与婢女,即使都有,哪位主任豢养?猎鹰啊,虽然还在,哪个儿子擎放?黧狗啊,虽然还在,哪个孩子牵放?”言毕呜咽不止,母亲又哭道:“额莫聪明的阿哥,我那独生的,承宗的儿子,为你把善事,都行遍,祈求福禄,五十岁上,生得聪明的,睿智的阿哥,身手敏捷,矫健的阿哥,射姿英武,光彩照人的阿哥,读书的声音,柔和动听,额莫聪慧的阿哥,现在我指靠谁,一起生活?体恤奴仆,魁梧的阿哥,身材长相,俊美的阿哥,仪表相貌,恰似潘安,漂亮的阿哥,额莫在街上,若是漫步,你像鹰一样,追寻听见,额莫的声音,若在山谷行走,叮当的铃声,额娘俊美的阿哥,如今我还能和谁,美满地生活?”她呼天抢地,涕泪横流。
这时,门口来了一个驼背弯腰行走的濒死的老头,他呼叫着:“守门的各位老兄请听,去告诉,你们的主人,大门外,来了个快死的老头,想是来,见见员外,略表心意,烧些纸钱。”守门人进去向巴勒杜巴彦秉报,员外说:“多可怜啊,快让他进来!给阿哥上供的山一样高的肉食、饽饽,海一样多的烧酒,让他随便吃喝!”守门人跑去叫那老人进来,那老人进来后对那些上供的酒、肉和饽饽看也不看就径直走了过去,站在阿哥棺前,手拄着棺材,顿着脚高声哭道:“亲爱的阿哥,多么短暂啊,你的寿命,我曾听说,你生来聪慧,我,一个明智的奴仆,无比喜悦;阿哥睿智的名声,早就风闻,我,一个愚笨的奴仆,甚有希望;有德行的阿哥,听说你的降生,我,一个庸劣的奴仆,有了寄托;我惊奇地听说,阿哥颇有福分;可如今为何故去了?”他拍掌痛哭、顿足号啕,旁边的人都禁不住流出了眼泪。
员外见了,觉得凄切可怜,便脱下自己身上穿的缎袍送给那老人。老人接过衣服,披在身上,面对着棺头而立,环视了一遍屋内,深深地叹了口气,责怪道:“巴彦老兄,难道你就眼睁睁地看着发送你儿子色日古带吗?还是去请个本领高强的萨满来救救阿哥吧!”员外说:“哪儿有好萨满呢?我们村子里倒有三、四个萨满,可都是混饭吃的,他们只会用一点酒、一只鸡、几块饽饽上供、拿糜子饭祭祀而已,别说把死人弄活,就连他们自己何日何时死都不知道。老爷爷你若知道哪儿有本领高强的萨满,请给我指点一下吧。”老人说:“巴彦老兄你怎么不知道呢?离这儿不远的尼希海河畔住着一个非常有名的女萨满,这萨满道行高深,能把死人救活。何不去求她?那萨满若是能来,别说一个色日古带,就是十个也能救活啊,你们快求去吧!”他说着,缓缓地走出大门,驾着五彩云霞腾空而去。
守门人见此情景,急忙近来告诉了员外,巴勒杜巴彦高兴地说:“必是神仙前来指点我的。”便望空参拜,立刻跨上银蹄貉色骟马,带领家奴向尼希海河岸奔去。不久就到了,只见尽东头有一间小厢房,外边有一个年轻的格格正往栏杆上晾挂洗过的衣服。巴勒杜巴彦上前寻问:“格格,尼山萨满的家在哪儿?请给我指点一下。”那女人笑嘻嘻地指给他:“就住在尽西头。”员外骑马跑去一看,院子里有个人站在哪儿抽烟,员外急忙下马上前寻问:“老兄您好吗?请告诉我究竟哪儿是尼山萨满的家?”那人说:“你干吗这么慌慌张张的?”员外说:“我有要紧的事才向阿哥打听的,请发发慈悲告诉我吧。”那人便说:“你方才在东边寻问得那个晾洗衣服的女人就是尼山萨满,老兄被她蒙骗了。你要求她,就得毕恭毕敬,这位萨满擅长降鬼引魂,别的萨满根本比不上她。”巴勒杜巴彦向那人道了谢,骑上马重又来到东头,下得马来,进屋一看,南炕上坐着一个白头发老太太,灶口处一个年轻的女人站着抽烟。员外心想:这炕上坐的老太太肯定是萨满。便跪下恳求,老太太说:“老兄你弄错了,我不是萨满,站在灶口的我媳妇才是萨满。”巴勒杜巴彦又给这位格格跪下求道:“萨满格格大名鼎鼎,遐迩共闻,只因二十个萨满道行不深、四十个萨满法术浅薄之故,特来恳请萨满格格给我指点天数,倘使格格为难,亦请略发恻隐之心,让我们借您的名声吧。”那女人笑嘻嘻地说:“巴彦老兄,我不哄你,我是新学的萨满,时间还不长,恐怕还看不明白天数。你还是趁早请别的道行高深的萨满看看吧,别耽误了大事!”巴勒杜巴彦流着眼泪再三叩求,萨满才说:“看在你初来的份上,就给你看一次吧,要是别的人,无论如何是不看的。”便洗面净目,排列香案,将一枚圆棋子扔在水里,在屋内地中央放上一把杌凳,右手持鼓,左手挥动榆木鼓槌,坐在杌凳上开始击鼓、唱曲、请神。她用清脆的声音呼唤“豪巴格”,用高亢的声音反复祈请“德扬库”,神魂就已附体。巴勒杜巴彦跪地而听,尼山萨满开始用含糊不清的声音喻示道:“姓巴勒杜的,属龙的男人,你用心听,为看天数,而来的阿哥,你仔细地听,如果说得不对,就说不对;如果说得不真实,就说不真实;说假话的萨满不可信。我来告诉你:二十五岁时,你曾养过,一个男孩,长到十五岁,在横廊山,围猎之际,恶鬼库木如,将你儿子的魂,抓去吃掉,他的身体,患了疾病,死在山上。从那以后,再无子嗣,五十岁上,又生养了一个,可爱的男孩,因为生于,五十岁时,故起名为,色日古带费扬古,他的智慧超群,他的大名皆知。十五岁时,因在南山,大肆杀生,依勒门汗闻知,派遣恶鬼,捉拿他的灵魂,再想复活,实属不易,再想救活,实在为难。如果对就说对,如果不对就说不对。”巴勒杜巴彦连连磕头说:“神仙所说的和这些明示给我的话,全都对。”萨满举起一根香醒了过来,收拾起手鼓和鼓槌,巴勒杜巴彦跪在地上再三哭求:“萨满格格既然能看得这么正确,请您发发慈悲,劳您的驾到我家救救我的犬子,如能活命,岂能忘记神袛的祭祀?我既来相求,岂能不备办酬礼?”尼山萨满说:“我估计你家大概有一只和你儿子同一天出生的狗,还有一只三年的公鸡和黄酱了。”巴勒杜巴彦说:“确实是有的,你看得这么准,真是神奇的天神一样的萨满啊,我想现在如果可以就把大件的沉重的神器驮回去,好请你救救我儿子一条小命。”尼山萨满笑着说:“以我一个卑微的萨满,怎能承担这样的重任,别在无用之处破费银子,无益之处耗尽钱财啦,你还是去求别的有能力的萨满们吧,我才学的萨满,还未得到要领;我新学的萨满,还未得到职事,能知道什么!”巴勒杜巴彦磕头痛哭,哀求道:“萨满格格若救我儿一命,我要把我的金银绸缎和骟马牛羊分出一半来报答你的恩情。”萨满无奈,只得说:“巴彦老兄请起,我就去一次看看吧,万一成功了也别高兴;万一失败了也别抱怨。这些话得先说明白。”巴勒杜巴彦非常高兴,翻身起来给她们逐个敬烟,然后出门骑上马赶回家,叫来阿哈勒吉、巴哈勒吉:“快鞴轿马,去接萨满!”立刻就鞴齐了车马,阿哈勒吉、巴哈勒吉带人前去迎接萨满,不多会儿已来到尼希海河畔的尼山萨满家。见了萨满,请了安,便把神柜等器具分装在三辆车上,萨满乘轿,八个年轻人抬起来,飞也似的走着,转眼已来到员外家,巴勒杜巴彦迎入屋里,萨满把神柜摆在大炕中央,洗面净目、点燃香火,磕过三遍头之后,又洗了脸,饭已预备好,她吃完后用湿手巾擦了擦脸,准备好手鼓,开始击鼓请神。
本村的三四个萨满跟着击鼓,但都合不上鼓点,尼山萨满说:“这么乱套怎么配合得好呢!”员外答道:“我们村里确实没有能手了,萨满格格若有原先跟随的大扎立,告诉我们好去请来。”尼山萨满说:“我们村里住着一个七十岁上养的那拉费扬古,这人特别能随得上我的鼓点。他在鼓乐方面非常熟练,他若来的话,我就顺顺当当不会为难了。”员外命阿哈勒吉骑一匹马、牵一匹马,速将那拉费扬古请来。不多时便已请到,下马后,巴勒杜巴彦将他迎入家中,尼山萨满一见便笑道:“为神袛效力的尊兄来啦,辅佐天神的仁兄那立费扬古,扎立尼自己听清:好好帮助格格我配乐,原先的鼓乐已经停止,这下手鼓可就全靠你配合了!如果你能力不济,就用黄鼠狼尾皮蒙的鼓槌打你那尊贵的大腿;如果你合不上鼓乐,就用杜李木做的湿鼓槌打你的屁股。”那立费扬古笑道:“蛮横的萨满、古怪的尼山,兄弟我明白,不用多加教训。”便坐在炕上,备好茶饭后,就击鼓配合。
于是尼山萨满身穿神衣,腰系神铃、裙子,头戴九雀神帽,她那颀长的身腰如垂柳般颤动、似阳春牡丹般婀娜,她大声唱起神曲,音调高亢;又用柔和细腻的嗓音含糊不清地祈祷:“离开石窟吧!赶快下来吧!”萨满神志不清,神袛从其背部紧紧附体。萨满忽然咬紧牙关用含混的声音喻示:“站在一旁的,随从扎立,陪同站着的,聪明的扎立,把薄薄的耳朵,张开吧;把厚厚的耳朵,垂下吧,把只雄鸡,脑袋拴好;把条黧狗,四腿绊牢;百块陈酱,放在一旁,百把白栾纸,捆卷备用,到幽暗的地方,追拿魂灵,到阴间地狱,我猜想要去,到邪恶的地方,摄取生命,把失落的魂灵,同去拾起,可信赖的扎立,引我去取吧,真心努力吧,复活归来时,鼻子周围,泼二十担水,脸颊周围,浇四十桶水。”萨满唱罢便摔倒在地,昏了过去。扎立那立费扬古迎上前去扶她躺好,收拾好她的腰铃和裙子等物,捆上鸡、狗,摆齐酱、纸,陪坐在萨满身旁,手执引神取魂的鼓槌敲起手鼓,开始用含混不清的声音,唱起神曲。“把灯和蜡,弄暗些吧,今天晚上,为巴雅拉宗族的,色日古带费扬古的,灵魂之故,俯伏叩求,到幽暗之处,追拿魂灵,到邪恶之处,摄取生命,把失落的魂灵,前去拾取。为魔鬼效力的妖怪,她能任意驱使,名扬天下,誉满诸国。”
尼山萨满这时已带着鸡、狗,扛着酱、纸,在众神袛的围随下去阴间寻找依勒门汗。走兽精灵在奔跑、飞鸟精灵在翱翔,蛇精蟒怪哉蠕行,一行快似旋风,转眼来到了一条河的岸边,四下张望,并无渡口,连条船也看不见,正在着急,只见对岸一人用竹篙在撑船,尼山萨满便唤道:“渡口摆渡的,瘸子阿哥,请听我说!把尊贵的耳朵张开听吧;把厚厚的耳朵,垂下听吧;丑陋的赖黑,边记边听吧,祭好神袛,才会显贵;敬好神佛,才有前程;作为主人,才有德行;常去会见,外祖父家;常去跳舞,外祖母家;轻盈地走到,姨母家中;取生命便到,叔父家中,若能摆我渡河,送你陈酱;若能快些摆渡,送你纸张;不会让你白渡,送给你酬金;真能渡我过去,送给你财帛;快些渡我过去,奉送给你,醇厚的烧酒。险恶之处,前去赎命,幽暗之处,前去索魂。”瘸子赖黑听罢,便用半拉桨划着半拉船来到岸边,只见他生得:独眼、歪鼻、豁耳、秃顶、瘸腿、蹩手,他走上前来说道:“是萨满吗?要是别人我绝不摆渡。久闻你的大名,这次注定会使你更出名的,没办法,渡你过去吧。”尼山萨满上了独木船,瘸子赖黑篙撑桨划,到了对岸之后,尼山萨满向他道谢:“这三块酱、三把纸是点薄礼,请收下吧。”又问他:“还有什么人从这渡口过去没有?”瘸子赖黑回答:“没有任何人渡过,只有依勒门汗的亲戚蒙高勒代舅舅,带着巴勒杜巴彦的儿子色日古带费扬古的魂灵过去了。”尼山萨满道过谢,就上路了。
没走多久就到了红河对岸,四下一看,渡口处没有渡船,连个人影也看不见。她无计可施,只得求助于神袛,便用含混不清的声音,说道:“在天空盘旋的,大雕,在海上盘旋的,银鹡鸰,在河崖盘旋的,狂怒的蛇,在占河盘旋的,四丈蟒蛇,小主人我,意欲渡过,这条红河,众神袛们,助我渡河,速速显出,神德道行!”萨满把手鼓扔到水中,自己站到上面,旋风般地转瞬间就飞过了河。给红河主人留下了三块酱和三把纸的报酬,就又上路了。
她走得很快,来到第一道鬼门关,刚要过去,守关的两个鬼,色勒图和僧给图吆喝道:“干什么的?竟敢要进关!我等奉依勒门汗旨令,守卫此关,快将事由报来!”尼山萨满说:“我是阳间的尼山萨满,去见阴间的蒙高勒代舅舅。”两个鬼吆喝道:“既如此,依入关惯例,留下名签、酬金,方得入内。”尼山萨满送上名签与三块酱、三把纸,这才过了关。
走到第二道鬼门关,照先前的样子留下名签和酬金才过了关。走到第三道鬼门关蒙高勒代舅舅的大门口时,尼山萨满晃动腰铃,摇响神铃,用清脆的声音唱起了“豪格”:“蒙高勒代舅舅,快些快些,你出来吧,你为什么,把好好活着的寿限未到的人,抓到这儿来?把时辰未到的人,蛮横的拘束?若能奉还,十分感谢,若能白送,向你道谢;把才活了一半的人,妄恣捕来,欺诈地捉来,对此你作何回答?我不会白白带走,有酬金相送,我不会哄你拿走,会留下谢礼。如若交还与我,赠以陈酱,如若放他出来,赠以酬金。如能事先给我,以礼相待,如若仍然不给,于你无利。依仗神袛之力,腾空飞去,直入家宅,便能做到。”尼山萨满晃动着腰铃,抖动着神帽,摇响了神铃,声震四方。蒙高勒代舅舅笑着走出来说道:“尼山萨满你听明白!我把巴勒杜巴彦的儿子色日古带费扬古捉来是实,可这于你何干?难道我偷了你家的什么东西,竟来到我家门口高声责骂!”尼山萨满说:“虽然你没偷走我的东西,但把别人好好活着的,寿限未到的、无辜的孩子随便抓来行吗?”蒙高勒代舅舅说:“我们依勒门汗命令抓来的,那孩子被带来后,在高高的旗杆上吊一枚铜钱,命他试射那钱眼,三箭全射中了。后来又命他跟蓝摔跤手较力,结果蓝摔跤手被他摔倒了;又命他跟狮子摔跤手较力,也没摔过他。我们依勒门汗像亲生儿子一样宠爱他,岂有还给你的道理?”尼山萨满听了这番话大怒,对蒙高勒代舅舅说:“果真如此,跟你倒是无关了,你是个好人吧。以我的神通去求依勒门汗,能够得到色日古带费扬古,首先在于我的道行深,就能拿到手;道行浅,就成不了事,这都与你无关。”
于是便向汗城走去,没多久便到了,只见城门禁闭,尼山萨满无法进去,绕城环视,只见城墙修筑得十分坚固,她大为恼火,便开始用含混不清的声调唱道:“栖息在东山的,飞鸟们,长岭上的,檀木鱼狗们,栖息在沙冈的,橡木獾,四丈半的蛇,四丈长的蟒,栖息在石窟、铁关中的,彪虎与獾熊,在山上盘旋的金鹡鸰,在海上盘旋的,银鹡鸰,飞翔的鹰,领头的雕,花斑的大雕,地下的丑鬼们,九囤十二列,众丑鬼们,快快飞呀,飞进城来,用利爪抓吧,装在金香炉里,背着来吧,扣在银香炉里,拿着来吧,用肩膀的力量,扛着来吧。”众神袛飞腾起来,恰似一片云雾。
色日古带费扬古和许多小孩正在掷耍金银嘎出哈,忽然一只大鸟俯冲下来,抓起色日古带费扬古就往高空腾飞而去。其他孩子见状大惊,跑入家中告诉父汗:“坏了,一只鸟飞来把色日古带哥哥抓走了。”依勒门汗听了大怒,派遣小鬼叫来蒙高勒代舅舅,责问道:“你带来的色日古带被一只大鸟抓走了,我猜测这没准是你的鬼计,你给我怎么办吧?”蒙高勒代沉住气想了想:“不是别人,必是尼山萨满。”便说:“大王别动怒,我想不是别人,必是阳间数第一的,名扬大国的尼山萨满来干的,我现在就去见她,求求她,那萨满可非常人可比。”便去见尼山萨满。
这时,尼山萨满因为得到了色日古带费扬古非常高兴,正牵着他的手顺来路往回走的时候,蒙高勒代从后边追上来喊道:“萨满格格稍等等,咱们得评评理,有偷偷带走的道理吗?你依仗法术把我费尽好大不容易得到的色日古带费扬古平白拿走吗?我们依勒门汗生了气责怪我,如今我可怎么答对他?萨满格格尼平心想想,原定的酬金又没有,就这么平白拿走,愈发于理不合!”尼山萨满说:“蒙高勒代似你这般好言相求,我便留些酬金给你,倘若你依仗你们汗王,蛮横行事,谁还怕你?咱们可以找个大地方较量较量。”便给了他三块酱、三把纸。蒙高勒代又求道:“你的酬礼太少了呀,再加点儿吧。”尼山萨满便又给他添了一份,可他仍恳求说:“这点酬礼送给我们汗王怎么够呢,我的罪过何以开脱?求萨满格格就把你带来的鸡和狗留给我吧,借以开脱我的罪过,送给依勒门汗,他正缺一只狩猎的狗和一只啼夜的鸡,只要我们汗王高兴,一来可以成全萨满格格的事,二来亦可开脱我的罪责。”尼山萨满说:“你说得对,于两方都有利,只要你再给色日古带增些寿数,就把这些鸡、狗都留给你。”蒙高勒代说:“萨满格格你若这么说,就看在你的面子上,给他增到二十岁的寿数吧。”萨满说:“鼻涕还没干就被摄去,无益可言。”“那么就增到三十岁的寿数。”“心志还没定就被摄去,又有何益?”“那么就增到四十岁的寿数。”“荣华富贵尚未继承就被摄去,无益可言。”“那么就增到五十岁的寿数。”“尚未成为贤达之士,又有何益。”“那么就增到六十岁的寿数。”“箭法尚未谙习,无益可言。”“那么就增加到七十岁的寿数。”“细微之事尚未学透就被摄去,又有何益。”“那么就增到八十岁的寿数。”“世事尚未通悟就被摄去,无益可言。”“那么就增到九十岁的寿数,再若增加可不行了。色日古带此后六十年无病、一百年无恙,膝下有九子,辞世时能见到八子,直到他须发皆白,牙齿变黄,腰弯眼花,双腿发颤,仍能正常大小便。 ”尼山萨满道谢说:“蒙高勒代舅舅,以您这番心意,我就把鸡和狗都送给您吧,叫鸡是‘啊什’、叫狗是‘绌绌’。”
蒙高勒代道谢后非常高兴,带着鸡狗往回走,走着,他想试验一下,就把它们放开,叫“啊什”、“绌绌”,可鸡狗斗往回跑,去找尼山萨满去了。蒙高勒代吃了一惊,拼命去追赶,气喘吁吁地求她:“萨满格格为什么开玩笑?怎么我一叫,你的鸡狗都往回跑呢?请你别糊弄我,我要不把这两样东西带回去,确实不行,汗王怪罪下来我如何担当得起!”他再三恳求,尼山萨满笑道:“我玩笑开得有点过分,此后你就好好记住,我告诉你:叫鸡是‘咕咕’,叫狗是‘厄立’、 ‘厄立’。”蒙高勒代说:“格格开了点玩笑,让我倒出了一身汗。”蒙高勒代按着萨满告诉的话一叫,鸡和狗就都围着自己摇头摆尾地跟着去了。
尼山萨满牵着色日古带的手正往回走,遇见她丈夫在路边用高粱秸烧油锅,见到尼山萨满就咬牙切齿地说:“轻浮的尼山,你既然能把别人救活,难道就不能救救你自幼嫁与的、亲爱的丈夫吗?我特地在这烧油锅等你,你到底救不救我快说清楚,真要不想救我,你就休想从这儿过去,这油锅就是你的归宿!”尼山萨满央求他:“亲爱的丈夫,快听我说,亲爱的夫君,快听我说,把薄薄的耳朵,张开听吧,把厚厚的耳朵,垂下听吧,你的尸身,筋条已断,死日已久,已腐烂枯干,骸骨肌肉,都已朽坏,如何复活?亲爱的丈夫,仁慈为怀,放我过去吧,在你的坟上,多烧纸钱,多供饭菜,你的母亲,需我奉养,想想这些,恕我一命,对年迈的母亲,发发恻隐之心,让我过去吧。”她丈夫咬着牙,恶狠狠地说:“轻浮的、无情无义的妻子尼山萨满你听着:我在世之时,你嫌弃我穷,处处看不起我,这你心里都很清楚,如今你越发任意妄为了,侍候好侍候不好老母亲随你的便,你眼里还有她吗?我要把今天和以前的两笔帐和你一次算清!或是你自己跳进油锅、或是我把你推进去,你快自己决定吧!”萨满气得满脸通红,叫道:“亲爱的丈夫你听着:你死之时,留下过什么?在这贫穷的家中,只把你的老母亲,留给了我。我尽心赡养、竭力孝敬,丈夫你自己,好好思量,我是个有情有义的人哪!你逼我,用强硬的心肠,让你领教一下,我的手段,我要把你的蛮横,化作卑贱衰微,把你送到,该去的地方。祈求神袛,那盘旋在林中的,大鹤,快快来吧,把我的丈夫,抓拿起来,永远扔在,丰都城中,直至万世,不得托生,人的躯骸!”大鹤飞去,抓起她的丈夫就扔进了丰都城。
萨满见状,高声唱起“德扬库”:“没有了丈夫,专心地生活,没有了男人,自在地生活,在母亲的亲戚中,嬉笑而生活,珍惜光阴,快乐地生活,没有孩子,振奋地生活,没有亲族,友爱地生活,趁着年轻,作客般地生活。”
她边唱边拉着色日古带费扬古的手像清风般的边玩边走,像旋风般地连跑带走,只见路旁有一栋楼阁,建造得华美而壮观,周围还缭绕着五彩云朵。尼山萨满走上前去,只见门前站着两个身披金盔甲,手执铁棒的神仙在把守大门,尼山萨满近前求道:“两位老兄,请告诉我这里是什么地方?里面是什么人?”那神仙说:“楼阁里住的是能使枝叶繁茂,能使根茎滋蔓的福神。”尼山萨满恳求说:“我想顺道拜见福神,不知行不行?”守门的神仙说:“可以。”尼山萨满便送他们三把纸、三块酱作为谢礼,走了进去。到了第二道门,只见也有两个身披盔甲的神仙在守卫,尼山萨满刚要进去就被喝住:“站住!你是何人竟敢擅闯此门?快快退下,稍有迟误、责打不贷!”尼山萨满央求道:“大神别动怒,我不是恶鬼邪魂,阳间的尼山萨满就是我,想顺道拜见福神。”两位神仙说:“若是如此诚心敬意,进去后快快出来!”尼山萨满照原样给了酬礼,进门后,只见楼阁上闪耀着五彩霞光,楼门处弥漫着五彩氤氲。两个女人身穿五色花衣把守着大门,她们都梳着高髻,手里拿着五香炉。一人拿着银碟子,另一人笑着说:“这个女人我好像认识,你不是阳间尼希海河岸上住着的尼山萨满吗?”萨满惊讶地问:“你是什么人?我怎么想不起来认识你?”那女人说:“你怎么不认识我呢?我前年出痘的时候,福神因看我洁净婉约,便把我带在身边使唤,咱们是一个村子的人,我就是邻居那立费扬古的妻子,娶我的第二天就出痘死了。”尼山萨满这才认出来,非常高兴,说怎么就忘了呢。

那女人打开门请她进去,尼山萨满抬头一看,只见殿中坐着一位老太太,头发像雪一样白,眼珠凸出、大嘴长脸、下颌前伸、牙齿变红,简直不忍一看。两旁站着又十多个女人,有背孩子的,有抱孩子的,由穿线的,有制作小孩的,由把小孩推走的,还有往口袋里装小孩的,扛的扛,拿的拿,没有一个人闲着,都从东门出去。尼山萨满见了颇觉奇怪,她跪在地上向福神行了三跪九叩大礼,福神问道:“你是什么人?我怎么不认识?擅自来这里做什么?”尼山萨满跪着回话:“小人是人世间尼希海河畔的尼山萨满,这次来得匆忙,顺道来参拜福神。”福神说:“我怎么忘了,降生你的时候,因你执意不去,我哄你戴上神帽、拴上腰铃、拿上手鼓,像做跳神游戏似的让你降生了。你出名是理所当然的,我决定你只能来此地一次,见识一下善果恶报、一切刑罚,以便晓喻世人。再来则不可。无论是立身为萨满,儒者、奴仆、老爷,还是达官显贵,性恶乱之事,以及贫富、贼伪、和尚、道士、乞丐、酗酒、赌钱、嫖妓,诸般善恶悉由这里裁决,这都是注定的宿命。”说完便吩咐下人:“带萨满去看看刑法!”一个女人走过来请尼山萨满:“走吧,和我一块儿去逛逛吧!”
萨满跟她一同走去,只见一片树林,枝叶嫩绿而茂密,弥漫着五彩霭气,洒满问道:“这是什么树林?”女人回答:“你们人世间在送痘神时折了洁净的、牛马没有吃过的柳枝敬神,所以枝叶繁茂,孩子的天花也能痊愈;那片树林枝叶凋零,稀疏枯萎,就是你们阳间送痘神时用了牛马吃过的柳枝,所以孩子的天花得不到痊愈,这就叫报应,是显而易见的。”
又往前走,在东边的一间大房子里有一个大石磙子在翻转,一群一群的家畜、走兽、飞禽、鱼虫等生灵不断地从里面飞着火炮着出来,萨满见状便问那女人,回答说:“这是一切生灵托生的地方。”再往前走,只见一座大鬼门关,不断有灵魂自门口往来行走。向里一看,丰都城黑雾弥漫。只听见里面无数的鬼在嚎哭,又有恶狗在村庄周围撕食人肉,从一所零乱的驿馆中传出的惨叫和哀号惊天动地。善恶刑罚在明镜山河明镜峰等处被明显的分开。前面又看见一座公堂,一个官吏坐在上面,正在审讯众鬼魂。吊在西偏房的都是犯有偷盗、抢劫罪的人;枷在东厢房的都是不孝敬父母、夫妻间无情义的人。又见将打骂父母的罚下油锅;弟子背地骂师傅的绑在柱子上受箭刑;妻子嫌恶丈夫的,处以凌迟;道士奸污妇女的、污秽经卷的用三股叉叉死;滥洒米面的用磨压死;诬陷无辜、破坏他人婚姻的用烧红的铁索烫死;为官行贿的用钩子钩死;嫁过两个丈夫的用锯剖为两半;辱骂丈夫的罚割舌头;摔门的罚钉双手;偷听人家说话的将耳朵钉在窗户上;有偷盗行为的用铁棍责打;女人身体不洁在江中洗濯的在正月十五罚喝污水、洗衣水及浊水;蔑视老人的罚用钩子钩眼;寡妇、处女淫乱的罚用火柱炙烤;医生投错药致死人命的罚剖其腹;有夫之妇行为不端的罚用斧砍其身。只见一大池上架有金、银桥,在上面行走的都是行善、有福分的人;在铜、铁桥上行走的都是有恶行的人,小鬼们用枪将其挑下,使他们受到蛇、蟒的威胁。渡口处恶狗在等待着吃人肉、喝人血,还说不知什么是邪恶。
桥畔坐着位菩萨,手持经卷在宣讲:“若行恶,自遭罪孽;若行善,不受刑罚。第一等人,托生为佛祖;第二等人,托生为皇族;第三等人,托生为驸马太史;第四等人,托生为将军大臣;第五等人,托生为富户贵族;第六等人,托生为平民乞丐;第七等人,托生为驴骡牛马;堤坝等人,托生为鸟兽;第九等人,托生为鱼鳖;第十等人,托生为虫蚁蚯蚓。”她高声宣讲着。
尼山萨满看完诸般刑法,便回到楼阁中拜见福神,福神告诉她:“你回到人世间以后,要把这一切让世人都知道!”于是萨满拜别了福神,领着色日古带顺着来路到了红河岸边,送给河主酬金,将手鼓扔到河里,萨满带着色日古带站在上面,渡到了河对岸,再往前走没多久,就来到瘸子赖黑的渡口,因先前来过,彼此熟习了,赖黑便说:“萨满来了,真不愧是高强的萨满哪!能把巴勒杜巴彦的儿子色日古带费扬古带回来,可见你的神通不小啊,此后会更加享有盛名啦!”萨满登上独木船坐好,瘸子赖黑用半拉桨划着船,转瞬间已摆渡到了对岸。萨满下了船,付给他酬金,道了谢,循旧路走去。
没多久便到了巴勒杜巴彦家,大扎立那立费扬古便在她鼻子周围泼了二十担水,在她脸颊周围倒了四十桶水,持香祈祷,用含混不清的声音唤她醒来,“今天晚上,把灯和蜡,全都熄灭,是何等的名誉,是谁的大名,姓哈斯呼立的、真正的雅斯呼立,巴雅拉姓氏,在枝叶上发芽、在根茎上滋蔓,色日古带费扬古前去打猎,患病身亡,因此缘故,鉴别了三个萨满,比较了四个萨满,他的魂灵,被依勒门汗,摄到阴间;因此缘故,居于尼希海河岸,世间扬名、大国出名; 秉烛奉香,前去延请,跋山越岭,前去追寻;享有名声,指点喻示,颇近真情,求其带回;今天晚上,昏黑之处,追赶魂灵,邪恶之处,寻取生命;往回走来,垂杨柳主干上,有为首的大雕,支干上,有花斑纹大雕,在山上盘旋的,金鹡鸰,在大海上盘旋的,银鹡鸰,彪虎獾熊,四丈长的蟒,四丈半的蛇,檀树丛的,八对獾,橡树丛的,十对獾,苏醒吧!复活吧!清醒过来吧!”尼山萨满开始打颤,忽然站起身用含混不清的声音叙述起这次取魂的经过,“众人和扎立听着,巴勒杜巴彦你自己,也一一细听!把你的儿子,装在金香炉内,已经取回,抓在手中,已经拿来,因是宝物,挟着带回,放在尸体上,使其复活,放在躯壳上,使其附体,祈求了福神,从此以后,无病无灾,自在地生活,九十岁阳寿,历数福禄,生有九子;带给依勒门汗的,鸡狗诸物,留做谢礼,拜见福神,奉上酬金,为你的儿子,祈求子嗣;晓喻世人,出痘之时,虔诚圣洁,天花易愈,但行好事,若要行恶,冥报昭昭,观看甚明。我的丈夫,让我救他,这样强求,我答复他:你的筋肉已烂,难再复活,我丈夫发了怒,欲用油锅,将我烹死,因此缘故,我的神袛抓起他,永远扔进,丰都城内,不得托生为人,众鬼群魄,央告搭救,拦路哀求,不胜怜悯,分于众鬼,无数纸钱,方才脱身而来。”萨满唱完,就仰面朝天倒在地下,大扎立又用香熏她鼻子,方才清醒过来。
然后,萨满把色日古带费扬古的魂踢进他躯壳,他立刻就复活了,用滞重的嗓音说:“给我一碗水吧。”给他端来后,他喝完便说:“我睡了一大觉,做了好多梦。”于是翻身坐起。全家上下无比喜悦,方把原委告诉了色日古带,他这才知道自己刚刚复活,便向尼山萨满磕头道谢,巴勒杜巴彦拊掌而笑,也向萨满行礼:“若是没有天神般的萨满格格的救子之恩,我家的香烟就断了!”说着拿出自己的衣服请萨满穿上,在水晶杯里斟满酒,跪下敬她,尼山萨满接过杯子一饮而尽,答谢道:“这也是托员外的洪福,才办得如此圆满,从双方来说大家都有福啊。”员外又在大玻璃杯里斟满酒,敬给那立:“太辛苦了,嗓音都谙哑了,用酒润润吧。”那立费扬古接过酒来边喝边说:“我有什么辛苦!连座位都没有离开,谈不上辛苦。若说辛苦,萨满格格可真辛苦,往阴间走了一遭,已经很累了吧。”萨满笑道:“费扬古弟扎立你听着:俗话说,三分功劳在萨满、七分功劳在好扎立,没有扎立什么也办不成啊!”众人听了,都大笑起来。
之后,罗员外吩咐阿哈勒吉、巴哈勒吉二奴仆:“命牛倌、马倌、羊倌及猪倌,各将畜群分出一半,准备送给萨满格格,报答她的恩情!”于是预备酒席,开怀畅饮,都喝得酩酊大醉。然后撤下宴席,套车鞴马,把钱帛衣物也分出一半装在车上,赠给扎立一套衣服、一匹骟马、全套鞍辔及二百两银子,将萨满和扎立连同所有的东西一齐送回家去。
此后,萨满变得非常富有,也不再与那立费扬古发生亲昵之事,修身养性,杜绝淫念。萨满正因看了诸般刑罚方才清心寡欲。她将前面所见到的邪恶罪孽写成训诫。正如浊水滤后方清一样,听至此处的列位兄长、格格,可以细细思索。
尼山萨满的婆婆后来听村里人议论,说是尼山萨满这次匆忙而去,她丈夫见到她曾求她,如果不救我就把妻子下油锅,尼山萨满依仗她的神袛,把丈夫抓起来扔到了丰都城。萨满的婆婆听了这番话,怒从心头起,叫来媳妇寻问原委,媳妇说:“他说让我救他,我说:‘筋也断了、肉也烂了,没法救活。’他就要把媳妇推进油锅里烹死,我的神袛就把他抓起来扔进了丰都城,这是事实。”婆婆说:“果真如此,你就是再次杀了你丈夫啊!你躲开他有什么不行?怎么心就这么狠呢?”说罢就去京城,告到御史那里,衙门把尼山萨满传来,重新取口供,结果与她婆婆的讼状无甚不同,于是将口供制成案卷,写明原委,启奏给皇上,龙颜震怒,命交于刑部量罪依律定刑,刑部复又启奏:“尼山萨满并不隐讳传闻之事,由此看来堪称一女中豪杰。既已取了口供,令其偿命亦无不可。”太宗皇帝降下旨意:“就照她丈夫的样子,将尼山萨满连同她的神帽、腰铃、手鼓等物装入一皮箱内,用铁链捆牢,扔到她们村中的井里!没有我的命令,不许放出来!”御史便遵旨前去办理。
此后,罗员外的儿子色日古带也效法其父,扶贫济困,一心向善。子孙世世皆为达官显宦,富可敌国。
52#
发表于 2006-3-10 22:12:51 | 只看该作者
每一个汉族人在看到这些内容时都会由衷地从心底里涌现出自豪感和对我们华夏祖先的

热爱和崇拜. 为什么呢?
1. 只有汉人一直保存了几千年的文字记载,让我们可以查找祖先的一切来历. 其他民族只

有通过读音相似这种不入流的偏门来找自豪感, 只会让他们更自卑.
2. 只有汉人有几千年的姓氏传统并一直严格按照父子相传和家谱记录. 使得汉人都可以往

上追溯祖先. 其他民族只有凭想象来猜自己的祖先是谁, 反正又没有记录,或者从汉人的
历史书里找祖先,只要是游牧的,就是祖先,真方便。
3。只有汉人几千年前就进入了父系社会,一夫一妻(零到n个妾)制度形成,只有生儿

子才算有后,被现代的Y染色体遗传理论所证实。其他民族从来没有严格的夫妻制度,

一女多男,多女多男都很正常。都不知道自己的父亲是谁还谈血统纯洁。
53#
发表于 2006-3-12 22:06:23 | 只看该作者

一碗奶救活一个民族宣传周一角

1142219183.jpeg (0 Bytes, 下载次数: 23)

1142219183.jpeg
54#
发表于 2006-3-13 21:05:19 | 只看该作者

满洲语学习活页文选(Manju I tacibumbi) 第二课——代词

JAI KICEN第二课——代词

思考题1:从本课找出当代汉语(满洲官话)从满洲语借用的语法助词从(ci)、被(be)、把(be)、得(de)。
思考题2:满洲语中的“be”为何演化成汉语中的两个词“把(我们)”和“(我们)被”


一、人称代词

1、第一人称

我(主格)bi 我的(属格)mini 于我(与格)minde 把我(宾格)mimbe 从我(从比格)minci 我们be 我们的meni 于我们mende 把我们membe 从我们menci

2、第二人称

你si 你的sini 于你sinde 把你simbe 从你sinci 你们suwe 你们的suweni 于你们suwende 把你们suwembe 从你们suwenci

3、第三人称

他I 他的ini 于他inde 把他imbe 从他inci 他们ce 他们的ceni 于他们cende 把他们cembe 从他们cenci

二、指示代词

这个(近距离)ere那个(远距离)tere这些(人)ese那些(人)tese这些(物)utala那些(物)tutala这样(副词)uttu那样(+副词)tuttu这样(形)enteke那样(形)tenteke这里uba那里tuba这边ergi那边cargi

三、疑问代词

谁we什么ai哪个(人或物)ya为什么ainu什么地方(名)aiba在什么地方(副)aibade  aibide怎么样(状)adarame怎么样(谓语)antaka怎么样(定语)aici怎么样(谓语)ainara什么时候atanggi多少udu





语法知识

1、肯定句:主语+形容词谓语

            mini bithe umesi bolgo.我的书很新

2、否定句:主语+形容词谓语+否定助词aku

           birai muke shumin aku.河水不深

3、疑问句:主语+形容词+疑问词缀oyunun

           si saiyun?你好吗

           主语+形容词+否定助词aku+疑问词缀n

            ere ise onco akun?这个椅子不宽吗

           主语+疑问代词(+形容词)

属格助词

I只限接在以元音或辅音N结尾的体词下面;少数民族的人口komso ton uksura I anggala

NI接在以NG结尾的体词后,如宫中,gurung ni dolo

从比格词缀ci

1、表比较:比较主体+比较对象+CI+形容词

草比花多orho ilha ci labdu.
55#
发表于 2006-3-14 10:20:12 | 只看该作者

分析满洲语对汉语的影响,有助于学习有名词、代词变格的各种粘语言

满语是一种粘着型语言。

现代汉语接受了满语的名词、代词变格的表达方法,却固守了汉语的语序固定、词形(方块字)固定的特点。所以满语变格词缀形成了汉语中最具特色的小品词,如从、被、把、得。

尽管发音得到了完美的继承,这些词被从名词、代词上剥离,象自由电子或离子一样围着汉语固定结构乱转。

了解这点,对中西互译非常有用。
56#
发表于 2006-3-14 11:29:09 | 只看该作者
精神可嘉!
可惜对我而言,无异于“对我弹琴”。本人英语都不会说,那有精力学满文?
anyway,顶一下吧!
57#
发表于 2006-3-14 11:32:08 | 只看该作者
梦工作室在做满文普及宣传了。可惜满文太落后,要不怎么被同化了呢。
58#
发表于 2006-3-14 17:31:11 | 只看该作者

现代满语语音及简明词典

思考题1:怎样区分满语元音的阳性、中性和阴性?
思考题2:满语构词是怎样体现满语元音和谐律的?



满语为满族人所使用的语言。它是在蒙古文的基础上加以改进而成的一种竖直书写的拼音文字。属阿尔泰语系满通古斯语族满语支。

北京紫禁城乾清门上的汉-满两种文字的牌匾(左为中文,右为满文:罗马拼音:kiyan cing men)清代前期在新疆大多用满文发布诏、诰等,成为奏报、公文、教学、翻译和日常生活中使用的主要文字。在中原,自康熙晚期幵始已少有满文奏折。
清光绪九年(1884)新疆建省后,使用满语的人数达4万馀人,其中除满族外,还包括锡伯族、达斡尔族等民族也使用满语。

目前生活在新疆的锡伯族人仍旧在进行锡伯文的教育,并出版有锡伯文的报纸。

近些年来满洲族、锡伯族、达斡尔族中掌握满语人口数量呈几何基数增长。

满语有6个元音,19个辅音。元音分阳、阴、中三性,同性元音互相和谐,辅音也有和谐现象。满文主从复句比较发达。


满语基本字母的读音

 满语是拼音字母文字(音素字母文字),音素是语音的最小单位,满语的一个字母的发音,就是一个音素;不同的音素,构成音节。不同的音节,构成单词。语音,词汇,语法构成语言的三要素。传统满语共有元音六个,辅音22个,共28个字母(不包括后来达海为拼写汉语借词的增加的很少用的10个特定字母)。以下说明一下满语字母的发音:
一。元音(6个)
  元音,又叫母音;就是发音时,呼出的气流通过口腔而不受到阻碍,声带振动,声音响亮,口腔各部分肌肉保持协调放松状态,气流较辅音弱。
1。A----同汉语拼音的A相似----啊  阳性
2。E----同汉语拼音的E相似----额  阴性
3。I----同汉语拼音的I相似----衣  中性
4。O----喉部发“嗷”音,唇部形状与汉语拼音U类似,但圆唇开口的程度比 
    U 大;与汉语拼音的O,不一样;同英文中HOT,中O的发音!阳性
5。U----同汉语拼音的U 相似  中性
6。V----罗马字母转写形式是:U的上面有一横杠,但由于打字不方便,用X
  代替。发汉语拼音的U音、但喉部与唇部开度,比U大。比O小! 阳性
***元音按照发音部位,开放的程度不同,有性的分别;AOV的开度大,为阳性;IU的开度适中,为中性元音;E的开度小,为阴性元音!
二。辅音(22个)
辅音又叫子音,发音时,气流在口腔内,受到阻碍,根据产生阻碍的位置不同,以及解除阻碍的方式不同,产生了不同的辅音。
7。N----舌尖抵住上齿龈与上齿之间,使气流从鼻腔发出。声带振动(浊音)。
  同汉语拼音的N相似。鼻音。
8。K(阳性)---舌根与小舌形成阻塞,气流冲破阻塞,平缓送气,清音
  (声带 不振动),塞音。类似汉语拼音的K。但发音部位往里!
9。K(阴性)---舌根与软硬上腭之间形成阻塞,气流冲破阻塞,平缓送气,
  清音,塞音。同汉语拼音的K相似。
10。G(阳性)---舌根与小舌形成阻塞,气流冲破阻塞,快速送气,清音,
  塞音。类似汉语拼音的G,但发音部位往里。
11。G(阴性)---舌根与软硬上腭之间形成阻塞,气流冲破阻塞,快速送气,
  清音,塞音。同汉语拼音G相似。
12。H(阳性)---舌根与小舌形成缝隙,气流从中磨擦而出,清音。擦音。
  类似汉语拼音的H,但发音部位往里。
13。H(阴性)---舌根与软硬腭之间形成缝隙。气流从中磨擦而出,清音。
  擦音。同汉语拼音的H相似。
14。B----同汉语拼音的B相似。清音,塞音。
15。P----同汉语拼音的P相似,清音,塞音。
16。S----同汉语拼音的S相似。清音,擦音。
17。X----罗马字母转写形式为S头上有一个汉语拼音三声符号,因为不方便
  键盘打字,用X代替。读音同汉语拼音SH相似,卷舌的,清音,擦音。
18。T----同汉语拼音的T相似。清音,塞音。
19。D----同汉语拼音的D相似。清音,塞音。
20。L----舌尖抵住上齿龈,舌面成匙状,舌面两边靠近上齿形成缝隙,气流
  从中发出。声带振动,边音,浊音。同汉语拼音的L相似。
21。M----双唇紧闭,舌放松,气流从鼻腔发出。鼻音浊音,同汉语拼音M相似。
22。C----同汉语拼音的CH相似,卷舌音。清音,塞擦音。
23。J----同汉语拼音的ZH相似,卷舌音,清音,塞擦音。
24。Y----舌面中部隆起,接近上腭,气流从中发出,形成轻微磨擦。声带振动
  ,发“衣”音。为半元音,或者半辅音。浊音,半擦音。
25。R----舌面卷起。舌尖后部抵住上腭,气流呼出,声带振动,使舌尖振动,
  所以R为颤音,浊音。
26。F----上齿与下唇形成缝隙,气流从中磨擦而出,声带不振动。擦音,清音
  。同汉语拼音的F相似。
27。W----上齿与下唇形成缝隙,气流从中磨擦而出,声带振动。擦音,浊音。
  同汉语拼音的W相似。
28。NG---舌根抵住上软腭,气流从鼻腔发出。声带振动。浊音,鼻音。
  同汉语拼音的NG相似。
三。满语字母读音的音变(8个)
1。JI----读“基”。
2。CI----读“七”。
3。SI----读“西”。
4。XI----读“诗”。
5。YE----读“叶”。
6。YU----读“鱼”。
7。元音+NG+G+元音 
  如果其中的元音是阳性的,则其中的NG后面的G音变为:舌根与小舌形成
  阻塞,使气流从鼻腔出来,声带振动。
  例如:ANGGA,TANGGV。ONGGOMBI
8。元音+NG+G+元音
  如果其中的元音是阴性和中性的,则其中的NG后面的G音变为“NG”。
  例如:ELDENGGE,INENGGI,LUNGGU。
****注:满语的字母发音。没有汉语拼音那样的1234声调之分。
四。满语音节
音节就是单词中的一个语音片段。
1。满语元音可单独成为一个音节。例如:A-LIN  I-LAN  U-BA
2。由辅音与元音相拼而成的音节。
***辅音不能单独成为音节。
例如:MAN-JU  HER-GEN  AM-BA  SU-RE  XONG-KON JE-KU
IR-GEN  HA-LA  BIT-HE。
3。音节连续
1)元音I后面如果为Y时,Y拼读时候脱落。例如:NIYALMA读成NIALMA,
BIYA读成BIA,SAHALIYAN 读成SAHALIAN。
2)元音U后面如果为W时,W拼读时候脱落。例如:SUWE 读成SUE,
TUWAMBI读成TUAMBI,JUWE读成JUE。
3)元音连在一起时,连读为一个音节。
例如:SAIN是一个音节,不读SA-IN,其中AI连读;
TUWAMBI的音节结构为:TUWAM-BI,由于W位于U之后,而脱落,成为:
TUAM-BI;SA-HA-LIYAN。







满语概论
—节选自《满语语法》
爱新觉罗乌拉熙春编著

……满族是一个历史悠久的民族,在远古时代由于她还没有制造出来记录自己的语言和历史的文字,她的事迹只能依靠邻近的民族汉族的记载。
据汉族的历史记载,公元前九世纪,满族的祖先就在东北的大地上劳动生息着,这不过是她和汉族发生关系的开始。
在这以前当然就存在着。因满族的历史不始于公元前九世纪,她的语言自然也不始于公元前九世纪。
据汉文记载满族的祖先有肃慎、挹娄、勿吉、莫纥、女真等各种不同的称呼。
其实肃慎和女真是本民族名称不同的汉译写法,挹娄、勿吉、莫纥、等都是其他民族称呼她的名称,并不是自己的族名。
女真(肃慎)这个族名沿用了十几个世纪之久。只是到了十七世纪,清太宗皇太极出于政治的原因,才把女真这个族名通过行政命令改为“满洲”。
从那时起女真族才称满洲族,简称“满族”。满洲族的语言,简称满语,满洲族的文字,简称满文。
 满语在汉籍历史上的记载,语言与室韦相异,说明她不属于蒙古语族,而是自成一个语族。
而这个语族历史上的关系与汉语、蒙古语早就有一定的相互交往,如《晋书。肃慎氏》传中说:
“肃慎氏……周武王时,献HU矢,石弩。逮于周公辅成王,复遣使入贺。
尔后千余年,虽秦汉之盛,莫之致也。及文帝(司马昭)作相,魏景元末,来贡HU矢、石弩、弓甲、貂皮之属。魏帝诏归于相府,赐其王WU鸡,……至武帝元康初,复来贡献。
元帝中兴,又诣江左,贡其石弩。至成帝时,通贡于石季龙(石虎)。”
上列记载虽不能句句尽信,然满族上代与中原的关系始终不断,并非始于金、清两代。
与蒙古族前身匈奴族的别族羯人,也有来往。这些来往总需有语言的翻译,否则无法交流思想。
这可以说是满语与汉语、蒙古语的最早接触。
到了辽金时代,辽属契丹(蒙古语族)、金属女真(满洲通古斯语族),虽有来往而彼此的语言不甚相通。
《金史。世纪》中记金肃宗颇剌淑(为金太祖阿骨打的叔父)和契丹官员打交道的事说:“凡白事于辽官,皆令远跪陈词,译者传致之,往往为译者错乱。
肃宗欲自前委曲言之,故先不以实言告译者。译者惑之,不得已引之前使自言。
乃以草木瓦石为筹。枚数其事而陈之,官吏听者皆愕然”。
由以上记载可以知道十一、十二世纪时满(女真)、蒙(契丹)语相差异的情况与相通的情况。
颇剌淑让翻译不能从中捣乱,是两种语言的相通处,颇剌淑自己用契丹语陈述,又需借“草木瓦石”摆着来帮助说明,想必话虽能说,但又说不太清楚。这是两种语言的相异处。
在这以后不久,我们可以用下列材料看满语(女真语)和汉语的情况。
《三朝北盟会编》卷九十九,引范仲熊《北记》云:“丙午岁(金天会四年,宋靖康元年)十一月,粘罕陷怀州,杀霍安国。
范仲熊贷命令往郑州养济,途中与燕人同行。因问:“此中来者是几国人?共有多少兵马?”
其番人答言:“此中随国来者,有靼家、奚家、黑水家、小葫芦家、契丹家、党项家、嵇嘎斯家、大石家、回鹘家、室韦家、汉儿家,共不计得数目。”
范仲熊打听这支杂牌军的组成情况,这个番人(女真人)就把这支杂牌军的底细全告诉了他,番人必会汉语,不然岂能说得这样完整、详细。
我们随便举古代几个历史上的几个例子,就可以知道满语和蒙古语、汉语发生接触以至相互影响的关系很早。
到了元、明两代,满语(女真语)的发展比较明朗化了,由于蒙古族(元)的兴起,金曾南迁到汴京,后来灭亡在蔡州,女真语虽逐渐消失,女真语音却保留在山东、河北、河南一带与当地汉语融合。
留在东北的女真人虽仍能女真语,却受到蒙古语文的强烈影响。十五世纪中期明英宗正统年间瓦剌部的也先汗东牧曾经席卷了明属下的东北女真各卫、所,使他们不但丢失了明朝政府颁发的《敕书》,同时也忘掉了自己的文字。
只好改用蒙古文。到了十六世纪末(公元1599年)努尔哈赤命额尔德尼、噶盖二人仿蒙文制成老满文,已在实际采用蒙文写满语的一百多年之后,这样满蒙两种语言有关系比以前更有了进一步的加深。
满族在东北的兴起之后,以建州为中心的偏东南各部的满语,与扈伦四部(叶赫、辉发、乌拉、哈达)又不完全相同。
与北部所谓野人女真亦即索伦各屯赛又不完全一样,他们和内地的汉族一样,也存在着各地方言。
但满洲族旧日有旧满洲和新满洲之别,旧满洲亦称佛满洲,主是指建州、海西诸部而言。
新满洲亦称伊撤满洲,则指黑龙江索伦诸部而言。旧满洲与新满洲在语言上似乎并没太大的区别。
《清实录》天聪八年十二月壬辰,清太宗命人征黑龙江时,曾嘱出征的将领有下面一段话:“且此地人民,语言与我国同,携之而来,皆可为我用。
攻略时,宜语之日:尔之先世,皆我一国之人,载籍甚明。尔等向未之知,是以自甘于外。我皇上久欲遣人,详为开示,特时有未暇而。”
清朝奠都北京后,曾在沿河、沿江、沿海及长城沿线,分别派有八旗驻防,驻防以满族为主,当时军队操练也用满语。
但久而久之,各地驻防在没有丢失满语之前,满族语音已混有当地乡音韵味,这样便失去了纯满语的音调。
有的边远驻防,是由几个驻防城抽调派去的,各杂乡音,更为不纯。
总之,学习满语,应以东北能讲满语的屯落为主,作为学习的榜样。但也要注意是否有北方其他民族的语音的影响混淆其中。
所谓方言,总起来说在东北是建州与扈伦四部以及旧满洲与新满洲的不同,在内地则是满洲各地驻防所杂乡音而产生的不同。
今天我们学的满语主要是以北京的书面语为主,但是上述满语发展史及其近代方言的情况,应该作为学习满语时所应民解的常识。


 锡伯语属阿尔泰语系满-通古斯语族满语支。锡伯族的语言文字和满族的语言文字很相近。1947年以前,锡伯族主要使用满文。
1947年以后,锡伯族的有关人士和语文工作者,在伊宁市成立了"锡伯索伦文化协会"(简称"锡索协会")。
在这期间,对满文个别字母的形体做了改动,增加了必要的章节拼写形式。如:


1、满文辅音字母f与元音ae相拼时,是一种形体;与元音iou相拼时,是另一种形体。锡伯文f只有一种形体,即满文f与元音ae相拼时的那种形体。


2、满文辅音字母j出现在词首的写法同出现在音节首的写法不同,锡伯文的j在上述两种情况下,都用一种形体,即出现在词首的那种形体。


3、满文出现在音节末的小舌音k的形体是两个字牙,左边带两个点儿。锡伯文的写法不同,只有一个字牙,左边带两个点儿。


4、满文位于音节末的小舌音k同舌根音k,在形体上有区别,锡伯文则没有区别,都写成小舌音k的形体。


5、增加一些必要的音节。满文有音节wawe,但没有音节wiwowu,后者在锡伯语里"有音无字",因此,在锡伯文里增加了这三个音节。


满 汉语
a 阳
a 字牙
a 慢
aa 应声
aa 惊惧声
a fa sere onggolo 未见怎么样
a I bukdan 阳扣
a jijun I acangga 阳文合符
a si 逐鸡鸟声
a si seme 胡乱哄闹貌
a ta 乱闹状
a ta seme 赶鸡雀声
aba 畋猎
aba 在何处
aba bargiyambi 收围
aba saha 打围
aba sarambi 撤围
aba sindambi 放围
abai ebubun 归妹
abalabumbi 使打围
abalahai 正行打围
abalame fiyelere 步猎
abalame miliembi 猎较
amalanambi 去打猎
abalandumbi 一齐打围
abalannumbi 一齐打围
abalanjimbi 来打围
abdaha 叶
abdaha aisin 叶子金
abdaha fik seme 维叶莫莫
abdaha efen 叶子饽饽
abdaha gargan 叶枝
abdaha I fisa 叶柄
abdalan 令人折
abdalambi 折枝之折
abdalame banjiha 生长成叶子
abdangga afaha 册页
abdangga bithe 册
abdangga fungnehen 册
abdangga iletulehen 册宝之册
abdangga moo 蒲葵
abdari 闲居
abdaraku 不折
abdari ala 阿布达里岗
abdari banjimbi 暇逸之暇
abida 何在
abida bi 在何处有
abimbi 肿
abishuun 肿肿的
abshaha dabishaha 不甚相干
abiji na I gindana 阿鼻地狱
abka 天
abka be alire mederi be akunara erdemu 擎天架海之才
abka be ginggulere yamun 钦天监
abha be ginggulere yamun I aliha hafan 钦天监监正
abha be ginggulere yamun I ilhi hafan 钦天监监副
abka be huksheme na be fekure 顶天立地
abka be ukcibume niyalma be ushabumbi 天怒人怨
abka de gasarahuu niyalma be wakalarakuu 不怨天尤人
abka de gasame niyalma be wakalambi 怨天尤人
abka de sucunara gunin 冲天之志
abka eherehe 天变了
abka farhuun oho 天暗了
abka fundehun 天气肃清
abka genggiyen na iltu 天明地察
abka genggiyen sukdun bolgo 天朗气清
abka gereke 天亮了
abka heyenehebi 天带微云
abka na I ton 天地之数
abka saru 天知道
abka shu na I giyan 天文地理
abka tulhun 天阴
abha tulhushembi 天阴了
abka dusihiyen oho 雾云遮天昏暗了
abka urime na s'ungkumbi 天崩地裂
abkai arabuha holbon 天作之合
abkai ari 狂妄很坏之人无一处不到淘气轻佻人、通天鬼名
abkai asu 天网
abkai asu amba 天网恢恢
abkai banjibungga enduri 天后神
ankai beideme sembi 苍天审明
abkai buhuu 天鹿
abkai buhungge kiru 天鹿祺
abkai buten 天涯
abkai buyecungge inenggi 1、指正月乙亥二月甲戌三月乙酉四月丙辰五月丁未六月戊午七月已已八月庚辰九月辛卯十月壬寅十一月癸丑十二月甲子。2、愿日
abkai cooha
abkai daiilan 天兵
abkai dengjan 天讨
abkai duka be neire mudan 启天门之章
abkai durungga tetun 天体仪
abkai fejirgi de mangga baiita 天下无难事
abkai fejergi urgunjimbi 天下熙熙
abkai fonjin 天问
abkai fulingga 天命,太祖高皇帝年号
abkai enduri mukdehen 天神坛
abkai elhe obure duka 天安门
abkai erin 天时
abkai erin s'rdeme forgos'ombi 天运循环
abkai gosime duka 天佑门
abkai gurgu 开明兽
abkai guwebuhen inenggi 天赦日
abkai han 上帝
abkai han I deyen 皇乾殿
abkai han I ordo 皇弯宇
abkai hese 天命
abkai hesebuhe be banin sembi 天命谓之性
abkai horgikuu 天之枢
abkai horon 天威
abkai horon de akdafi 仰仗天威
abkai fejergi be ijishuun obumbi 以顺天下
abkai huwaliyasun 天和
abkai iktabuha enteheme gurun 天府之国
abkai jabs'an 天幸
abkai imiyangga fu 奉天府
abkai imiyangga golo I bolgobure fiyenten 奉天清吏司
abkai indahuun 天狗
abkai jui 天子
abkai kesingge inenggi 天恩日
abkai morin 天马
abkai moringga kiru 天马旗
abkai mukdehen 天坛
abkai salgaguha sure 天从之资
abkai sihiyakuu 天之枢
abkai s'u I hontoho 天文科
abkai s'rdejen usiha 帝车
abkai tanggin 天堂
abkai ten I usiha 天极星(又各北辰北极星)
abkai turai alin 天柱山
abkai ulaha 天授
abkai usiha I bithe 天官书
abkai wehiyehe 乾隆—高宗纯皇帝年号
abkai wesihun enduri 天宗
abkai z`ang 天瘐
abakana 一天二地
absa 脚船、桦皮桶
absalan 棒子骨
absambi 瘦干
absi 那里,怎么说,何其
absi jekihi 很好事,异样事,则云
absi ferguwecuhe 甚奇
absi furu 甚是可恶
absi fujurakuu 好无体礼
absi genembi 往哪里去?如何去?
absi hihanakuu 好不值钱
absi hojo 赞好词,好畅快
absi kesi 甚是造化
absi koro 好不受亏
absi niyaman fintacuka 伤心哉
absi ocibe 无论如何,无在不然
absi ojoro 怎样处如何?
absi ojoro be sarakuu 不知怎么样
absi oho 怎么样了?
absi serengge 怎么说?
absi simeri 好不凄凉穷苦
absi yabsi 好不口气
absika 瘦之极也
absime wasika 物破自落箭翎脱落断了
abtala 修树枝
abtajambi 修去树枝
abtarambi 嚷闹
abtukuulaha 中非致命处
abu 未拿来
abuci ilha 天葵花
abuha 荠菜
abuha guulha 陷贼
abuha ilha 蜀菊花
abulikabi 乏透了
abuna 葶苈
aburaha 撕、扑
aburakabi 胡乱去拉扯
aburambi 乱揪扯
aburame saburame s'umin be baiirakuu 浮光掠影
aburame tantambi 胡闹乱打
aburi ehe 万恶
aburingge 嫉妒
acabu 令人合汇、令人迎合
acabufi benere 汇解
acabufi bodoro fiyenten 会计司
acabufi juwere 搭运
acabufi juwere wecen 袷祭
acabufi wesimbumbi 汇题
acabuha 对读讫
acabuki 仰副
acabumbe 使会见、迎合、合、合卺、接树木之接
acabume arara hafan 篡修官
acabume banjibukuu 编修
acabume bodoro hafan 司会
acabume bufi 应付
acabume bure de isirakuu menggun 供不应敷银
acabume bure falangga 供给所
acabume bure hafan 供给官
acabume huulara falgangga 对读所
acabume huulara hafan 对读官
acabume tuwara bithe 勘合
acabume tuwara bithei kongkeri 勘合科
acabume tuwara bithe be wesimbufi efulere 奏销邮符
acabun 效验、合、宜、应
acabun be giruke obumbe 阿为耻
acabun fulhun 应钟六吕之一(属亥月)
acabun I ulhun 应钟
acabun wecen 宜祭
acabungga 宜兄、宜第之宜
acabungga boji 合同
acabungga fukjingga hergen 偾书(一种书法)
acabungga inenggi 不将日
acabungga jungken 和钟(曲礼垂之)
acabure niyalma cifun 牙贴税
acabure nashuun 机遇
acabure tungken 应鼓
acafi gisurere 会议
acafi tucibume gisurefi wesimbufi 会堆具奏
acalambi 共合
acalame simnembi 会试
acambi 会见、合好、应当
acame jafabu 挨辑
acame jakade 因会见之
acamiabumbi 使凑
acamiambi 凑
acamiame buhe 凑支、搭放
acamiame buhe menggun 搭放银、凑支银
acamiangga besergen 拼床
acamiangga mulan 拼凳
acamiangga s'unggiya 汇雅
acan 合、会
acan alben 公赋
acan alben I usin be weiilembi 同养公田
acan beiidesi 通判
acan giranggi 千斤骨
acana 中、去合
acanaha 往见了、符合、允协
acanaha sere gergen I temgetu 合式号
acanambi 去会见
acandumbi ,acannumbi 一齐会
acangga 利
acangga faiidan 见左传为右角参为左角之参(阵名)
acangga inenggi 专日
acangga temgetu 符节
acanjiha 来见了、来会合了
acanju 教他来见
acanjime isanjire tulergi gurun I bithe ubaliyambure kuren 会同四译馆
acanarakuu 不往见
acara acarakuu babe 应否
acara be tuwame 当及、量行、斟配
acara be tuwame icihiyara 酌拨
acara be tuwame tomilara 酌派
acara be tuwame toktobure 酌定
acarakuu 不合、不应、不宜、不当
acibumbi 使驼
aciha 驮子
aciha fulmiyen 行李
aciha fulmiyen be dasatafi 束装
acihi jafambi 会场子
acihilabumbi 使夥种、使分得
acihilafi 1、耦而耕,2、夥种
acihilambi 使绊子
acika 微动
acilambi 使绊子
acimbi 驼
acin temen 橐驼
acindumbi 齐驼
acinggiyabumbi 使摇动
acinggiyafi buhe jiha I de beyei menggun 动放钱本银
acinggiyambi 摇动
acinggiyan 咸
acire kiyoo 驮侨
acu 烫着声
acu facu 极爱惜
acuhiyadabumbi 使人行谗,补人谗,谤调唆
acuhiyadambi 行谗
acuhiyadara 谗词
acuhiyan 谗词
acuhuun 和睦
acuhuun akuu 不睦
arun carun 彼此相左
arun de carun 彼此相左
ada 木牌
ada ficakuu 排箫
ada adaha 筏子,车箱
adabufi wesimbure bithe 副本
adabuha amban 陪官
adabuha bele 副米
adabuha hafan 副掌关防官,又古陪臣自称之词
adabuha wesimbure bithei kongkeri 副本科
adabumbi 拟陪,使排列行围
adabume wecembi 袱,神主入祖 庙之祭日
adabume tas'arame cikten be burubumbi 荒廖绝伦
adada ebebe seme 惊讶的口气
adada ebebe seme 惊讶
adafi kadalara amban 宗人
adafi simnere hafan 副考官
adage 手拍老人家并小孩子疼爱
adaha 车箱碎物凑成了
adaha baiicara dooli hafan 佥使道
adaha bithei da 侍(讲读)学士
adaha giyangnara bithei da 侍讲学士
adaha giyangnara hafan 侍讲
adaha hafan 轻车都尉
hadaha huulara hafan 侍读学士
adaha kadalara da 参将
adaki 邻,欲附帮
adaki falan gas'an falga 乡党
adaki hecen 邻城
adaki jecen 邻境
adali 相同
adalika 略同
adakilian 微同
adalingga 相同的
adalingge 同的,相 似
adalio 同样么
adalis'ambi 仿佛
adambi 排列行围
adame tembi 并坐,附之
adanaci ombi 可交于神明之交
adanambi 去排列行围
adanumbi 一齐排列行围
adarame 怎么,如何
adarame bahafi 怎得
adarame hamimbi 怎么受得
adarame mutembi 怎么能够
adarame ohode saiin 怎样才好
adarame ohoni 怎么样了呢
adarame seci 何则何谓
adarame sujambi 何支
adasun 大襟
adasun adahangge wadan cahan gese 连衽成帷
adasalame dobombi 戒食
adu 服
aduci 放马人
aduhi 无毛皮裤
adulabumbi 使放牧
adulambi 放牧
adulara ba 牧地
adun 牧群
adun be kadalara yamun 太仆寺
adun I amban 上驷院卿
adun I da 牧放马的头目
adun I hiya 上驷院卿侍卫
adun I umiyaha 食苗虫
adunggiyabumbi 使挫磨,被人折挫,作践
adunggiyambi 挫磨
adurambi 疮兴了
afabu 令人交付寄托,令人攻伐
afabufi beiideci 发审
afabumbi 交付,寄托,使攻伐
afabume benebuhe 交讫
afabume buhe 交代
afabume unggire bithe 签付
afaha 单子,篇子,战了
afaha tus'an 责任,职掌
afaha tus'an I gong weiile 职掌功过
afahabi 职掌
afahanambi 长成张儿,凝成,张儿
afahari 签子
afahari dahabure ba 票签处
afakiyambi 行走打奔
afakuu 善战人
afambi 攻伐,马蹄颠蹶之也
afan amba 好揽事
afanambi 扑打,攻伐
afanumbi,afadumbi 一齐攻伐
afadure gurun I bodon 战国策
afanggala 未见怎么样
afanggala jabdumbi 围场之中射兽群时在人之先放
afanggala uthai waha 围场中在人之先就杀兽了
afanjimbi 来战
afara bade 阵所
afara booha 战兵
afara sejen 战车
afara wan 云梯
afaralame 且战且走之意
afatambi 打奔,众攻之
afin 皮袄下边的里子
afiya 连角豆秸
afiya tokso 果豆屯
afiya tura 排山柱
aga 雨
aga baiire dorolon 常雩礼
aga baiire mukdehun 雩宗(祭水旱坛名)
aga daha 下雨了,雨需足
aga galaka 雨晴
aga hafuka 雨透
aga hungkerere adali turame agambi 雨下如注
aga I gashan 雨灾
aga jalaha 雨少停
aga muke 雨水-乃节令也
aga muke aniya biyai dulin 雨水正月中
aga nimanggi 雨雪
aga niyehe 落河(野鸭名,嘴尖吃鱼味腥)
aga simeke 雨浸润
agabusbe 那核婆(异果名)
agada 屏翳(异兽名)
agada moo 柽
agahai 尽着只管下雨,口气下有话
agahai nakarakuu 只管下雨不止
agahangge 雨下的
agangga sara 油单伞
agarakuu 不下雨
age 皇子、兄、兄长
ageli 树包
agese 众兄弟
agu 老兄(尊称)
agu abkai fejergi be galai tukiye sembio? 子欲手援天下乎?
agusa 众老兄
agulabumbi 以别人使为兄为头
aguta 众老兄
aguura 豹尾枪、器械之械
aguura be jafafi yabure be guunirakuu 不念荷戈
aguura cuwan 贡具
aguura enduri 豹尾
aguura hajun 器械
aguura tetun 器皿
aguurai hiya 后护侍卫
aha 奴仆
aha sengse 懒妇
ahada gurjen 油葫芦
ahada s'usiha 静鞭
ahadan 老獾
ahatuha 役于人了
ahatumbi 当奴才使
ahasi 众奴仆
ahita 衣两边短翘
ahuucilabumbi 使居长
ahuulabumbi 使为兄长
ahuulambi 兄长自居
ahuun 兄
ahuun de acabu 宜兄
ahuun deo I haji baiili 手足之情
ahuun deo I senggime oci 兄弟既翕
ahuungga 长子
ahuungga be kundulere jurgan 敬长义也长
ahuungga anen 嫡裔
ahuungga jui 大儿子,长子
ahuungga niyamangga 长亲
ahuungga s'I 适士
ahuuri huuyari 吓卧兽声
ahuus'ambi 兄礼相待
ahuuta 众兄
aii 甚么,叹声,厌怪声
aii aii 样样
aii aii jaka 各样物件
aii ba 何地
aii baiita
aii baiita jihe
aiibaningge
aii be
aii be tebci ojorakuu
aii boljon
aii dalji
aii demun
aii encu
aii ere aii gisun
aii gaiiha
aii ganaha
aii gelhun akuu
aii gelerakuu
aii geli
aii gung ni fonjire fiyelen
aii hacin
aii haiiraka
aii hala
aii kemun
aii hendure
aii hihan
aii hihan uttu yabumbi
aii joboro
aii jojin
aii maktahai
aii ocibe
ba 耙、地方丶处所、位、座位、里
ba arambi 让位
ba na 地方丶幅员
ba na i arbun 地势
ba nai nirugan 地图
baba i 各处的
ba bade 处处
babungga 有提手的
babungga s'oro 提篮
bacihi 结发夫妻、原配
badarambi 发达、兴旺、发展、扩大、滋生、扩散、蔓延
badarambumbi 使扩大、使发展、发扬
badarambungga buleku 显微镜
bahabumbi 使得到、梦见
bahambi 取得、分得、得到、得(病)
bahanambi 会、懂得
bai 罢、平、白、地方的、闲
bai niyalma 闲人
bai tembi 闲居
baibi 白白的、只是
baiibumbi 需用、需要、使寻、使求
baiibungga 需要的、需用的
baiibushuun 必要
baiicambi 查看、调查、考查
baiihanambi 探求、寻找、请求、要求
baiihanan 请求、要求
baiihanangga durun 祈使式
baiilembi 高兴
baiili 恩、恩惠
baiilingga 有恩情的、有恩的
baimbi 找、寻找、要求、乞求、问候
baisin 白丁、闲
baisin sula 闲暇
baiisin banjimbi 闲居
baiita 事、事情、事务、事故、事件
baita hacin 事故、事项
baiita hethe 事业
baiita sita 事情
baiita songko 事迹
baiitakuu 没事、不要紧、无用的
baiitakuu gisun 废话
baiitakuu jaka 废物、废品
baiitalabun 用处、用途、作用
baiitalabun akuu 无用处
baiitalabun labdu 用处多
baiitalabun tucimbi 起作用
baiitalambi 用、使用、利用、需要、需用、录用
baiitalara saligan 使用价值
baiitalara tetun 器材
baiitalan 用度、用处丶用途
baiitangga 执事人、有用的、必要的
bajen 地主
baji ohakuu 不一会儿
baji 少时、一会儿、少许
baji ome 过一会儿
bajima 少迟、过会儿
bakcilambi 作对、对立、相对
bakcilaci mutrakuu 对不起
bakcilame tembi 对坐
bakcin 对头、对方、对手、对面的
bakcin akuu 无敌
bakcin ergi 对面、对立面
bakcin waka 不是对手
bakcingga holbosun 对立连词
bakcingga icihin 宾格
bakjambi 凝固、凝结
bakjame isambi 凝聚
baksalambi 打成捆、束成把、成丛
baksan 队、帮、把、束丶丛
baksan meyen 队伍
baksangga ficakuu 笙
baktambi 容得下、容纳
baktambumbi 包含、容得
baktambume gamambi 原谅
baktambun 内容、涵养、度量
balai 妄、胡、过份
balai arbus'ambi 妄动、横行
balai cihai 肆意
balai feme gisurembi 妄言胡说
balama 狂、狂妄
balamadambi 狂妄、妄动
bambiboro 蒲公英
badambi 倦怠
badan 板凳
baniha 谢谢
baniha arambi 致谢
baniha bumbi 道谢
banihalambi 感谢、道谢
banihuunjambi 优待
banin 性、性质、性格、脾气、容貌
banin ehe 脾气坏
banin feten 性质、性格
banin hatan 性急、性情暴躁
banin wen 相貌、风姿
banitai 生来、禀性
banjibumbi 使生、编造、编写
banjibume arambi 编写
banjibume gisurembi 造谣、捏造
banjibun 编
banjibusi 编辑
banjimbi 过日子、生长、生、生育、出生
banjire arbun 生态
banjire bucere 生死
banjire were 生活、生计
banjin 生活、生计
banjinambi 去营生、自然生成、滋生、增多
banjinjihai 生来、天生的
banjirman 卫生
banjirman be jiyangnambi 讲卫生
banjirsu 生物
banjishuun 日子过得好的
banjishuun boo 小康之家
banjitai 生性、天然的
banjitai dalangga 天然坝
bajitan 自然
banse 班
banuhuun 懒
banuhuun bulcakuu 偷懒、懒惰而好逃脱
banuhuun heolen 懒惰、偷懒
banuhuus'ambi 懒惰、偷懒
barabumb 搀和、使泡、大概估计、约莫
bardanggi 矜夸、说大话
bardanggilambi 矜夸、吹牛、说大话
bargiyaha 收成、收获
bargiyambi 收、收集、收敛、收回、没收、收到
baru 向、朝
barun 周年、周、期
barunggi 星期日、星期
basucun 嘲笑、讥笑、笑话、笑柄
basucun ombi 被人嘲笑、成为笑柄
basumbi 嘲笑、耻笑、讥讽
bas'ambi 赶走、驱逐、赶车
bata 敌人、对头
bata be mukiyebumbi 消灭敌人、歼敌
bata be sujambi 御敌
baturu 英雄、勇、勇敢
baturu arbun 雄姿
baturu cooha 雄师
baturu horon 雄威
baturu kiyangkiyan 豪杰
baturu mujin 雄心
baturulambi 勇往、逞强、逞能
bayambi 发财、致富
bayan 富、富饶、众多、丰富
bayan elgiyen 丰富、殷阜
bayan wesihun 富贵
bayanambi 发财、致富
baz'ar 市场
be 鸡食、佰、我们、辕头、横木、把
bebeliyembi 冻僵、冻得麻木
beberembi 冻得拘挛
becembi 责备
becen 吵嘴、吵架
becen arambi 拌起嘴来
becen jaman 斗殴、争吵
becunumbi 打架
bederembi 退、归、回、消退、减退
behe 墨
behe suiimbi 研墨
beiidembi 审讯、审问、指责
beiideme fonjimbi 审讯、质问
beiiden 审
beiidesi 审判员
beiihuwe 稻草人
beiikuwen 寒、寒冷
beiikuwen s'huurun 寒冷
beiikuwen tuweri 寒冬
beiilen 舞
beiilen beiilembi 跳贝伦舞
bejilembi 寓意、隐喻
bejilehe gisun 谚语
beki 坚固、结实
bekdun 债、债务
bekdun sindambi 放债
bekdun us'abumbi 欠债
bekte bakta 惊慌失措、匆匆忙忙
bekterembi 发愣、惊呆
bele 米
bele jeku 米谷、菽粟
bele surambi 淘米
belembi 诬告、诬陷、陷害
beleme habs'ambi 诬告
beleni 现成的
beleningge 现成的
belge 粒、粟
belhembi 准备、预备、筹备
belhen 备
belhen bici jobolon akuu 有备无患
beliyen 痴呆、憨痴
benembi 送
bengneli 猝然、仓促
bengse 一阵
bengse bengse 一阵阵
bengsen 本领、本事
bengsen akuu 无本领
bengsen muten 本领、技能
bengs'en 笨、笨拙
benjimbi 送来
beren 门窗栏框
beri 弓
beri tatambi 拉弓
beri beri 纷纷、各自
beri beri samsimbi 纷纷离散
beri beri jakanambi 众叛亲离
berten 污垢、缺陷、缺点
besergen 床
bes'embi 浸透、沉湎
bes'eme agambi 霪雨
beten 鱼饵、蚯蚓
bethe 足、脚、腿、支架
bethe ufarambi 失足
bethe bukdambi 单腿跪下请安、屈膝
bethq tatambi 却步丶拉后腿
bethei mumuhu 足球
beye 身、身躯、身体、自己、亲自
beye be arambi 自杀
beye dasangga siyan 自治县
beye de bi 有身孕
beye dubetele 终生、终身
beye dursun 身体
beye mehumbi 鞠躬
beye urebumbi 自习
beyei cihai 悠闲自在、放任自流
beyengge 自己的
beyengge as's'asun 不及物动词
beyes'angga arbun 主动态
beyembi 冷、发冷
beyeme s'urgembi 寒栗
beyeme yuyumbi 饥寒
bi 我、有、在、
bibumbi 留住、存留
bigan 野、原野
bigan mujilen 野心
bigan tala 原野
bigan tuwa 野火
bigan ulgiyan 野猪
biha 一小块儿、一丁点儿
bijabumbi 被折、受挫折
bijambi 折断、挫折、挫伤
bilgan 期、期限
bilambi 折、定期、限期
bilges'embi 荡漾、水满将溢
bilha 咽喉、嗓子
bilha dasambi 清嗓子
biltembi 溢、泛溢
bilteme debembi 沸腾
bilten 泽、水淀
bilumbi 抚育、抚养、抚慰、抚摸
bilume huuwas'abumbi 抚养
bimbi 有、在
bira 河
bira birgan 河川、河溪
birai dalan 河堤
birai dalin 河岸
birai ekcin 河岸
birai eyen 河流
birai mudan 河湾
birai jubki 河滩、沙洲
birembi 冲闯、冲击、擀(面)
bireme 一概、普遍
biretei 普遍
biretengge gebsun 普通名词
birgan 小河沟、溪
birges'embi 悠荡、因吃得过饱而上涌
bisan 水涝、洪水
bisan muke 洪水
bisarambi 散流、泛滥、扩散、散开
bisingga icihin 位格
bisirele 所有、一切
bisirele ulin 所有资金
bisirelengge 所有的
bis'umbi 抚摩
bithe 书、书本、图书、书信、文书
bithe cagan 书籍
bithe folon 书刊
bithe serkin 书报
bithei boo 书斋
bithei gisun 书面语
bithei kuren 图书馆
bithei niyalma 文人
bithesi 笔帖式、文书、秘书
bitubumbi 梦见、说梦话
bitumbi 缘边、沿着边、镶着边
biturembi 沿着
biya 月亮、月、月份
biyabiyahuun 黯淡的、煞白的、苍白的
biyadar' seme 信口乱道、滔滔不绝
biyahuun 淡白、淡色、煞白
biyangsikuu 蝉
biyangsikuu jaka 爱哭的人
biyargiyan 淡
biyasinambi 脸色苍白
biyoo 表文、表
biyoo bithe 表文
biyoo umiyaha 蚕
biyooha 蚕蚕
bjyoor' seme 细水长流、脓血直流的样子
bobors'ombi 酷爱、爱耳释手
bobors'ome nakarakuu 爱不释手
bocihe 丑
bocihe gisun 丑话
bocihe tacin 陋习
boco 颜色、姿色
boco de hanci 好色
boconggo 彩色的
boconggo elden de yasa ilgas'ambi 光彩夺目
boconggo kiru 彩旗
bodocin 算术
bodocin debtelin 算术本
bodogon 策略、计谋
bodogon akuu 无计谋、无计策
bodohonggo 有谋略的
bodokuu 算盘
bodombi 想、算、筹划、料想、估计
bodomilambi 规划、计划
bodomin 计划
bodomimbi 自言自语、思索
bodoton 计算机
boiigoji 主人、主妇
boiigon 户、家庭、家产
boiigon anggala 家庭、人口、户口
boiigon hethe 家业、产业
boiigon salimbi 承受家产
boiihon 土
boiihon toso 尘土
bojiri ilha 菊花
bokson 门槛、门坎儿
boks'on 胸尖骨
bokto 驼背、驼子
bolgo 洁净、干净、清净、纯洁、清晰
bolgo edun 清风
bolgo gincihiyan 清洁
borgo hican 澹泊、廉洁
bolgo mujin 清心
bolgobumbi 使决胜负
bolgolombi 搞干净
bolimo 玉米
boljohon 约、约会、约定
boljombi 约会
boljon 波浪、约、约会
boljon weren 波浪
boljonggo 简约、约
bolori 秋、秋天
borori bargiyambi 秋收
bolori forgon 秋季
bolori jeku 晚秋作物
bolosu 玻璃
bombonombi 云集、拥积
bonggo 第一个、头一个
bonio 猿、申
bono 雹
boo 房、屋、家
boo boiigon 家庭、家室
boo gas'an 家乡
booi giyalan 房间
booi gubci 全家
booi tetun 家具
boo ulen 房屋
boobai 宝贝
boobai soorin 宝座
boolambi 报、禀报、报信
boolan 报告
bordokuu 料、饲料
borhombi 堆积、围聚
borhon 堆、簇
boshon 肾
boso 布、山阴
bosoi subehe 布条、布带
bos'ombi 追赶、驱逐、催
bos'ome tucibumbi 驱逐出去
bos'ome wambi 追杀
buburs'embi 动作迟缓、行动蹒跚
bucembi 死、死亡
bucetei 拼命
bucetele 至死
buda 饭
buda arambi 做饭
buda berhen 面汤
buda sirabumbi 供饭
budai boo 食堂、餐厅
budai fulhuu 饭桶
budai moro 饭碗
budalambi 吃饭
budun 庸懦、无能
budun albatu 粗野、野蛮
buha 大渠
buhi 膝、去毛鹿皮
buhiyecun 嫌疑
buhiyecun tutambi 留下嫌疑
buhiyembi 猜想、猜疑
buhuu 鹿
bujan 林
bujan girin 林带
bujan kuwaran 林场
bujan hethe 林业
bujan moo 林木
bujan weji 丛林
bujumbi 煮、熬
bukdabumbi 受挫折、屈服、折服
bukdambi 折叠、曲、弯曲、屈服
buksimbi 埋伏
buksuhuri 马马虎虎、盲目
buksuri 含糊、马虎
buktelimbi 堆积、囤积
buku 摔跤手、摔跤运动员
bukulembi 掩饰、掩盖、遮掩
bula 棘
bula haiilan 棘榆
bula sogi 菠菜
bula jajuri 荆棘
burcakuu 懒惰者、逃避者
burcambi 逃避、懒惰
bulcuhuun 无礼、犯上不敬
bulehen 鹤
buleku 镜子、护心镜
buleku bithe 词典
buleri 喇叭
bulekus'embi 照镜子、洞鉴、借鉴
bulhuumbi 水往上涌
bulji 纯色
buljin 纯色、纯净的
buljin bolgo 纯洁
bultahuun 露出、突出、全部、整个
bultahuun tucimbi 暴露无疑
bultahuuri 全露出、暴露
bultari 突出、明显
bultari tucimbi 突出、明显暴露
bulukan 温和、温暖
bulukan boo 温室
bulukan edun 和风
bulukan girin 温带
bulukan kemun 温度
bulukan s'eri 温泉
bulun 草垛、车毂
bulung kiling 怔怔、不知所措
bumbi 给
bunai 亿
bucuhuun 不冷不热的
bungge icihin 与格
bungnimbi 狼嗥
buraki 尘、尘埃、灰尘
burambi 酿、酿造、倾注、浇水
buran taran 乱奔状
buras'ambi 风扬雪
buren 海螺
buren umiyaha 蜗牛
burga 柳、柳条
burgas'ambi (烟云)缭绕
burgin 一时、一阵
burgin burgin 一阵阵
burgin bargin 纷纷乱乱
burgimbi 惊乱、乱纷纷
burgindumbi 一齐惊乱
burgis'embi 惊乱不已
buribumbi 淹没、被蒙着
burgiyen 鞍鞒、皮袄面子
burkimbi 掩埋、埋葬
buru bara 渺茫、朦朦胧胧、模模糊糊
buru bara sabumbi 隐约可见
burubumbi 埋没、泯灭
buruhun 暗、昏暗、昏昧
burulambi 败走、败退
burulaha cooha 败军
burulaha jiyangkiyun 败将
busu busu 蒙蒙(细雨)
busu busu agambi 细雨蒙蒙
butembi 渔猎、捕捉、挣(钱)
butesi 打短工者、猎人
butemji 阴谋、阴险的、诡谲的
buten 山根、衣边、(天涯)
buthasi 渔夫
buthas'ambi 渔猎、打牲
buthas'ara hethe 渔业
butu 密封的、晦喑的、幽闷的
butu farhuun 昏暗、黑暗
butu halhuun 燠热、闷热
butu huulha 窃盗
butulembi 封住、堵塞、捂住、掩盖
buya 碎小、小气、年幼的
buya niyalma 小人
buya banjirsu 微生物
buya jui 孺子、幼童
buya mujilen 欲念
buyarambi 行止小气、做杂事、杂碎
buyecuke 可爱
buyecuke niyalma 可爱的人
buyecun 爱情
buyembi 爱丶爱慕、向往
buyen 欲念、欲望
buyen cihalan 情欲、嗜欲
buyen ciha 情欲
buyenin 情、情感
buyers'embi 羡慕、爱慕


[4 楼] | Posted:2005-08-31 22:12| 

kleinchen



级别: 精英 
发帖: 167
威望: 330
财富: 329
注册时间:2005-07-18
最后登陆:2005-11-27     
--------------------------------------------------------------------------------




ca 筋
cabumbi 使上弓、使插
cacubumbi 使洒、使泼
cacumbi 洒、泼、撒种
cakuu 泼妇、茶壶
cai 茶
cai abdaha 茶叶
cai haiilan 茶树
cak' sere 整齐、寒冷的、凛冽的
cak' sere beiikuwen 严寒
cak' sere s'ahuurun 凛冽
caksimbi 手脚困冻而痛、拍钹、赞美、喜鹊叫
cala 那边、之外
calabun 区别、差别、差错、差
cakalambi 割断
calgari 遇阔
caliyan 钱粮、工资
calu 仓
calu cahin 仓库
calu boo 仓房
cambi 支起、插
canenggi 前天
canggi 纯是、尽是、全是
cangnambi 唱、唱戏
cangse 厂、工厂
cara 有脚的盘子、有白点的、有白斑的、前(的)
cara aniya 前年
cargi 那边、对面、以前
carumbi 烹炸、油炸
cashuulambi 背着、背离、背叛
cashuun 相反的、逆的
cashuun guuninggan gibsun 反义词
cawan 茶杯
ce 他们
cece 纱
cece dardan 妆纱
cece gecuheri 蟒纱
cecike 雀
cejen 胸膛
cejen anambi 挺胸
ceku 秋千
cekudembi 打秋千
celmeri 窈窕的
cendembi 试丶试验、
cendeme tuwambi 试试看
cendeme yargiyambi 试验
cenden 考试、试验、考验
ceni 他们的
ceningge 他们的
cese 册子
cib' 静、寂静
cib' cib' 静悄悄
cib' cib' seme 悄然
cib' ekisaka 肃静、悄然无声
cib' seme 悄然
cibin 燕子
cibsen 静
cibsimbi 嗟叹
cibsisun 感叹词
cibsonggo 穆
cibtui 再三地、反复地
cifahan 泥
cifenggu 唾沫、痰
cifelembi 吐唾沫
cifun 税
cifun gaiimbi 收税
cihan 喜好、随意
cihai 任意、随便
cihalambi 喜欢、嗜好、愿意、乐意
cihalan 喜欢、爱好、意愿、愿望
cihanggai 自愿、情愿、愉快的
cik' 句读、忽然、陡然
cik' seme guunimbi 忽然想起
cik' cik' seme 念念不忘、老是(不去于心)、惨然、凄凄
cike 句子
cike kooli 句法
cikei temgetu 标点
cikin 沿、边、边沿
ciksimbi 成年、发育成熟
ciksin 壮年的
ciksin se 壮年
ciktan 伦
cikten 干、茎、箭杆子、天干之干
cilcin 肉核、疙瘩
cilembi 涂漆
cilimbi 噎住
cimari 明日、明天
cin i boo 正房
cincilambi 细看、端祥
cingkai 放肆地、任意地
cinuhuun 银朱、朱砂
ciol' 球
cira 脸、面、气色、严密、严谨、强壮、结实、硬
cira aljambi 气色变、消瘦、憔悴
cira fafungga 严厉
cira nimecuke 严酷、严厉
cirakan 严些
ciralambi 弄紧、严禁
ciralame fafulambi 严禁
ciralame icihiyambi 严办
ciralame isebumbi 严惩
cirgembi 填、垫、打夯、筑
cirku 枕头
cirumbi 枕
cisu 私
cisu akuu 无私
cisui 私自、私下、自然
cisui baiita 私事
cisui banjin 私生活
cisui buyenin 私情
cisui hethe 私产
cisui kimun 私仇
cisudembi 徇私
ciyanfi 铅笔
cobalambi 撬开、撬
cob' seme 冒出、超出、突然
coban 千金、杠杆
cobto 跑脱、撕破、扯破
coco 男性外生殖器
cohome 特意、特地、才是
cohotoi 特意、专门
cohotoi hetehe 专业
cohotoi anse 专案
cohotoi arambi 特写、特制
cohotoi unggimbi 特派
cohotoshuun 特点
cohotosihuun aiisilangga mudan 特定辅音
cohotoshuungge gebsun 专有名词
cokcihiyan 顶尖陡峭的、险峻的
cokcohon 直竖的、突起的
cokcohon godohon 矗立
cokcombi 鼓起、撅起
cokto 骄傲、傲慢
coktolombi 骄傲、妄自尊大
coktolon 骄傲
cokimbi 插入、啄
coko 鸡
coko umhan 鸡蛋
coko huulambi 鸡鸣
coko senggell 鸡冠
colhoron 镇、比岳小的山
colambi 炒、煎炒
colimbi 雕
colime folombi 雕刻
coliha meiita 雕像
colgoroko 超群的、卓越的
colgoropi 巍然、卓然
colkon 大浪
colo 号、称号、外号、绰号
colo bumbi 赐号
coo 铁铣
cooha 兵、军队、武
cooha irgen 军民
coohai daiin 军旅
cooha fidembi 调兵
coohai hafan 军官
coohai gongge 军功
coohai fafun 军法、军纪
coro 后日、后天
coosiyan 朝鲜
cu 嗾狗声
cu niru 火箭
cucu caca 悄语、嘁嘁喳喳
cukulembi 嗾使、撺掇
cukumbi 累、疲乏
cukume s'adambi 疲乏
cukuulu 近视眼
cumbun 肥胖
cumbun cumbun 胖乎乎
cun cun i 渐次、逐渐
curgimbi 喧哗、吵嚷
curgin 喧哗、吵嚷
curgindumbi 共喧哗、齐喧闹
cuse 竹
cuse moo 竹子
cusile 水晶
cuwan 船
c'i 尺
c'i jurhun goro akuu 近在咫尺
da 头目、根、本、枝、颗、原本、原先
da an i 照常、照旧、依然
da as's'asun 不定式动词
da banin 本性
da beye 本身、本色
da dube 本末、始末
da feten 本质
da fujuri 履历
da giyan 原理
da guunin 本意、原意
da jergi 原级
da jorin 本意、原来的目的
da oron 本位
da sekiyen 本源、源流
dabbumbi 使逾过、超越、言过其实
dabla 罢了、而己
dabli 太·过份、格外
dabambi 跨越、超过
dabnambi 过分、过量
dabtala 太、甚、过于
dabcikuu 剑
dabduri 急躁、性急
dabgimbi 拔除、清除
dabkambi 作祟、着魔
dabkuuri 重叠的、双重的、怀孕的、有身孕的
dabsi 前肩膀
dabsimbi 太阳西斜、日偏得很多
dabsun 盐
dabtambi 屡次、再三、折打
dabtame urebumbi 捶炼、锻炼
daci 起初、从前、素、平时
daci dubede isitala 从头到尾
dacilambi 请示、询问、打听
dacun 快、锋利、敏捷、果断、刚毅
dacun jeyen 利刃
dacun sukdun 英气、锐气
dade 原来、本来、当初、跟前
dadu 大豆
dadun 手足残疾
dagilambi 备办、预备、招待
dahabumbi 招降、带领、附带
dahacambi 逢迎
dahalambi 跟随、尾随
dahali 副的
dahali hethe 副业
dahalingga holbosun 主从连词
dahambi 跟随、投降
dahalji 胎盘、随从、追随者
dahan 马驹
dahaduhai 随即、接着
dahashuun 顺的、顺从的、顺
dahimbi 重复、再次
dahime beiidembi 复审、再审
dahin 复、再
dahin dahin i 再三再四
dahuumbi 重复
dahuun 再、复
dahuun dahuun i 再三
daiifu 大夫、医生
daiifurabumbi 使医治、看病
daiifurambi 医治
daiifuran 医院
daiilambi 征讨、讨伐、发狂、发疯
daiilame dahabumbi 征服
daiilan 讨伐、征战
daiilanambi 去征讨
daiilanjimbi 来征伐
daiin 戍、征、战争
daiiselambi 署理、代替
daiis'ambi 乱闹、捣乱
dalajabumbi 使耷拉、使下垂
dalajambi 下垂、耷拉着
dalambi 为首、伸开两臂量
dalaha hafa 首领官
dalaha huulha 贼首
dalaha weiilengge niyalma 主犯、首犯
dalan 堤、(牲畜的)脖颈
dalangga 坝
dalba 旁、侧、旁边
dalba adaki 邻居
dalba i niyalma 旁人
dalbade 在旁边
dalbade tembi 坐在旁边、坐在一边
dalbashuun 侧面、旁边些
dalbashuun dedumbi 侧卧
dalbashuun ergi 侧面
dalda 隐蔽处
daldambi 隐瞒、遮藏、遮盖
dalhi 频烦的、多嘴的
dalhidambi 烦渎、频烦、多嘴、唠叨
dalhuun 话烦、黏
dalhuun cifenggu 痰
dalibun 遮掩、遮挡
dalikuu 屏风、屏障
dalikuu uce 风门
dalimbi 御丶挡、护卫、驱赶、遮蔽
dalin 岸、边
daljakuu 无涉、不相干
dalji 干涉、关系
dalji akuu 不相干
dambaku 烟、烟草、烟叶
dambaku gocimbi 抽烟
dambi 管、干涉、救援、着火、刮风
dambumbi 加、加上、干预
damin 雕一鹫
damjanlambi 挑丶担
damjan 扁担
damtulambi 典当、抵押
damtun 典当物、抵押品、人质
damu 只有、只好、唯独
dan 套子
dan daburakuu 总不算数
danambi 照管、救援、干涉
dancan 娘家
dancan de bederembi 回娘家
dangnambi 代替、充当、抵挡、当、典当
dangpuli 当铺
dangse 档册、档案
dangse boo 档房
dangsimbi 抢白、斥责
dangs'an 线头、草芥
dar' seme 冷极而寒战、胆战、哆嗉
dara 腰
darama 腰
darang seme 挺拔、直挺挺的
dardan seme 浑身打战
dargimbi 战栗、颤抖
dargiyambi 扬起、举起、挥起
dari 每丶每每
darimbi 擦过、途经、路过、雷击、电劈、讥刺
darinambi (马背等)磨破成疮
dartai 马上、顷刻间
dartai andande 一会儿功夫、顷刻间
daruhai 常、经常
daruhai huusun 长工
daruhai baningge 经常性
darun 码头、渡口
dasambi 医治、改正、治理、修理
dasan 政治
dasan arga 政策
dasan toose 政权
dasan yamun 政府
dasargan 药方
dasatambi 整理、打扮、收拾
dashalan 革命
dasihimbi 击、袭击、祭
dasihiyambi 掸除
dasikuu 罩子
dasimbi 遮盖、遮掩
dasu 众子
das'urambi 加害、陷害、作害
datengge 基本的
datengge icihin 主格
dayambi 依附、附和
de 在……
debtrembi 振翅
debeljembi 涌动、蠕动
debjebumbi 使闹腾
debkbumbi 使复言、使翻悔
debembi 溢、涨、沸腾
deberen 崽子
debkmbi 更张、翻悔
debsiku 扇子
debsimbi 扇、簸扬、振翅
debere seme 稍动
debserembi 眨眼
debsitembi 不住地扇、飘扬
debtelin 练习本、册
debtembi 浸泡
dedumbi 卧、躺
dedun 宿处
defelinggu 整疋的
dehema 姨夫
deheme 姨妈,姨母
dehi 四十
deiijibumbi 被焚烧
deiijiku 柴火
deiijimbi 烧
deji 顶好的、珍品、出类、出众
deji niongnio 出类拔萃
dekdebumbi 使浮、使漂、使飞起、滋生事端、引起、挑起
dekdembi 浮、漂、飞起、升起、发生、引起
dekders'embi 飘动,激荡、动异心、起叛心
dekdeni gisun 谚语、常言
dekjibumbi 使长进、使兴旺
dekjimbi 兴旺、昌盛
dekjin 野火
dekjin tuwa 荒火、野火
delbin 沿、边
dele 上、上边、上面
deleken 略上些
deleri 浮、上面、越分专行
delhebumbi 拆开、使分家、使离婚
delhembi 分开、分家、离婚
delheci ojorakuu 分不开
delhendumbi 留遗言
delhenduhe gisun 遗言
delis'embi 水满晃动
dembei 非常、很、甚丶著实
dembei mangga 很坚硬、很好、很利害
demdan 重音
demesi 怪样人
demniyembi 掂量
demun 诡计、狡诈、技俩
den 高
den hada 高峰
den jergi 高等
den kemun 高度
den wesihun 高尚
den jilgan 高声
dendebumbi 使分、被分开、被除
dendecembi 共分
dendembi 分、分开、分配、除
dendesu 除法
dengjan 灯
deo 弟
der' seme 雪白的、纷纷
derakuu 没体面、不要脸
derakuulambi 不留体面、待人无礼、羞辱
derbebumbi 使潮湿
derbehun 潮、潮湿
derbumbi 发潮
derbeme usihimbi 霉湿
derden dardan seme 颤巍巍的、哆哆嗦嗦的
dere 脸面、方、方面、方向、桌子、想是
dere cira 面目、脸面
dere acambi 接见、见面
dere efulembi 翻脸、变脸
dere gaiimbi 买人情
dere i fulcin 脸蛋
dere waliyambi 丢脸、舍脸恳求
derencumbi 徇情、顾情面
derengge 体面、光荣
derengge erdengge 光荣
derengge tuwabungga 光荣榜
derengge wesihun 荣华、尊贵
deretu 案、桌
dergi 上、上面、上边、西、西边
dergi abka 上天
dergi arga 上策
dergi edun 西风
dergi eyen 上流、上游
dergi fejergi 上下
dergi tangka 上级
derhi 芦席
derhuwe 苍蝇
deri 从、由
deribumbi 开始
deribun 始
deribun duben 始末、始终
deringge icihin 从格
derishun 叛离
derkis'embi 飘动、飘扬
deserembi 泛滥、蔓延
desunggiyembi 扬灰尘、高声叫唤、呼啸、强调
dethe 羽毛、翎、翅翎
deyebumbi 使飞
deyembi 飞
deyen 殿
deyen de tafambi 升殿
deyenggu 风筝、讴
deyenggulembi 讴、讴歌
deyetun 飞机
do 内脏、馅子
dobi 狐狸
dobombi 祭、祭祀
dobome hisalambi 祭奠
dobome wecembi 祭祀
doboro jaka 祭品、祭物
dobonio 整夜
dobori 夜
dobori dulin 午夜、夜半
dobori dulime 连夜
dobori hida 夜幕
dobori inenggi lakcan akuu 夜以继日
dobtolombi 装套
dobton 套、函
dodo 胎
dodombi 蹲
dodome tembi 蹲着
dogo 瞎
dogon 渡口
doho 石灰
doholon 瘸子
dohorombi 滚、滚动
dohos'ombi 瘸、跛
doiigoms'ombi 预先、事先
doiigoms'ome belhembi 预备、防备
doiigon 预先、事先
doiigonde 预先、事先
dokdorilambi 吓一跳
doko 里子、抄近的
doko juguun 近路、捷径
dokolombi 抄近路、宠爱、摔跤时从里面拌着勾子
doksin 暴、暴烈、急性子
doksin edun aga 暴风骤雨
doksin ehe 暴戾
doksin hahi 激烈
dolo 内、里面、心里、
dolombi 倒
dolori 里面、内部、心里、心中、暗地里
dombi 落着、落脚、栖止
dombur' 冬布拉
domdokon 蝴蝶
dondon 小蝴蝶
donjimbi 听见
doodan muhaliyan 导弹
doohan 桥
doombi 渡过
doose 道士
doosi 贪婪、贪
doosi nantuhuun 贪婪、贪奸
dorgi 内、里、内部、对内
dorgi arbun 内幕、内情
dorgi monggo 内蒙古
dorgi turgun 内因
dorgon 獾
doro 道、道理、礼貌
doro arambi 行礼
doro erdemu 道德
doro giyan 德操
doro yoso 礼仪
doro etuku 礼服
doroi jaka 礼物
dorolombi 行礼、敬礼
dorolon 礼、礼仪、典礼
dorolon tanggin 礼堂
doron 印
doronggo 有道理的、端庄、稳重
dosholombi 宠爱
doshon 宠
dosi 向内、往里
dosi tulesi 里里外外
dosimbi 进、进入、参加、陷入、沉溺
dosinambi 进去、进入里面
dosinjimbi 进来
dosobumbi 使忍耐
dosombi 耐得住、能忍耐
du 胯骨
dube 尖儿、枝尖、末、终
dube akuu 无头绪、无了期、无尖儿
dube da 头绪
dube da tucimbi 有头绪
dubei jecen 极边
dubembi 终
dubeheri 末尾
duben 终、终结
duben deribun 终始、
dubengge 有尖的
dubentele 直到终尾、终于
dubesilembi 至终、将要终止
dubesilehe bolori 晚秋、暮秋
dudu 都督、斑鸠
dufe 淫、荒淫、情欲
dufedembi 贪淫、淫乱
duha 肠
duha do 杂碎
duhembi 终结、完结
duiibulembi 比较、对比、比拟
duiibulen 例如、比如
duiibulen de 比如
duiilengge amalasun 比拟后置词
duiibulengge jergi 比较级
duiilen 诉讼、对质、对证
duiin 四
duiin dere 四方
duiin forgon 四季
duiinci 第四
duiinte 各四
duka 院门、大门
dukai enduri 门神
dukai kiru 门旗
dukduhun 鼓起的、拱出的
duksembi 羞得面红
dulba 懵懂、糊涂
dule 原来
dulembun 经验
dulenun 过程、经历
dulems'eku 粗心、疏忽、敷衍了事
dulimba 中间
dulimbai tacikuu 中学
dulimbade 中间
dulin 半、一半
dulin juguun 半途、半路
dulin se 中年
dungga 西瓜
dungga use 瓜籽
dunggu 洞、洞穴
dungmai 冬麦
duranggi 浊、混浊
durbejen 方、方形、四方的
durbejengge 方的、四方的
durbejen dere 八仙桌
durbejengge 方的、四方的
durgebumbi 被震动
durgembi 喧闹、吵嚷、震动
durgeme akjambi 轰雷
durgimbi 鸣叫、吵嚷
duri 摇车、摇篮
durimbi 夺、抢、把婴儿放入摇篮
durinumbi 互相抢夺
dursuki 相似、端庄
dursuki akuu 不肖
dursulambi 体验
dursun 体、形态、形状、式样
durugan 谱、谱图
durun 样子、型、形式、模子、式
durun giru 仪容
durun kemun 规模、规格、章程、制度
durun tuwakuu 榜样、楷模、表率
durungga 有规则的、有模样的
durungga tetun 仪器
dushun 色暗、暗昧
dushurembi 发怒、绷着脸、吊着脸
dutu 聋子
duwali 类、伙、帮
duwali acabumbi 配对
duwali hoki 党羽、帮派
e 阴
ebci 肋、侧面、旁边
ebderen 损失
ebele 这边
eberembi 衰弱、减少
ebereme gukumbi 衰亡
ebereme wasimbi 衰落
ebergi 这边、在这边
eberi 懦弱、差的丶次的
ebi habi 呆迷
ebi habi akuu 无精打采
ebimbi 饱、吃饱
ebis'embi 洗澡、沐浴、游泳
ebitele 至饱
ebisi 以来、这里、往这里
ebsi casi akuu 犹疑不定
ebisihe 之前、尽量、尽情
ebubumbi 使下来、御下
ebuhu sabuhuu 急急忙忙
ebumbi 下、下来、下降、下落、住下、下榻
ebunembi 降落
ebunjimbi 下来
ecike 叔父
ede 因此、对此
eden 缺、欠缺、残缺、残疾
eden dadan 残废、残缺
edulembi 发狂、发疯、中风
edulehe niyalma 狂人
edulehe nimeku 疯病丶狂病
edumbi 刮风
edun 风
edun boljon 风浪、风波
edun dambi 刮风
edun dekdembi 起风
edun forokuu 风车
edun hafumbure tetun 通风机
edun nakambi 风息
efimbi 玩耍丶游戏、演出、赌博
efime injembi 玩笑
efime saras'ambi 游玩
efime tucimbi 演出、出游
efin 游戏、玩笑
efin kuwaran 剧场
efisi 演员
efisi injesi 玩笑人
efu 姐夫、驸马
efujembi 坏、损伤、败坏
efulembi 破坏、革职、翻脸
efulesi 破坏者
ehe 恶、凶
ehe baiita 坏事
ehe etuhus'eku 恶霸
ehe gala 凶手
ehe haksan 凶险
ehe koro 恶毒
ehe oshon 凶恶
ehe tacin 恶习
ehe yabun 劣迹
ehecumbi 毁谤
eherembi 变脸、反目、关系恶化
eiici 或者、或许
eiicibe 总得、或许
eiifu 墓
eiifu kuwaran 墓地、坟地
eiigen 丈夫
eiigen sargan 夫妇、夫妻
eiihen 驴
eiihun 愚蒙、幼小
eiimecuke 可厌的、可恶的
eiimembi 讨厌、厌恶
eiiten 一切、所有的
eiiten baiita 诸事、凡事
eiiten jaka 诸物
eiiterebumbi 被欺骗
eiitereku 惯于欺骗的、骗子
eiiterecibe 总之、总而言之
ejebun 记录
ejebun tebtelin 笔记本
ejehen 注、注解
ejelembi 占领、霸占、侵占
ejembi 记、记录
ejen 主、主人、君主、皇帝
ejete 主人们
ejesu 记性
ejet'hen 帝国主义
ejetulembi 纪念
ejetun 志、纪念、标记
ejetun werimbi 留念
ejetun wehe ilibumbi 立纪念碑
ejetunggi 纪念日
ekcin 岸、丑鬼
ekcin jolo 丑鬼
ekisaka 悄悄地
ekiyehun 缺、缺少、缺点
ekiyehun ba 缺点
ekiyehun tas'an 缺点错误
ekiyembi 短缺、减少、缩小、缩短、裁减
ekiyesu 减法
eks'embi 忙
eks'eme saksimbi 急急忙忙、忙忙碌碌
eks'un 可恶的、讨厌的、黄酒槽
eks'un baju 糟粕、
ekters'embi 挺胸、豪强
elbembi 覆盖、苫茅草、
elben 茅草
elben i boo 茅草、草屋
elbimbi 招安、召集、召募、号召
elden 光
elden nonggibumbi 增光
elden silmen 光阴
elden tucimbi 发光、放光
eldengge 光亮的、光华的、光荣的、有姿色的
eldengge wehe 碑
eldes'embi 光照、照亮
eldepi 灿然、焕然
ele 愈、越发、所有
ele mila 洒落、从容、充分
ele nememe 益发、更加
elecun 足、满足的
elecun akuu 无厌、不知足
elehun 心宽、度量大、安然、泰然自若
elei 几乎、愈加、越发
elekei 几乎、差点
elemangga 反倒、反而、却
elembi 足够、满意
elen 足够、满足
elen de isika kai 己足够了
elen telen akuu 不相上下
elentele 足够
elgiyen 宽裕、丰富
elgiyen aniya 丰年
elgiyen bargiyambi 丰收
elgiyen tumin 饶裕、充裕
elhe 安、平安、慢、缓慢
elhe alhai 安详、从容
elhe necin 平安
elhe nelhe 安全、平安
elhe nuhan 从容不迫
elhe sulfa 安舒、安祥
elhe taiifin 平安
elheken 轻些
elioi 吕(乐)
eljembi 抗拒、抵抗
elkimbi 招手、挥动
elu 葱
emdan 一次
emderi 一方面
emdubei 频频、只管、一再
emembihede 有时、间或
ememu 有的、有些
ememu fonde 有时
ememu urse 有些人
ememungge 有些人、有的人
emgeri 己经、一次
emgi 同、共、一起
emhe 岳母、婆婆
emhulembi 独占、独霸、独断
emhun 孤、单独
emhun beye 只身、独身
emhun emteri 形单影只
emhun jembi 独吞
emhun umudu 孤独
emile 雌
emile coko 母鸡
emke 一个
emke emken 一个个、逐一
emken 一个
emte 各一
emteli 单独、单独的
emu 一
emu adali 一样
emu aligan 一座
emu anan 挨次、一顺儿
emu andande 顷刻、一下子、一瞬间
emu bengse 一阵
emu burgin 一阵
emu dasin 一柄
emu cimari 一朝、一旦
emu gargan 一扇、一枝
emu guuniyangga gibsun 同义词
emu girin 一带
emu ikiri 一连、一带
emu jalan 一世、一代、一生
emu julehen 一意、一味
emu justan 一条、一行
emu mari 一次、一回
emu mudan 一次、一回
emu sirge 一线
emu udu 几个
emu hefelingguu 同胞
emu meyen 一批、一队
emu yohi 一套、一部
emulembi 统一
emulen 统一
emulen afan jijun 统一战线
emursu 单的、单层的
emunio 单位
na jen 现成
encehen 能力、能耐
encu 另外、别的
encu demun 异端
encu hacin 格外、非常、异样
encushuun 特别、异样
endebuku 过错、过失
endebumbi 失误、意外死去
enduri 神仙
endurin 仙
enduringge 神圣的
enen 子嗣、后裔
enenggi 今天、今日
eneshun 偏坡的、倾斜的
engge 鸟嘴
enggeleku 悬崖
enggelembi 临、探着身…、昂贵、超时
enggeleme tuwambi 探头看
anggici 背后、背地里
anggici bade leolecembi 背后议论
eniye 妈妈、娘
enteheme 永、永远、永久
enteke 这样、如此
erali 这样
erci 向这里、朝这边
erci terci 向这向那
erde 早、早晨
erdei sukdun 朝气
erdei s'un 朝阳
erdeken 早一点、趁草
erdelembi 赶早、趁早
erdemu 德、才、技术
erdemu muten 才能
erdemu bodogon 才略、谋略
erdemungge 有德的、有技术的、有才能的
erdemungge niyalma 贤人、人才
erdemungge saiisa 才子
ere 这
ere fonde 此刻
ere mudan 这次
erebun 理想
ereci 自此、从此
ereci amasi 自此以后
erecun 期望、希望
erecun amba 希望大
erecun de isibumbi 达到目的
erehunjembi 指望、期望
erembi 希望、指望
ereni 由此、以此
ergembi 安歇、安息
ergeme teyembi 休息
ergen 生命、寿命、气息
ergen beye 身命、性命
ergen jalgan 寿命
ergen gaiimbi 呼吸
ergen hejembi 喘气
ergen hetumbi 度命
ergen s'elembi 拼命
ergen tems'embi 挣命
ergen tambi 奄奄一息
ergen yadambi 断气
ergengge 生灵、有生命的
ergengge jaka 生物
ergi 方、方向、方面
erguwembi 周绕、围成圈
erguwen 纪、圆周、圆圈
erguwen aniya 本命年
eriku 笤帚
erilembi 按时、及时
erimbu wehe 宝石
erimbi 打扫
erime geterebumbi 扫除
erime bolgolombi 扫清
erin 时、时辰、钟点、时候
erin amalasun 时间后置词
erin arbun 时务、形势
erin fon 时代、时光
erin forgon 时节
erin ilhisun 时间副词
erindari 时时、时刻
erke 雄壮的、刚强的
erkembi 发炎、伤口重新肿胀
erken terken 支支吾吾、意外、不测
ersun 厉害、可怕、凶猛、丑陋
ers'embi 服侍、照看、出疹子
ers'ere eme 保姆
ertele 至今
eru 健壮
erulembi 用刑
eruleme tantambi 挎打
erun 刑
erun fafun 刑法、刑律
eruwen 钻子
eruwedembi 钻眼
ese 这些人
eshen 叔父
eshun 生的、未熟的、生疏、陌生
esi 自然、当然
esi seci ojorakuu 不由得
esi dere 当然、诚然
esihe 鳞
esukiyembi 呵斥、斥责
es'a 好多、好久
es'a goiidambi 好一阵子、好久
es'e 小叔
es'embi 斜着、刮去
es'eme acabuha hergen 切音字、拼音字
es'eme acabumbi 拼音
es'en 斜
eten 胜利
eten ucun 凯歌
eten s'angga 成绩
eten tubihe 胜利果实、成果
etembi 胜、羸、敌得住、克服
etenggi 好强的、蛮横的、强盛的
etenggi banin 好强性格
etenggi huulha 强盗
etenggilembi 恃强、逞强
etuhun 强壮、高强、高
etuhus'eku 霸王、霸主
etuhus'embi 用强、逞强、专横跋扈
etuku 衣、衣服
etuku adu 衣服
etumbi 穿、戴
eye 窖
eyebumbi 使(水)流
eyebume cacubumbi 撒落
eyembi 流、流动、飘流
eyen 流、水流
eyeri hayari 飘逸
eyers'embi 恶心、厌恶
eyun 姐姐
fa 窗户、道法
fa cikin 窗台
fa sithen 窗格子
fabumbi 使水干、使疲乏
facambi 散、解散、放学、散乱、无头绪
facihiyas'abumbi 使着急
facihiyas'ambi 着急、努力、力争
facuhuun 紊乱、混乱、动乱、骚乱、淫乱
facuhuurambi 作乱、迷乱、混乱
fafulambi 传令、禁止
fafulaha bithe 禁书
fafun 法、法度、禁令、纪律
fafun hese 法令
fafun kooli 法度、法律
fafun selgiyen 布告、法令
fafungga 严格、严肃
fafungga ama 严父
fafungga hese 严令
fafuri 勇敢、急燥
fafurs'ambi 发奋、努力
fafurs'ame dosimbi 勇往
fafurs'ame funturs'embi 奋斗
faha 眼珠、果核、颗粒
fahambi 掷、摔
fahanambi 结籽
fahuun 肝、车辋
fahuun amba abka be elbembi 胆大包天
fahuun silhi 肝胆
faiidambi 陈列、开列、排列、排队
faiidan 仪仗、阵、队列
faiidan meyen 队列
faiihacambi 烦燥、焦急
faiijuma 古怪、怪异
faiitambi 裁、切、割、罚(俸)
faiitan 眉
fajiran 墙壁
fak'' farhuun 漆黑
fakcambi 离开、离别
fakcame delhembi 离别
fakcashuun 离心的、背心的
fakjilambi 依靠、凭依、抵住、支撑、坚持
fakjin 主张、凭倚
fakjin akuu 无主张、无所依靠
fakjin bi 有主张
fakjin nikku 依靠
faksa 暴发、裂开、绽裂
faksa bayaka 发横财、巨富了
faksa jili banjimbi 暴怒
faksa yabumbi 裂开
faksalambi 分开、割开、区分、分辨
faksi 匠人、巧、精致
faksi arga 巧计
faksi erdemu 技巧、技术
faksi gisun 花言巧语
faksidambi 巧辨、弄巧、巧作
faksidame batalambi 巧用
fakuuri 裤子
falabumbi 流放、使颁发
falan 屋内地、打谷场
falangguu 掌
falga 宗(族)、场所、片、阵
falangguu tumbi 鼓掌
falga falga 一片片丶一阵阵
falgaran 广场
falgari 署丶场所
falha 片、阵
falha falha 一片片
fali 个、颗、枚
fancabumbi 使愤怒、使闷气
fancambi 生气、闷、烦闷
fancame bucembi 气死、闷死
fancame halhuun 闷热
falicun 团结、
falimbi 结交
falindumbi 互相团结
falindun 团结
falintambi 两腿绊绕
fambi 乏渴、干涸
fambumbi 迷路
fambuha juguun 迷途
fangkalan 低、矮
fangkalan jilgan 低声、轻声
fangkambi 变粗矮、变粗胖、摔
fangkame tembi 端坐
fangnai 执意、固执
fangnai ojorakuu 执意不肯,
fangs'ambi 熏
fangs'an 房顶、屋顶
fangs'an jafambi 盖房顶
farambi 迷、晕过去
farabumbi 迷路、迷乱
farfambi 混淆、杂乱
fargambi 追赶
farhuun 黑暗、幽暗、昏暗、昏昧、昏馈
farhuun buruhun 昏暗
farsi 块、片
farsi farsi 一块块、一片片、成片成块的
fars'ambi 舍命、拼命
fars'atai 奋力、奋不顾身
fasis' 法西斯
fasilan 杈枝、分岔、事故、意外
fasimbi 上吊、自缢、攀
fasime bucembi 吊死
fasime tafambi 攀登
fas's'ambi 奋勉、勤奋、努力
fas's'an 功业、功绩、勤奋
fas's'angga 有功业的、勤奋的
fatambi 掐、掐取、捏、摘
fatan 脚底、(鞋)底子、下贱
fatan deberen 下贱崽子
fatar' seme 亲热的样子
fatha 蹄、掌
fathas'ambi 焦燥、烦燥
fayabumbi 花费、消费
fayambi 花费、耗费
fayabun 费用、花费
fayangga 灵、魂
fayangga oron 魂魄
fangga huulambi 叫魂
fe 旧、古、老
fe kooli 旧例、旧章
fe yamji 除夕
feciki 卑鄙、惊异词
fefe 女性外生殖器
fehi 脑、脑髓、脑筋、头脑
fehumbi 踏、踩
feiise 砖、土块
fejergi 下,下面,下等,下级,低,低级,
fejergi arbun 下情
fejergi eyen 下游
fejergi hacin 下列项目
fejergi tangka 下级,下层,下属
fejile 下,低下,下面,下头
feksimbi 跑
feksire indahuun 走狗
fekucembi 跳,跳跃,心跳
fekumbi 跳
fekun 跳,即一次跳跃的距离
felehudembi 冒渎,冒犯
felehun 冒犯
felembi 行刺、舍得脸赖,盘发
felere antaha 刺客
felhen 葡萄架,花架,草棚
feliembi 来往行走,学步、说亲
fembi 信口胡说,言行不正经
femen 嘴唇
femen weiihei mudan 唇齿音
fempi 封条,信封,封
fempilembi 封
fenfi 粉笔
fengseku 小盆子
feniyelembi 成群,捆成束
feniyen 捆,群
fer' fer' seme 纷飞,飘飘然
fere 底,底下
fere de isitala 彻底,到底
fere heceme 彻底
ferehe singgeri 蝙蝠
ferguwecuke 奇,奇怪,出奇的
ferguwecuke baiitw 怪事
ferguwecuke jaka 奇物,
ferguwecuke niyalma 奇人
ferguwecuke donjin 奇闻
fergdwecun 瑞、奇观
ferguwembi 惊奇,夸奖,颂扬
ferguweme algimbdmbi 赞扬
ferguweme saiisambi 夸奖
ferguweme tuwambi 赞赏
ferhe 大姆指,一份
ferhe simhun 拇指
ferkingge 多见识者,博学者
feser' seme 粉碎,惊吓心动
fesihelembi 踢,开拓,
fesin 把子,把柄
fetembi 挖,刨,揭短
feteme neiimbi 开凿
feteme toombi 毁骂
fetesu 质量
feten 五行之行,品行,质地
fetengge arbusun 性质形容词
feterembi  抠,掘,刨,追问,刨根问底,挑剔,挑毛病,揭底
feye 疮,伤,窝,巢穴
feye fiyertun 伤痕
feyelembi 受伤
fi 笔
fi dosimbi 下笔
fi i fejile ilha fithembi 笔底生花
ficakuu 箫,哨子
ficambi 吹,打口哨,呼啸
fidembi 调,调动,调置
fideme forgos'ombi 调动,调换
fideme icihiyambi 调拨
fihebumbi 使填,使塞,逗引
fihebume efimbi 逗着玩
fihembi 填满,拥挤
fiheme labdu 拥挤不堪
fiheme isambi 拥集
fik'
fik' fik' 密密麻麻
fik' seme banjimbi 长得很稠密
fik' seme jalukabi 填得满满的,塞得满满的。
fiktu 嫌隙
fiktu baiimbi 寻畔,挑畔,求疵
fila 碟子
fileku 火盆
filembi 烤火
fili 实心的,刚毅,坚硬,坚固
fili feiise 金砖
fili fiktu akuu 无缘无故
filtahuun 空旷的,裸露的
filtahuun ba 空地,赤地
fintambi 胀痛
fir seme 庄重,哭泣之貌
fir seme doronggo 庄重,有礼,文雅
firgembi 泄露
firumbi 祝贺,咒
fisa 背,脊背
fisa amargi  背后
fisa was'akuu 痒痒挠,不求人
fisembumbi 述说,描述
fisembungge cike 陈述句
fisembungge durun 陈述式
fisin 密,稠密,厚重
fisin bujan 密林
fisin kemun 密度
fita 紧紧的
fita hadambi 紧紧钉住
fithembi 弹,爆,开花
fitehenembi 开花
fiyaha 脚底板,纹贝,研子
fiyahanambi 皮皱厚
fiyakiyambi 晒热,日晒
fiyakiyan 炎热,日出
fiyakuu 赤裸
fiyakuumbi 晒,烤
fiyakuume olhobumbi 晒干,烤干
fiyan 胭脂,容貌,脸色,色,颜色
fiyan boco 色调,颜色
fiyanarambi 虚情假意的,说谎,熨平
fiyangga 轩昂的,鲜亮的,漂亮的
fiyangga arbun de yasa ilgas'ambi 光彩夺目
fiyangga faiidan 彩仗,仪仗队
fiyangga tuhebuku 流苏
fiyangguu 最小的,最末的
fiyangguu jui 老生子,季子
fiyangguu simhun 小指
fiyangtahuun  健壮的,魁梧的
fiyanji 屏障,后卫
fiyanji dalikuu 屏障
fiyaratala 很多,狠狠地打
fiyartun 疮疤
fiyasha 山墙,墙
fiyeleku 陡壁,陡峭的
fiyeleku hada 险峰
fiyentehe 分管部门,花瓣
fiyeren 缝,裂缝
fiyokorombi 胡扯,胡说
fiyoose 瓤子
fis"icin 物理
fodoho 柳
fodoho inggari 柳絮
fodoho moo 柳树
fodombi 喘气
foholon 短,短暂的
foholon bilgan 短期
foholon fiyelen 短篇
foholon leolen 短评
foholon s'u 短文
foiihori 疏忽,偶然
folombi 刻,雕
folon 铭,刊物
fomoci 袜子
fon 时,时候,时期,时代
fonci 从那时,自那时起
fonde 时候,时节
fondo 穿透,专心
fondo gehun 透明
fondo tucimbi 穿透
fondolombi 穿透,穿入,冲入,冲破,突围,冲决
fonjimbi 问
fonjin 间题
funjingga durun 疑问式
fonjingga orolosun 疑问代词
forgon 季节,时节,时期,时代,时远,运气
forgos'ombi 调转,调换,辗转反侧
forgos'ome baiitalambi 机动使用,调用
forgos'ome fidembi 调度
forgos'ome fuhas'ambi 辗转反侧
forgos'ome s'urdembi 循环
forgos'onggo holbosun 转折连词
foribumbi 被打,被击
forimbi 打,捶打,击,敲
forin 击,打击
forko 纺车
forohon 方向
forohonggo 方向的
foronggo arbun 趋向态
forombi 纺,向着,转向
foron 顶端,头发旋
fosoba 反射光,折射光
fosoba elden  反光
fosobumbi 照射,映照,溅,喷溅
fosolhon 日光
fosolon 反映
fosombi 照,溅
foson 火光,明光,光辉
foyoro 李子
fu 墙,墙壁,府
fu hecen 墙垣
fucembi 恼,愠怒
fucihi 佛
fucihiyalambi 燎毛
fucihiyambi 咳嗽
fucu faca 嘁嘁喳喳
fudarambi 悖逆,违替,反叛,倒流,逆行
fudasi 反动,悖谬
fudasi hoki 反动派
fudasihuun 逆,悖逆
fudembi 送,赠送,陪嫁
fudeme fakcambi 送别
fudeme okdombi 迎送
fuhali 全然,竟然
fuhas'ambi 推敲,推详,倒换
fuhes'embi 翻腾,打滚
fujurulambi 访问,拜防
fujurun 赋
fujurungga 尊雅,有文采,庄重,文雅
fuka 泡,围
fukanambi 起泡
fukderembi 病复发
fukjilembi 开创,创造
fukjin 开创,最初的,创首的
fukjin neiimbi 开创
fulahuun 水红色的,赤裸的,光秃秃的,赤地,赤贫
fularambi 发红,变红
fularjambi 红润,发红,赧颜
fulcin 颧,脸蛋
fuldun (灌木)丛,(花)朵
fulehe 根,根本,基础,根源
fulehe da 根底,根本
fulehe sekiyen 本源,根源
fulehengge 有根源的,基础性的
fulehengge donosun 基数词
fulehun 恩惠
fulenggi 灰,涂炭,
fulenggi yaha 灰烬,涂炭
fulgiyan 红
fulgiyan monggilakuu 红领巾 
fulgiyebumbi 使吹,被吹动
fulgiyembi 吹,吹奏
fulha 杨
fulha moo 杨树
fulhambi 报仇,流脓水
fulhuren 萌牙,根由,起源
fulhuu 口袋
fulmiyen 捆子,行李
fultahun 赤裸
fulu 多余,有余,优长
fulu saiin 优秀
fumbi 擦,抹,揩
fumerembi 搀拌,搅在一起,潜水
fumereme afanmbi 混战,鏖战
fun 粉,分
fun fiyan 脂粉
funcembi 剩余,多余,残余
funcen 有余,多余,残余
funcen daban 富余
funcetele 以至有余
funde 替,代替
fundehun 气色淡白,不鲜亮的,萧条,冷清清
fundesi 代替,代表
fundelengge amalasun 替代后置词
fundengge orolosun 反身代词
funggaha 羽毛
funggala 尾翎,翎子
fungku 手巾
funglu 俸禄
fungnembi 封,授封
fungsan 很穷,膻的,臊的,臊疙瘩
fungse 淀粉
fungshun 臊,有臊味
funiyegan 度量,气度
funiyehe 头发,毛
funtu 鹿茸
funtumbi 拱上,冲,冲锋,突入,挤入
funtume bumbi 硬塞
funtume dosimbi 突入,冲进
funturambi 拱地
furdan 关,关口,伤口
furgimbi 潮涌,风卷
furgin 潮,潮汐,辣的
furimbi 潜水,扎猛子
fursun 锯末,秧子,秧苗
furumbi 切
fusejembi 捅破,透孔
fusembi 滋生,繁殖
fusheku 扇子
fusku 锅台
fushumbi 绽开,喷,喷射,爆炸,崩裂
fusihen 黑板
fusihuun 卑贱,下贱,往下,朝下,以下
fusihuus'ambi 轻视,蔑视
fusu fasa 忙乱,慌慌张张
fusumbi 喷洒,喷溅
fusume toombi 唾骂
fusur sembi 酥软,跑得稳,惊吓心跳
futa 绳子,吊,串,
fuyambi 干呕,恶心的慌
fuyakiyambi 干呕,因恶心而想吐
fuyembi 剥皮,滚沸,激昂,高涨
gabsihiyan 前锋,敏捷,矫健,骁勇
gabsihiyan meyen 少先队,先锋队
gabtambi 射,射箭
gabtala tanggilakuu 弹弓
gabula 馋
gacuha 背式骨,羊拐骨
gadahuun 细高,细长
gadana 孤,孤独
gadana beye 孤身
gafa (手)弯曲,拘挛的
gaha 乌鸦
gahuushambi 乞食,乞讨,咽不下去,张口结舌
gahuushame baiimbi 哀求
gaiibumbi 使取,输,败,被攻占,阵亡
gaiihari 突然,顿时
gaiimbi 取,要,接受,娶,脱,摘掉,索取,占领
gaiikambi 赞扬,赞赏,觉的奇怪,诧异
gaiikame tuwambi 看得出奇
gaiikame wajirakuu 赞叹不己
gaiitai 忽然,突然
gajimbi 拿来
gakahuun 张着嘴的,咧开的
gakarambi 裂开嘴,疏离,疏远
gakda 单的,单独的
gakda beye 单身
gakada ton 奇数,单数
gakda yasa 独眼龙
gaksi 夥伴,成员
gala 手,手臂,帮手
gala i bithe 手书,
gala i dubede 手头
gala i erdemu 手艺
gala i serebun 手感
galai ubu 手气
gala i mayan 胳膊
gala i simhun 手指
gala i temgetu 手印
gala i weiilen 手工
galai weren 筛子
galambi 天晴,放晴
gali 伶俐的,聪颖的
galjurambi 发疯,发狂
gamambi 拿去,处置,处理
gaman 办法,措施
gamji 贪,贪婪
gamji guunin 贪心
gamji hafan 贪官
gamjidambi 贪取,贪婪
ganambi 去取,去拿,去要
ganggahuun 瘦高
gangga 刚强,刚直,刚毅
ganggadambi 狗惨叫,叫苦
ganio 怪异,
ganiongga 怪异的
ganiongga gisun 妖言
ganiongga jaka 怪物
gar gir 众人争论声,乌鸦啼鸣声
gari mari  众人呼喊声
gardambi 奔走,疾走
gardame sujumbi 奔跑,奔弛
gardashambi 大步快走,竞走
gargan 枝,支,河汊子,朋友,单的
gargan abdaha 枝叶
garganasun 派生词
garimbi 乌鸦鸣,乌鸦聒噪,狗发情交配
garjambi 破裂,散开
garlambi 弄坏,拆散,分裂,拆卸
garsa 爽利,敏捷
garu 天鹅
garudai 凤
gasabumbi 致哀,哀悼,使怨
gasacun 怨,怨恨,悲痛,灾难
gasambi 抱怨,哀悼,哀号,悲叹
gasha 鸟
gashai feye 鸟窝
gashan 灾害,灾难
gashan jobolon 灾难
gashuumbi 起誓,赌咒
gashuun 盟誓,誓言
gashuun bumbi 发誓
gashuun gisun 誓言
gasihiyambi 践踏,损害,侵扰,扰害
gas'an 乡
gas'an tokso 村庄,乡村
gebkljembi 光润,鲜亮
gebsehun 削瘦,枯瘦
gebserembi 变瘦,羸瘦
gebsun 名词
gebu 名,名字,名义,名称,招牌
gebu algimbi 扬名
gebu algin 名誉,名望,名声,名气
gebu aiisi 名利
gebu cese 名册
gebu colo 名称,名号
gebu hacin 名目
gebu hala 姓名
gebu hala i dangse 花名册
gebu hergen 名誉,名声
gebu tob gisun ijishuun 名正言顺
gebulembi 起名,命名,呼名
gebungge 有名的,著名的
gebungge niyalma 名人
gebungge saiisa 名流
gecembi 下霜,结冰
gecen 霜
gecen gecembi 降霜
gecuhun 冻,冰冻
gedehun 睁眼的
gedeng seme 直立状
gefehe 蝴蝶
gehes'embi 点头,瞌睡
gege 姐姐,女士
gehun 明朗的,明亮的
gehun gahuun 晴明
gehun gerembi 天大亮
gehun iletu 明显
gehun s'ehun 明亮
gejenggi 嘴碎的,饶舌的
geji 夹子
gejilembi 胳肢
gejing seme 絮烦
gejun 戈
gejurembi 勒索,剥削
gejureme kiyatarambi 侵蚀
gelebun 惧怕,恐惧
gelebumbi 吓唬,恐吓,威胁
gelecuke 可怕的,厉害的,了不起的
gelembi 怕,畏惧
geleme olhombi 畏惧
gelerjembi 泪汪汪
gelesu 小心人,胆小者
gelfiyen 灰白的,浅色的,淡色的
gelfiyen fulahuun  粉红
gelfiyen lamun 翠兰
gelfiyen sohon 姜黄
gelhun akuu 敢,敢干
geli 又,再,犹
gelmerjembi 发亮,闪烁
gemu 都,全,俱
gemun 首都,京城
gemun hecen 首都,京城
gen 脖颈
gen da 脖颈儿
gen gan akuun 无心绪
gencehen 刀背,棱,棱角,边,沿
gencehengge 有棱角的
gengge gangga 孤苦伶仃,飘零
genggedembi 踉跄,摇晃
genggedeme banjimbi 流落,流浪
genggen 柔
genggiyelembi 弄明白,弄清楚
genggiyelen 发明
genggiyen 清,明,晴,明智
genggiyen abka 清天
genggiyen abka gehun s'un 清天白日
genggiyen biya 明月
genggiyen cai 清茶
genggiyen ejen 明君
genggiyen eldengge 光明
genggiyen fiyan 清色
genggiyen getuken 清楚
genggiyen nicuhe 明珠
genggiyen sultungga 明哲
genggiyen tugi  青云
genembi 去,往,赴
geo 骒,花
geo morin 骒马
geodebumbi 诱哄,引诱,诓骗
geoden 局骗,诓诱,
ger gar 相争声
gerci 出首人,告发者,原告
gercilembi 出首,告发
geren 众,大家,全体
geren antaha 诸位宾客
geren ci colgorome tucimbi 出类拔萃
geren ergengge 众生
geren garan 众人,大家
geren hacin 各种
geren i erecun 众望
geren i leolen 舆论
geren i tacin 风俗
geren i yasa hadahai tuwambi 众目睽睽
gerengge 大众的,众人的,集体的
gerengge sukdujen 公共汽车
gerengge ulin hethe 集体财产
gerenusu 社会
geretele 通霄,直到天亮
gergen 蝈蝈儿
gerhen 光,晖
gerhen mukiyeme 黄昏,入暮
geri 瘟疫
geri fari 蒙蒙亮,恍惚
geri gari 隐隐约约,
geri geri 屡次,接二连三
geri geri dere acambi 屡次见面
geri goiimbi 得瘟疫
gerilembi 一晃,一闪
gerkus'embi 眼光闪烁
gersi fersi 黎明
gerudei 凰
gese 好象,犹如……似的,同等,相同的
gese sasa 一齐
getembi 醒
geterembi 洗净,除净,天放晴
geterembumbi 除净,灭除
getuhun 清醒,醒着
getukelembi 察明,弄清楚
getuken 清楚,明白,聪明
getuken gisurembi 说清楚,说明白
getuken s'etuken 清清楚楚
getuken ulhisu 慧敏
gibsun 词
gibsun duwali 词类
gibsun kooli 词法
gicuke 可羞的,可耻的
gida 标枪,长矛
gidalambi (用矛)刺,扎
gidambi 压,按,隐瞒,低下,镇压,覆盖,押赌注,关,劫
gidame daldambi 隐瞒
gidas'ambi 欺凌,压迫,欺压
gijasu 零件
gija 零碎儿,碎片
gija boso 布头,
gija wehe 碎石
gili 角根
gilisu 晶体
gilir gilir 闪闪发光
giljambi 体谅,原谅,宽恕
giljan 恕
gilmarjambi 放光彩,光彩烂熳
giltahuun 光彩的,光洁的
giltari niowari 灿烂的
girtars'ambi 闪光,闪烁
giltukan 俊秀,俊美
giluk" 骥,骏马
giluk" morin 骥,骏马
gin 斤,秤
gincihiyan 俏,华丽,洁
gindana 牢,监牢
gingge 洁,廉洁的
ginggulembi 尊敬,尊重,谨慎,小心
ginggun 敬,恭敬的
gingkacuka 郁闷的,愤闷的
gingkambi 郁闷,烦闷
gingnembi 用秤称
gingsimbi 吟唱,低声哭,狗哼哼叫
gingsime songgombi 低声哭泣
gio 狍子
giohambi 乞求,乞讨
giohoto 乞丐,叫花子
giran 尸体
giran jafambi 火化尸体
giran tucibumbi 送殡,出殡
giranggi 骨,骨头
giranggi yali 骨肉,亲戚
girin 一带地方,条,行
girin i boo 门面房,临街的房子
girin ula 吉林省(旧称)
girkuumbi 专心
giru 容貌,仪容,风度,气质,形态,体态
girumbi 羞,害羞
girume yetembi 惭愧,羞愧
gisabumbi 消灭,歼灭,屠杀
gise 娼妓,妓女
gise hehe 娼妇,妓女
gisumdan 语音
gisun 话,言语,语言
gisun leolen 言论
gisun tacin 语言学
gisurembi 说,讲,谈
gisuren 论文
giyablambi 夹
giyaban 夹板
giyahuun 鹰
giyahuun sindambi 放鹰
giya 街,街道
giya hecen 街道
giyalabun 间隔,距离
giyalakuu 隔子,隔板
giyalambi 隔开,隔成间
giyan 理,道理,间
giyan acanarakuu 理不正
giyan akuu 无理
giyan turgun 理由
giyanakuh 能几何
giyani 应该
giyani icihiyaci acara baiita 应办的事
giyangga 有理的,对的,合理的
giyarici 巡捕
giyarimbi 巡逻
gobi 瀚海、戈壁
gobi tala 戈壁滩、荒原
gocimbi 抽、吸、吹奏、撤回、消退、减少、拔出、抽出、出虹
gocishuudambi 谦逊、谦虚
gocishuun 谦虚、虚心
gocishuun anahuunjan 谦让
gocishuun huuliyasun 谦和
gocishuun kumdu 谦虚
gocishuun olhoba 谦虚、谨慎
godohon 直立的,竖立的,直挺的
godombi 鱼跃,弄乱,弄糟
godorombi 陷进去
goho 钩子,钩
goholombi 钩住,钓(鱼)
goiicuka 恰当的,有妨碍的,有妨害的,扎眼的
goiicuka isibumbi 影响
goiidambi 久、长久,耽搁
goiidaha erecun 宿愿
goiidaha ushacun 宿怨
goiimbi 中,打中,患,得,分得,轮到
gojime 而,但,只
gokorombi 弯曲,蜷缩,收缩
gokorome saniyambi 伸缩
holbon 衣架
goldojombi 擦破皮
golmin 长,长的
golmin dalan 长堤
golmin uncehen 长尾
golmishuun 长型的
golo 脊,省,河道中心
golombi 惊吓,嫌恶,闪腰
gonggohon 寂寞,无聊
goro 远
goro daiilan 长征
goro mafa 外祖父,姥爷
goro mama 外祖母,姥姥
goro omoro 外孙
goro saras'an 远游
gorokon 略远
goroki 远方
gosiholombi 悲痛,哀悼
gosihon 苦,辣,痛苦
gosihon manggga 艰难
gosimbi 怜爱,宠爱,恩赐,饶恕,辣痛
gosin 仁,仁爱
gosin jurgan 仁义
gosingga 仁爱的,仁慈的
gosingga eme 慈母
gu 玉石
gubci 全,普,整个
gubsu (花)朵
gubsu gubsu 朵朵
gubulembi 草木从杂
gucu 朋友
gucu gargan 朋友
guculembi 交友
guculen 友谊
gufu 姑父
gugu 姑母,姑姑
guiifun 戒指
gugurembi 弯腰,瑟缩
guiigu 康健,强壮
guiilehe 杏子
guiilembi 会合,约会,纠集
guiise 柜子
guksen 朵
guksen guksen 朵朵
gukumbi 亡,灭亡
gukume taksire 存亡
gukume akuumbi 灭绝
gulebumbi 鼓起来
gulehun 完整的,囫囵的
gulehun dobori 整夜
gulehun inenggi 整日
gulehun mudan 元音
gulehun muyahuun 完整
gulu 朴实的,正直的,素的,纯正的
gungge 功,功劳
gungge ilibumbi 立功
gungge s'anggambi 成功
gungheg'o 共和国
gunglu 公路
gungnecuke 恭,恭敬的
gungnecuke ginggun 恭敬
gungnembi 致恭,上供
gungnios 腰圭,弯曲的
gurgu 兽
gurgu gasha 禽兽
guribumbi 使迁移,移动,栽(树苗)
gurimbi 迁移
gurinjembi 屡迁移
gurumbi 采,挖,刨
gurun 国,部落,一群人
gurun boo 国家
gurun serems'en 国防
gurung 宫
guse 尼姑,股份
gusherakuu 不成器的,
gusherakuu yabun 流氓行为
gusucumbi 烦闷,忧闷
guwali 城郊,郊区
guwali tulergi 郊外
guwangbo 广播
guwangse 脚镣,木栅
guwangse sangse 手铐脚镣
guwebumbi 宽免,宽宥,饶恕
guwejihe 胃
guwejihe da 胃口
guweleku 妾,小老婆
guwelecembi 窥探,暗窥
guwembi 脱免,鸣,啼
guwendembi 鸣,啼
guubadambi 挣跳,捣乱
gudlakuu 峭崖
guuldurembi 掘洞,钻营,潜入
guuldureme dosimbi 潜入,钻入
guuldusi 奸细
guulha 靴
guulimbi 熟悉,意气投合
guulika gucu 挈友,知心朋友
guulja 伊宁市
guulmahuun 兔子,卯
guunicun 怀,思念,怀念
guunigan 意见
guunihai 一直想
guunijan 想,想念,思念
guunijangga gebsun 抽象名词
guunimbi 想,思想,思念,怀念,回想
guunin 意,思想,意思
guunin ajabumbi 示意
guunin cihai 任意,恣意
guunin dosibumbi 提示
guunin efujembi 伤心
guunin falabumbi 心思混乱
guunin hir ombi 心寒
guunin jalu 满怀,心满意足
guunin mujilen 心情,心思
guunin weris'embi 注意,小心
guunirgan 意义
guunirgangga 有意义的
guurgin 火焰
guusa 旗,清军政组织
guusici 第三十
guusin 三十
guutubumbi 玷辱
guutucun 玷辱,耻辱
guuwa 其他,别人
gvwa gurun 别国,他国
gvwabsi 向别处
gvwacihiyalambi 吃惊,惊讶
gvwaliyamhi 变,起变化,变坏,变心,食品变味
gvwambi 狗叫,吠
g'ada 疙瘩
g'ada moo 大头棒
g'ag'alambi 母鸡叫
g'an 钢
g'an sele 钢铁
g'anfi 钢笔
g'ogin 鳏夫
g'oki 锅饼
g'odong g'odong 硬邦邦
habcihiyadambi 待人亲热,殷勤和蔼
habcihiyan 亲热的,和蔼的,殷勤的
habgiyambi 打哈欠
habs'ambi 告状,打官司
habs'an 诉讼,官司
habtas'ambi 眨,抿翅飞
hacihiyambi 催促,急,疾速,勉强,赶紧
hacin 件,项,种,项目
hacin deribumbi 作怪
hacin meyen 种类
hacisu 条件
hacisungga 有条件的
hacisungga durun 条件式
hacisungga holbosun 条件连词
hacingga 各样的,各种的
hacingga baiita 各种事
hacingga donjin 各种新闻
hada 山峰
hadabumbi 使钉,被钉住
hadambi 钉,铭记
hadahai tuwambi 注视,目不转睛地看
hadufun 镰刀
hadumbi 割
hafan 官,官员
hafan hali 官员,官吏
hafirhuun 狭窄的,狭隘的,贪乏的,缺少的
hafirhuun jugvn 狭路
hafirhvn niyalma 度量小的人
hafirhvn sitashvn 拮据
hafirambi 逼迫,要挟,夹着,含着
hafirame bucebumbi 逼死
hafirame dahabumbi 逼迫投降
hafu 通,达,透彻
hafu gisun 格言
hafu ulhimbi 洞晓
hafumbi 透,穿透,通晓,通彻
hafumbumbi 使通过,疏通,使通晓,转达
hafunambi 通达,穿越
haga 鱼刺
hagambi (鱼刺)卡住,乳结
haha 男人,男性,男子汉
hahasi 众男人
hahajui 男孩
hahardambi 成丁,成年
hahi 急,紧迫,匆促,急性的
hahi cahi 紧急
hahilambi 赶紧,急忙
hahvrambi 扼,掐脖子,扼守
haiidarambi 歪,倾斜
haiihars'ambi 摇晃着走,歪斜,悠然
haiihv 歪斜的,袅娜的,柔软的
haiihvljambi 翩翩
haiilan 树,榆树
haiilan moo 榆树
haiilashvn 偏的,歪的,险坡的
haiilashvn haksan 险隘,崎岖
haiilun 水獭,水獭皮
haiiracuka 可爱的,可惜
haiirakan 可惜
haiirambi 爱,可惜
haiiran 惜,可惜,可爱
haiis'en 海参
haji 亲,亲近,欠缺的
haji aniya 荒年
haji gucu 密友
haji habcihiyan 亲爱
haji haiiran 爱惜
hajilambi 相亲爱,亲近,交结
hajilan 亲爱
hakcin 急迫,严峻的,激烈的
hakcin jugvn 险路
haksabumbi 烤焦
haksambi 心里发烧
haksan 险,凶险,金黄色
haksan hakcin 险峻
hala 姓
hala hacin 各样
hala mukvn 氏族
halambi 更换,更改,烫
halan 改革
halan yabubumbi 进行改革
halanjambi 轮流
halba 肩膀,肩胛骨
halbumbi 容留,窝藏
haldaba 好谄媚的
haldabas'ambi 谄媚
halfiyan 扁平
halgimbi 盘,绕
halhvn 热,热情
halhvn mujilen 热心
halhvn senggi 热血
halukan 温热
hamgiya 黄蒿
hamgiya suiiha 蓬蒿
hamimbi 将足,将足够,能忍受,将近,接近
hamu 屎,粪
hamtambi 拉屎
han 可汗,君主
hanci 近的,亲近的
hanci aldangga 亲疏
hanci niyamangga 近亲
hanciki 近的,近期的
hancikingge 近处的,亲近者
hancirambi 接近,临近
handu 稻子
handu bele 粳米
handu orho 稻草
handu tarimbi 种稻子
handucun 秧歌
hanggabumbi 亢旱,郁结,壅滞,被阻隔,陷入困境
hanggisun 汗巾
hanja 廉,纯洁的;干净
hanja bolgo 廉洁
hangkarambi 哈哈(大笑)
hangkarame injembi 大笑,开怀大笑
hangsabumbi 淹,溺
hangsabume bucembi 淹死
hangsi 清明
hangnasi 硼砂
hangnambi 焊接
har sogi 油菜
haran 因由;缘由
harangga 属下,所属的
harangga ba 所属地
hardakv 鲤鱼
hargasi 伤寒病
hargas'ambi 仰望,上朝,拜见,参见
hargas'an 朝,朝廷
hargas'an yamun 朝廷
harimbi 偏袒,烙烫
hars'ambi 偏护,袒护
hartungga 所属的,属下,有关的
hartungga icihin 领属格,生格
hartungga orolosun 物主代词
hasa 急速
hasaha 剪刀
hasahalambi 剪
hasaha 篱笆
hasak 哈萨克
hashv 左,左边
hashv ici 左右
hasar hiser 沙沙声
hasi 茄子
hasita 还是
has'ambi 围遮,培土,刷(锅)
hatambi 嫌,淬火
hatan 烈,暴燥
hatan doksin 暴烈
hatan furu 刚烈
hatuhvn 咸
hebdembi 商量,商议
hebdes'embi 商议
hebe 议,谋
hebe acambi 会议,商议
hebengge 和睦的,顺从的
hebes'embi 商议
hecembi 干净,彻底
hecen 城,城墙
hecen hos'o 墙角
hede 余根,遗产
hederembi 耙草,拾取
hefeli 肚,腹部
heferi nimembi 腹痛,肚疼
hefeliyembi 揣着,抱着
hefeliyenggv 同胞
hehe 妻,女人
hehesi 众女人
heheri 上颚
hejembi 喘气,聘,定亲
hele 哑巴
heledembi 结巴
helen 活口,舌头
helen tatabumbi 说话结结巴巴
helnembi 邀请
helneme solimbi 邀请
helmefin 电影
helmehen 蜘蛛
helmen 影子
helmen songko 影踪,踪迹
helmen songko burubumbi 无影无踪
hemhimhi 摸索,用手触摸
hencebumbi 使捣,被碰,被撞
hencembi 捣,舂,碰,撞
hendumbi 道,说,讲话,日
henggenembi 蓬头垢面
hengke 甜瓜
hengkilembi 磕头
heni 稍微,些微的
heni majige 略微,丝毫
heni tani 稍微,些须
heo seme 足够,足可
heo seme banjimbi 过得可以
heoledembi 怠慢
heolen 怠慢,散慢
heolen sula 散慢
heprembi 搂,收集,贪婪
her har 喉中堵痰时发出的声音
her har serakv 毫不理睬,毫不在意
hercun akv 不觉,无意中
herembi 捞,打捞
hergelembi 写字,理睬
hergen 字,爵位官衔
hergen arara kooli 正字法
hergimbi 1,盘旋,围绕,缠绕;2,游荡,转游
hergime torgimbi 徘徊转游
herkin 纲边、纪
hese 旨,谕,命,
hesebun 命,命运
hesengge durun 命令式
hes'en 纲,纲绳,界,地界
hes'en hergin 纲纪
hes'en ulhun 纲领
hes'u has'u 冗杂的,零星的
hetembi 折,折叠,卷,挽,撩,收,散
hethe 茬,家业,家产,财产,事业
hethe garjambi 破产
hethe ufarambi 失业
hethes'embi 从业,从事,经营
hethembi 炝,氽
hetu 横的,宽的,旁的,穷边的
hetu boo 厢房
hetu ficakv 横笛
hetu undu 横竖
hetu yasa 冷眼
hetumbi 度日,度过,糊口
hetumbumbi 糊口,度日
heturembi 拦截,拦阻,劫路,插话
heturi 横的,旁的
hezos'e 合作社
hibcan 短少的,节俭的,淡薄
hibcan malhvn 节约
hibcarambi 节俭,节省
hibsu 蜂蜜
hibsujen 蜜蜂
hican 简约,清廉,饭量小
hida 蒸笼、帘子,幕
hihalambi 稀罕
hihan 稀罕的,稀有的,些微的
hihvn budun 呆痴,无精打采
hija 炉
himicin 化学
hing seme 实心,诚心,认真的,一心一意地
hingke 贫瘠,薄地
hingke usin 瘠田
hir seme 哀戚,哀怨
hiracambi 窥伺
hirambi 斜看
hiri 睡熟,失意
hiri amgambi 睡熟
hiri ombi 扫兴,寒心
hiri yabumbi 扫兴而去
hisalambi 奠,酹
hishambi 紧挨着,紧贴着,磨,磨擦
hishan 污斑,污垢
hitahvn 指甲
hiterembi 皱眉
hiya 旱,侍卫
hiyabsalambi 夹夹板
hiyahan 栅栏
hiyahanjambi 错杂,交错
hiyase 箱子,板斗
hobo 棺材
hocikon 俊美
hocikosaka 俊俏,标致
hoko 豆类植物的果实,(棉)桃,(玉米)棒子
hoko 耳垂
hohonggo haiilan 槐树
hohonggo moo 槐
hohonombi 结(豆角,棒子)等
hohori 耳垢
hoiilacambi 左右偷看,左右回顾,鬼鬼崇崇
hojihon 女婿
hojo 俊俏,娇美
hojo banjin 美满生活
hojo banjihabi 长得好看,长得漂亮
hojo saiikan 娇美,标致
hoki 党派,帮派
hoki duwali 朋党,集团
hoki jafambi 结党,结帮
hokilambi 结党,合夥
hokombi 离开,脱离,退休,休妻
hoksombi 忧愁,忧愤
holbobumbi 使连络,有牵连,有关系
holbobun 关系,牵连
holbobun banjinambi 联系,发生联系
holbobungga arbusun 关系形容词
holbombi 连,连结,串联
holbon 配偶,结亲,连络,联结
holbosun 连词
holdon 烽火,狼烟,果子松
holdon i karan 烽火台
holdon tuwa 烽火
holhon 小腿
holhon giranggi 小腿骨
holkonde 突然,忽然间
holo 虚假,山谷,沟,葫芦
holtombi 骗,哄骗,诱惑,伪装,假装
holtosi 撤谎者
homhon 笔套,鞘
homin 锄头
hon 很,甚
honci 羊皮
honci jibca 羔裘
honggon 铃
honggon as's'ambi 摇铃
honggon jilgan 铃声
honin 羊
honin adun 羊群
hono 尚且
honolombi 逗着玩,扰乱
hotoho 半,半个
hoo
hoo seme 浩浩滔滔,雄状
hoo sere sukdun 豪气,浩然之气
hoo hoo seme 浩浩荡荡
hoo hoo sere 堂堂,雄纠纠
hoo sio seme 慷慨,气昂昂,侃侃
hoos'an 纸
horgikv 胯骨轴,门轴
horho 坚柜,椁
horhon (猪羊)圈
horimbi 监禁,圈,围,封锁
horin 笼子
horolombi 威吓,威胁
horon 威,威力,势力,毒
horon arambi 施威,
horon hvsun 威力,势力
horon toose 权势
horonggo 有威力的,雄威的,严厉的,有劲的,有力量的
horonggo ambalinggv 伟大,庄严
horonggo nimecuke 严厉,厉害的
horonggo saiikan 壮丽
hoseri 盒子
hoshori 卷毛的,(毛发)卷曲的
hos'o 角,棱角,角落
hos'on 坊
hos'onggo 方的
hos'os'ombi 哄骗,诱骗
hos'os'ome geodebumbi 怂恿
hos'os'ome holtombi 诱骗
hoto 秃子,葫芦菜,脑颅,光秃的
hoto wehei alin 秃石山
hotoci 椰子
hoton 城,城市
hoton hecen 城市
huhu 酒曲
huhun 乳房
huhuri 初生的,婴儿
huhuri gebu 乳名,小名
huju 槽
hujumbi 俯伏,拉风箱
hujureku 磨
huksidembi 下暴雨
huks'embi 感激,顶戴,培上
hukun 粪土,肥料
hukun boiihon 粪土
hukun bumbi 施肥
hukun isabumbi 积肥
hundu 驼背
hungkerembi 灌浇,倾注,铸造
hungkereme agambi 下倾盆大雨
hungkereme dahambi 倾倒,倾服
hurcembi 缠拢,纠缠
huru 背部,高阜,鸟脊背,硬壳,甲壳
huterembi 皱
huthe 疮痂
huthumbi 捆绑
huthume hvwaiitambi 捆绑
hutu 鬼
hutu enduri 鬼神,
hutu ibgan 鬼怪
huwejehen 围屏
huwejen 围墙,板墙等遮挡物,屏风,影壁
huwejen dalikv 屏障
huweki 肥沃
huweki usin 肥田
huwekiyebun 劝勉,鼓励
huwekiyembumbi 奖励,鼓励,表扬
huwekiyen 兴,鼓舞
huwekiyndumbi 鼓励,激励
huwesi 小刀,刀子
hus'eku 烙铁
hus'embi 烙
huwes'en 尼姑
hvbalambi 裱糊
hvcin 井
hvda 价钱,价值,买卖,生意,
hvda arambi 做生意,做买卖
hvda maiimas'ambi 经商
hvdai ba 行市,市场
hvdas'ambi 做生意
hvdukan 快一点
hvdun 快,迅速
hvfubumbi 搁浅
hvi seme 眩晕
hvi seme liyeliyembi 头眩,昏迷
hvjiri 碱
hvjiri ba 碱地
hvjuz'u 互助组
hvktambi 闷,燥热
hvktame halhvn 闷然
hvlambi 读,念,呼唤,啼鸣
hvlan 烟囱
hvlas'ambi 兑换,交换
hvlha 贼,小偷
hvlha holo 盗贼
hvlhabumbi 被盗
hvlhambi 偷,盗窃
hvlhi 糊涂
hvlhidambi 行事糊涂,变糊涂
hvlhitu 糊涂人,糊涂虫
hvlibun 惑,迷惑
hvlimbumbi 被惑,被迷惑
hvluri malari 马马虎虎,潦草
hvmabumbi 被吸引,被迷住
hvmasi 艺术工作者,艺术家
hvman 本领,艺术
hvmbi 编织
hvncihin 亲戚,亲族
hvng seme 火起声,大风忽起声
hvnta 线麻
hvntahan 杯,酒杯
hvr hvr seme 呼呼声
hvrgikv 旋涡,户枢
hvrgimbi 旋转,转动,盘旋,回旋
hvrgime torgimbi 转来转去
hvrha 围网
hvri 松子
hvru 竹口琴
hvsiha moo 山核桃树
hvsihan 女裙
hvsimbi 裹,包,包围,围隹
hvsitun 裹腿
hvsun 力,力气,势力,工役
hvsun cinen 气力
hvsun ebsihei 尽力
hvsun hojihon 赘婿,
hvsungge 有力的,强烈的
hvs'a 葛
hvs'a siren 藤罗,葛藤
hvs'ahv 夜猫子
hvs'i 护士
hvturi 福,福气
hvturi jabs'an 幸福
hvturingga 有福的,幸福的
hvturingga banjin 幸福生活
hvturingga jalan 幸福时代
hvturingga niyalma 幸福的人
hvwa 院子,庭院
hvwaiise 槐树
hvwaiitamhi 绑,系,拴
hvwajambi 破,碎,裂
hvwakiyambi 剖开
hvwaks'an 木桩
hvwalambi 打破,切开,劈开,花费
hvwalar 哗啦(水声)
hvwaliyambi 和好,和睦
hvwaliyasun 和蔼,和睦,友好
hvwaliyasun hvwangga 和睦
hvwaliyasun necin 太平,和平
hvwangga 和睦的,友好的
hvwanggar seme 淙淙,哗哗(水声)
hvwanggiyambi 妨碍,在乎
hvwanggiyarkv 不妨,不要紧
hvwanta 荒凉,光秃,空荡
hvwantahvn 山无草木,荒芜
hvwas'abumbi 培养,教育,抚养
hvwas'ambi 成长
hvwas'an 和尚
i 他,她
ibagan 鬼怪
ibagas'ambi 做怪
ibebumbi 使前进,推进,促进
ibedembi 前进,逐步向前,进步,
ibembi 前进,上前,进前,进步,添草料
iben iben 一步步,逐步
iben iben dosimbi 渐进
ibiyaburu 讨厌的,可恶的
ibiyacun 嫌恶
ibiyada 讨厌
ibiyambi 讨厌,恶心
ibkambi 缩短,削减
ibtenembi 朽,腐朽
icakv 不顺眼,不合意
icakvs'ambi 因不顺眼(不合意)
icangga 顺眼的,顺耳的,可口的
ice 新,(旧历每月的初一)
ice aniya 新年,
ice banjin 新生活
ice boo 新房,洞房
ice erin fon 新时期
iceku 颜料,墨水
icembi 染,着色
icemlembi 更新,革新,翻新
ici 右,向,往,随,应
ici acabumbi 附合
ici akv 不便,不顺
icihi 瑕疵,斑点,砂,茶锈
icihi akv 无瑕
icihi baiimbi 求疵
icihi berten 垢污
icihin 格
icihiyambi 办,办理,料理,整理,处理,安置
icingga 在行,内行
icis'ambi 迎合,顺从,讨好
icis'ame acabumbi 逢迎
idu 值班
idu alibumbi 交班
idu alimbi 值班,值日,
idu gaiimbi 接班
idun 粗硬的,粗鲁的
idusi 值日者
ifimbi 缝
idurembi 轮班
ihan 牛,丑
ihan banin 牛脾气,犟脾气
ihan hvsun 牛劲
ihan s'an de yangcin fithembi 对牛弹琴
ija 牛虻
ijars'ambi 微笑,笑盈盈
ijifun 木梳
ijifun niyehe 鸳鸯
ijimbi 梳理,经营
ikjire wekjire 经纬
ijin 线拧得过紧,经
ijin wekjin 经纬
ijishvn 顺利,顺当,和顺,温顺,
ijishvn acabungga 顺利
ijumbi 抹,涂,敷
ijume darimbi 讥讽,讥刺
ijurambi 擦,磨擦,蹭
ijurame efulembi 磨坏,擦坏
ikiri 一连,孪生的,孪生子,沿途
iktambi 积蓄,积累,堆积
iktangga 蓄积的
ikvmbi 收缩,缩小
ikvme saniyambi 伸缩,屈伸
ikvrsun 脊髓
ikvrs'ambi 伸缩不止,蠕动
ilaci 第三
ilambi 开花
ilan 三
ilan de saiin tacisi 三好学生
ilbakv 抹子
ilbambi 抹墙
ilbarilambi 微笑
ildamu 灵便,风流
ildamu saiikan 风流
ildamu yebcungge 风流
ildamungga 有韵致,有丰采
ildun 顺便,趁机
ildungga 方便
ilekesaka 略明显
ileken 明显
ilembi 剥下,舔,舐
ilenggu 舌
ilenggu dai mudan 舌根音
ilenggu dubei mudan 舌尖音
ilenggu oiilorgi mudan 舌面音
iletu 明显,公然,大方
iletu hvlha 强盗
iletulembi 表明,显出,表现
iletuleme tucimbi 显露
ileton 表
iletusaka 公开,显然
ilgabumbi 被辨别,有区别
ilgabun 差别,区别
ilgambi 辨别,分辨,区别
ilgame faksalambi 分析
ilgas'ambi 闲游,眼花
ilha 花,天花,(秤)星
ilha ilambi 开花
ilhai dengjan 花灯
ilhai muheren 花圈
ilhanambi 花开放,眼花
ilhangga 有花的,有花纹的
ilhi 次序,副,次等的,痢疾
ilhi anambi 挨个人,依次
ilhingga tonosun 序数词
ilhisun 副词
ilhinambi 拉痢疾
ili 伊犁
ilibumbi 使站住,使停止,立起,树立,建立,兴建
iliburan 建设,建筑
ilimbaha 习惯
ilimbahabumbi 使习惯
ilimbahambi 适应,习惯
ilimbi 起来,站立,立,安,起,兴起,停止,停息
ilihai andande 立刻
ilinjabumbi 使站住,止住
ilinjambi 暂停,走一会儿停一会儿
ilmun 阎罗,阎王
ilmun han 阎王爷
imari 亩
imcimbi 补
imcin 补丁,萨满手鼓
ina 外甥
incalambi 马嘶
incambi 马嘶
indahvn 狗,犬,戍
indembi 歇程,过夜
ine mene 干脆
ineku 本来,也,还是
inehu aniya 本年
ineku biya 本月
ineku inenggi 本曰
inenggi 日,天,白天
inenggi amala 下午,午后
inenggi dari 每日,每天
inenggi dobori 日夜
inenggi dulin 中午
inenggi tome 每日
inggari 柳絮
ini 他的,她的
ini beye 自己,本身
ini cihai 随他自愿
ini cisui 自然,私自,擅自,
injeku 笑,可笑的,笑话
injeku cira 笑脸,笑容
injecuke 可笑的
injembi 笑
inu 是,也,亦
irahi 水纹,隙光
irenembi 水生纹,(鱼)戏水
irgas'ambi 眼光媚动,送秋波
irgebun 诗
irgebusi 诗人
irgen 民,老百姓
irgen siden 民间
irgejen 民主
irkimbi 激发,激人生气
irumbi 沉,沉没,沉溺
irun 田陇,炕内洞
isambi 集,会集,编发,积
isamjambi 汇集,辑录
isamjan 集,集子
isangga donosun 集合数词
isan 会
isan kvwaran 会场
isan neiimbi 开会
isan yaksimbi 闭会
isarin 会议,聚会
isebumbi 惩戒,惩罚
isebume icihiyambi 惩办,惩处
isebume dargabumbi 惩戒
isebun 惩
iselembi 抗拒,反抗
iseleku 反抗的,抵抗的
iseleku umiyaha 蝎子
isheliyen 窄
ishun 对面的,反面的,将来的,下次的
ishun aniya 明年
ishun cashvn 彼此不对,对立的
ishun edun 顶风
ishunde 互相,彼此
ishunde acun cacun 互相矛盾
ishunde aiisilambi 互相帮助
ishunde teherembi 相等
isibumbi 送,送到,施给,致,导致
isihimbi 拂,抖,生孩子
isimbi 够,足,及,如
isinambi 到,到达,至,及,致,够得上,触到
isinahala bade 到处
isinjimbi 到来,到达
isitala 直至,直到


[5 楼] | Posted:2005-08-31 22:12| 

kleinchen



级别: 精英 
发帖: 167
威望: 330
财富: 329
注册时间:2005-07-18
最后登陆:2005-11-27     
--------------------------------------------------------------------------------




ja 便宜的,廉价的、容易的、简单的
ja akv 不容易、不便宜
ja baiita 容易办的事
ja be bodombi 图省事,从简
ja waka 不容易、难办
jabcambi 归咎、责怪、群聚
jabdumbi 来得及、赶得上
jabjan 蟒
jabs'aki 便宜,侥幸
jabs'ambi 得便宜、侥幸
jabs'an 幸、造化、便宜
jabs'an akv 不幸
jabs'an de 幸而、幸亏
jabumbi 回答、答、供让
jabun 答、答案、口供
jabun bumbi 回话
jabun gaiimbi 取口供
jaci 太、很、极
jaci elehun 太大意
jaci goro 很远、太远
jaci komso 很少、极少
jadahan 残疾、老病
jadahalambi 患慢性疾病
jadu 锄刀
jafambi 拿、拿住、持、执、封冻 、赶车、接(骨)、握(手)
jafan 聘礼
jafas'ambi 只管拿,常拿在手中
jafatambi 约束,主持
jafatasi 主持人
jafu 毡子
jafu sektefun 毡垫
jafunumbi 摔跤,撕打
jafunume joronombi 扭打,撕打
jahari 碎石,砾石
jahari wehe 砾石
jahvdai 船
jahvdai giyalan 船舱
jai 第二,又,次,再,和,以及
jai geri 再次
jai jergi 二等
jaiici 第二,亚军
jaiilabumbi 使躲避,使闪开
jaiilambi 躲避,回避,闪 开
jaiilame ukambi 逃避
jaiilame yabumbi 躲避
jajambi 背负,背
jaka 东西,物,物品,处所,
jaka jaman 物品
jakade 跟前,处所,由于,因为
jakan 适才,刚才
jakanabumbi 离间,隔开,开启一点
jakanambi 裂开缝,分裂
jakanjambi 曲尽,尽心,追根究底
jakarambi 裂开,开始亮
jakasu 物质
jakdan 松树
jakdan maiilasun 松柏
jaksambi 出彩霞,红光鲜亮
jaksan 霞
jaksangga 红鲜的,红 艳艳的
jakvn 八
jakvnju 八十
jala 媒人
jalafun 寿
jalafungga 长寿的,有寿福的
jalaktambi 有节奏,停顿,间歇
jalaktalan 节奏
jalan 世,代,辈份,节,队伍
jalan de banjimbi 处世
jalan jalan 世世代代
jalan jecen 世界
jalan si 队伍
jalangga 贞节的,有气节的,有辈份的
jalangga be tuwakiyambi 守节
jalangga hehe 节妇
jalarin 世纪
jalbarimbi 祷祝,祈祷
jalandambi 间断,间歇
jalidambi 耍花招,使诡计
jalgan 命,寿限,寿命
jalgiyanjambi 通融,原谅
jalasi 侄
jali 奸计,奸诈
jalin 为了,为,因为
jalingga 奸滑,油滑 ,狡滑
jalingga niyalma 滑头,狡滑的人
jalingga arga 奸计
jalingga hvdasi 奸商
jalu 满
jalukiyambi 满足,充满
jalumbi 满盈
jaman 吵嚷,争吵
jamarambi 争吵,吵闹
jampan 帐子,帏幔
jamu 桃红色
jamuri ilha 蔷薇花
jancuhvn 甜,甘,甘甜的
jangkv 大刀
jarhv 豺狼
jarin 麝香,祈祷词
jase 边,边界,边疆
jase jecen 边疆
jasei hes'en 边界
jasigan 信
jasigan bithe hafumbure yamun 邮政局
jasimbi 寄信物,托捎(口信)
jayan 牙关
je 应答声,谷子,小米
je bele 小米
jebele 撒袋,右翼
jebklembi 谨防,提防
jebkleme serems'embi 谨防,预防
jecen 疆,疆界,境界,边际
jecen akv 无边无界
jecen saburakv 一望无际
jecen yalu 边界
jeksimbi 憎恶,踌躇
jekdun 贞,坚贞的
jeku 谷,粮食
jeku jufeliyen 食物,食粮
jeku nimenggi 粮油
jeku yangsambi 锄禾
jelen 滞碍的
jelen tutambi 遗憾
jembi 吃,食,蛀蚀
jetere omire 饮食
jemden 弊病,弊端
jemengge 食物,食品
jemin 服,剂
jendembi 容忍,忍心
jendu 暗地里,暗暗的
jenduken 暗暗地,秘密地,悄悄地
jerde 赤红 色的
jerde morin 红马,赤马
jergi 级别,品级,等级,级,等次,水平,程度,阵,一般,同等,等
jergi ilhi 等第,秩序,次序
jergi jergi 阵阵
jergi nonggimbi 加级
jergi tangka 级别,等极
jergilembi 并列,等同,按次序(排)
jergilengge holbosun 并列连词
jerguwen 栏杆
jergis'embi 晃眼,辉眼
jeyen 刃
jeyengge 有刃的
ji ilha 红花
ji yali 肌肉
jibca 皮袄
jibehun 被子
jiberi 眯缝眼,细眼
jiberebumbi 使眯缝眼
jiberembi 眯缝
jibge 吝啬的,办事拖拖拉拉的
jibges'embi 拖拖拉拉,踌躇不前,吝啬
jibsibumbi 重叠,使套穿衣服
jibsimbi 重叠,加套(衣)
jiduji 到底,究竟
jidun 山脊
jigiyen 耳背,迟滞
jiha 钱
jaha efimbi 赌钱
jiha ilha 金钱花
jiha ulin 钱财
jihanambi (农作特)开花,抽穗,乳头初长,乳房开始隆起
jijiri 凉席
jintan 捷径,小路
jintan jugvn 田间小路
jijumbi 划(线),画
jijun 字画,线条
jilacuka 可怜的
jilaka 可怜
jilambi 慈爱,怜悯
jilangga 慈善的,仁慈的
jlgan 声,声音
jilganambi 发声,响,开口说话
jilgangga alhvdasun 拟声词
jlha 花蕊
jili 怒,怒气
jili hatan 气盛,暴性子
jilidambi 生气,动气,动怒
jilihangga 节烈的,有性气的
jilihangga saiisa 烈士
jilkin 绺,一缕(线)
jimbi 来
jidere aniya 来年
jing 正,正在
jingkin 真,真正
jingkin giyan 真理
jingkini 真正的,真实的
jingkini baiita 真事
jingkini beye 正身
jingkini sarasu 真知
jingkireme 正式
jingkireme deribumbi 正式开始
jingse 顶子,毽子
jir jir seme 涓涓,泉水微冒
jir seme 怅然
jiramin 厚,深厚,丰厚
jirgambi 安闲,安逸,安寝
jise 草稿,稿件
jiselembi 起草
jiyangjiun 将军
jiangnambi 讲,争辩
jo banjimbi 胃发酸,烧胸
jobobumbi 使劳累,被拢害,折磨,烦劳
jobocun 忧愁,苦难
jobolon 灾难,忧患,丧事
jobombi 忧愁,受苦,劳累,受罪
jobome suiilambi 劳苦,辛苦
jobos'ombi 忧愁,发愁
jobotebumbi 使劳动
jobotembi 劳动
joboteme tacibumbi 劳教
joboten 劳动,劳务
jocibumbi 伤害,捣毁
jocimbi 破败,破产,丧命
jodombi 织,编织
johimbi (伤口)收口,愈合
jolhombi 喷,涌
jolhocombi 一直往上冲,一直往前冲
jolhoro s'eri 喷泉
joli 笊篱
jolimbi 赎回,赎买
jombumbi 提示,劝告,规谏
jompi 提起,提到
jondombi 提起
jonombi 常提
joo 罢了
joobai 罢了
joolambi 摄影,照像,束手,袖手,拱手,抄手,交待,招供
joolimbi 使棹,赎
jorgimbi 鸣,噪
jorgire jilgan 鸣声
jorgon biya 腊月,十二月
jorho singgeri 田鼠
jorimbi 指,指示,指引,瞄准
jorin 目的,目标,主张,主意
jorin I gisun 注语
joringga 题目,标题
jorisi 指挥者
joris'an 指示
joris'angga orolosun 指示代词
jortai 故意
jortai fiktu baiimbi 故意寻畔
jortai marambi 固辞
jortanggi 故意
jube 故事
juben 古词
jubki 洲,渚
juciba 萤火虫
juciba I elden 萤火
jucun 戏 ,话剧
judun 山脊
jufeliyen 干粮,食物
jugvn 路,道路,路 途,路程,出路
jugvn giya 街道
jugvn hafitame okdombi 夹道欢迎
jugvn jorin 目标,出路
jugvn on 路程
jugvn unduri 沿路
jugvn yarun 路标
juhe 冰
juhe gecembi 结冰
juhe jafambi 结冰
juhe wenembi 冰融
juhenembi 结冰
jui 子,孩子
juse dasu 子女
junta 兽径
junta jugvn 兽径,羊肠小道
juken 不好的,差的
jukimbi 垫补,填补,抵债,偿还
juktehen 寺,庙
juktembi 祭祀,供
julen 古词,小说
julergi 南,南边,前边
julergi on 前途
julergi ten 南极
juleri 前,前面
julesi 往前,向前
julesi jorikv 指南针
juletun 古董
julge 古,昔
julgei bithe 古籍
julgei fon 古代
julgei jalan 古代
julgei songko 古迹
julgei ulabun 传说
jumanggi 锦囊,小口袋
jun 灶门
junggar 准噶尔
junggin 锦
jungken 钟
jurambi 起程,出发
juran 起行处
jurcembi 错开,差开,违悖,违背
jurcenumbi 互相错开,相矛盾,相交 错
jurgan 义,义务,条,行,部
jurgan giyan 义理,道义
jurgan jurgan 一条条,一行行
jurgangga 有义气的,义
jurhun 寸
jursu 双层的,重迭的,怀孕的
jursu etuku 夹衣
jursulambi 重迭,重复,迭放,弄成双层
jursungga gibsun 复合词
juru 双,对,偶
juru akv 无敌的,无双的
juru femengge mudan 双唇音
juru gisun 双语
jurumbi 呕吐
juseki 孩气,天真,顽皮
jushe 瓜藤
justan 条,行,道
justan fempi 封皮
justan justan 封条
jusumbi 划道子
jus'uhun 酸
jus'un 醋
jus'uru 尺
juwambi 张开,张嘴
juwampi 张开嘴
juwan 十
juwan fon 十分
juwan juwe uju 十二字头
juwan tumen 十万
juwari 夏,夏季
juwari dosimbi 立夏
juwari miyamigan 夏装
juwari ten 夏至
juwe 二、两
juwe meyen 二则,两队
juwe jergi 两次,两层
juwe ujan 两端
juwederakv 不二心
juwembi 运送,搬运
juwen 债,借债
juwen bumbi 借给
juwen gaiimbi 借贷,借债
juwenofi 俩,两位
juwenofi gese sasa jihe 两位同时来了
kaba 并排,并蒂
kaba jui 双生子
kabangga 成双的,并排的
kabangga jui 双生子
kabcimbi 夹着
kabumbi 被拦阻,被困,被挡住
kadalaci 主管
kadalambi 管,管辖,指挥
kafur seme 决断,从速,酥脆,踏冰雪声
kai 也,矣
kaicambi 喊叫,呼喊
kaican 呐喊,喊声
kaicasun 口号
kaktambi 阻挡,拦住
kakv 闸
kalcun 精神
kalcunggi 勇健,精壮,精神焕发的
kalimbi 飘飞
kalka 藤牌,盾
kalka hecen 堡垒
kalka gida 干戈
kaltarambi 滑跌,打滑
kambi 围困,拦,挡
kamcibumbi 兼,含,包括
kamcimbi 兼,合,附带,附加
kamkimbi 缄口,闭嘴
kamani 隘口
kamnimbi 合,闭合,合缝
kanagan 推托,借口
kanagan arambi 借故,托辞
kanggili 细长,苗条
kangkambi 渴
karambi 看,望,盼望
karan 台,了望处
karangga buleku 望远镜
karcandumbi 相撞,冲突
karcundun 矛盾
karmambi 保护,保卫,保佑
kaman 保护,保佑
karmangga 卫,保护者
karmani 符
karmasi 保卫者,保镖
karu 回答,回复,报,报应
karu bumbi 给答者,给报酬
karu gaiimbi 复仇
karulambi 报复,报答
karulan 报应
karulan acabun 报应
karun 侦探,哨所
karun cooha 哨兵
karun ba 哨所
karus'an 报酬
katambi 变干,风干
kataha yali 干肉
katar fatar 亲热地,轻快地
katun 强壮,健康
katun guiigu 健康
katunjambi 挣扎,支持,坚持
katurebun 体育
katurebusi 运动员
ke 一刻
keb keb seme 亲近的样子
kebsimbi 用腿磕马肚子
kecu 狠,凶残,残忍
kecudembi 狠心,残酷
kederembi 巡逻,巡视
keiibisu 毯子,地毯
keiike 刻薄
kejine 好一会儿,许久
kek seme 称心
kekte kakta 崎岖的,坎坷的
kelfimbi 斜,偏斜,摇动
kelfis'embi 摇晃,游动,犹豫,(野兽)突然向旁边跑开
kelembi 刻
kemnembi 节用,度量
kemnengge orolosun 限定代词
kemnesun 量词
kemuhen 尺度,规范
kemuhengge 规范的,标准的
kemuhengge obumbi 使规范化
kemun 尺度,限度,准则,标准
kemungge 有限度的,节省的
kemungga ilhisun 程度副词
kemuni 还,尚
kenehunjecuke 可疑的,多疑的
kenehunjembi 疑惑,怀疑
kengkes'embi 馋得慌,渴望,渴求
kengse lasha 果断
kengse mujin 决心
kengsimbi 干咳
kenje 弱小
kerulembi 罚,罚取
kerun 罚
kesi 恩,恩典,福分,造化
kesi simen 膏泽,恩泽
kesingge 有恩的,有福分的
kesike 猫
kesiri masiri 粗草
keongnembi 跳
kicebe 谨慎
kicebe olhoba 小心谨慎
kicebe malhvn 勤俭
kicembi 用功,勤奋
kiceme fas's'ambi 奋勉,殷勤
kiceme tacimbi 努力学习
kicen 课,课程,课文
kicen tafambi 上课
kidumbi 想念,怀念,向往
kilhvn 鸥
kima 青麻
kimcikv 细心的,谨慎的
kimcimbi 详察,慎重
kimcime baiicambi 详查,审察
kimcime bodombi 慎重思考,详细考虑
kimcime gvnimbi 寻思,深思
kimcime ilgambi 甄别
kimun 仇
kimun bata 仇敌
kimun gaiimbi 报仇
kina ilha 风仙花,又叫指甲花
kinumbi 恨,怀恨
kir hishan 污垢
kiriba 忍耐,残忍
kiriba mujilen 耐心
kirimbi 忍,忍耐,(禽兽等)因受惊吓而藏伏起来。
kiru 旗
kituhan 琴
kiyab kiyab 整整齐齐
kiyadambi 嵌
kiyalmambi 镶嵌
kiyamnambi 镶嵌
kiyangdu 强干的,好强的,伶俐的
kiyarimbi 剥削,劈开,杀尽
kiyarime sorombi 剥削
kiyarime wambi 杀尽
kiyat 易断,易碎
ko 水沟
ko sangga 阴沟
koba seme 正中,尽情,颓然
koba seme gaiiki 请尽情喝吧
koba seme deduhe 颓然而卧
kobsohon 隆起的,凸起的
kocirambi 挖,抠,挖苦
koco 幽幽处
koco wai 弯弯曲曲,偏僻
koiika 头皮,草皮 ,草根坯
koiikoljombi 狡诈,作 怪
koiimali 狡诈 ,狡滑
koiiman 狡诈
koiito 诡诈的
koiitonggo 狡诈,诡计多端的
koki 蝌蚪
kokirabumbi 被损害,被伤害
kokirambi 伤害,损害
kokiran 损失
komso 少
komsokon 较少,少些
komsonggo tonosun 微量数词
kongsimbi 高声乱说
kooli 法规,定律,法则,规律
kooli durun 规矩,纪律
kooli songkoi 照例
kooli tuwakv 仪表,典范
koolingga 有礼法的,有规矩的
koolingga as's'asun 规则动词
koolingga waka as's'asun 不规则动词
korimbi 挖,剜
koro 损害,毒,伤残
koro alimbi 受伤
koro arambi 伤害
koro bahambi 受伤
korsocun 恨,仇恨
korsombi 悔恨,伤心
kotoli 蓬,帆
ku 锅灰,库
kuberhen 伤痕
kubsuhun 粗大的,懒散(而卧)的样子
kubsuhuri 粗大的,膨胀的
kubumbi 镶边儿,镶
kubun 棉花
kubungge 棉质的
kubungge etuku 棉衣
kuhen 气管,备管
kulu 健壮,硬朗
kumcuhun 罗锅腰,驼背的
kumdu 虚,空
kumdu mujilen 虚心
kumdusdun 空气
kumdusun 虚词
kumun 乐器,音乐
kumun agvra 乐器
kumusi 乐器手
kundulembi 待人恭敬,款待
kunesun 行粮,干粮
kunggur kanggar 大雷声
kunggur seme 众人拥挤的样子,轰隆声
kurbo 羊羔,
kurbu 桥
kurbumbi 翻身,打滚
kurbus'embi 辗转,翻转
kurbus'eme fuhes'embi 辗转反侧
kuren 馆,古铜包,栗 色
kuri 有斑纹的,斑毛的
kuri ihan 有深色青花纹的牛
kuri indahvn 全身有虎斑的狗
kuri kari 斑烂
kurtun 轮
kuru 高阜,高地
kus'un 不舒畅,不合身,不愉快
kutule 跟马人,牵马人
kutulembi 牵
kvbulibumbi 改变,变更
kvbulimbi 变,变化,变革
kvbulin 变化,变动
kvlin calin 贼眉鼠眼
kvrcan 灰鹤
kvthvmbi 搅拌,搀和,搅乱,弄混,弄乱,挑拨
kvthvme afambi 混战
kvwai fai seme 轻躁,爽快
kvwalambi 揭开,剥
kvwargan 范围
kvwarambi 圈住,围圈,划圈
kvwargangga amalasun 范围后置词
kvwargangga ilhisun 范围副词
kvwaran 营,院子,场,圈,围圈
kvwasa 爱夸张的,爱 吹嘘的人
kvwasadambi 夸张,吹嘘
k`alabumbi 被卡住
k`alambi 靠,卡
k`apiyan 卡片
k`otacin 科学
k`otacimsi 科学家
k`otdcisi 科学工作者
labarhvn 正著
labarhvn bahabumbi 正中
labdu 多,很,甚
labdu gvningga gibsun 多义词
labdukan 稍多。多些
labsa 很缺,减弱
labsa ombi 失望
labsambi 雪花纷飞
labsan 雪片
labsimbi 狼吞虎咽地吃,唠叨
labsime gisurembi 胡说八道
lahin 烦琐,令人讨厌
lahin tabumbi 给小鞋穿
lahin tambi 被牵累
laiidakv 无赖的,耍赖的
laiidambi 诬赖,撒赖,赖
laiifarambi 软倒,萎谢
laju 笨,笨重的
lak seme 适中,恰好,刚好
lakcambi 断,断 绝,出众,超群
lakcan akv 不间断,接连不断地
lakdahvn 下垂,耷拉着,萎靡不振
lakiyambi 悬挂,吊
lala 末尾,黄米饭
lala buda 蒸饭
lalambi 饿,饥饿
lalaji 软,软瘫,很烂,碎碎的
lalaji ombi 稀巴烂
lali 爽利
lampa 蒙昧的,愚昧的,冗杂的,混杂的
lamun 蓝色的,青色的
langgabumbi 被羁绊,被淹滞
langgambi 羁绊,淹滞
langgv 倭瓜
langse 脏,污秽的
langse jaka 脏东西
langse facuhvn 脏乱
langse gisun 脏话,秽语
lar seme 黏的,浓稠的,絮叨的
larbahvn 软瘫的
largin 杂,复杂,混乱,纷乱
largin fargin 纷纭,繁琐
lasari 枝叶茂密
lashajambi 断裂,断绝,终结
lashalambi 切断,截断,中断,断绝,判决,决定
lashalan 断绝,决议,裁决
lashalangga as's'asun 判断动词
lashatai 决然,坚决,断然
lasihimbi 甩,摔,挥,草写
lasihime arambi 写草字
lata 迟钝,怠惰
lata moyo 驽钝,懦弱
latumbi 粘合,粘连,靠近,沾污,通奸
lature nimeku 传染病
layambi 萎,枯,软瘫
lebdehun 呆呆的
lebderembi 发呆
lebenggi 泥泞,泥泞的
lebenggi ba 陷泥地
lebterembi 浸透,湿透
lefu 熊
lehembi 追,追究,追问,追回,追索,重提,复告
lekderembi 蓬乱,蓬头垢面
leksei 一齐
leksei gala dambi 一齐动手
leli 宽广,辽阔
leli onco 广阔
lempen 棚
lempen gidambi 搭棚
leolecembi 谈论,议论
leolecere amran 健谈
leolecere isan 座谈会
leolembi 谈论,议论
leolen 论
leolen gisun 议论
leolen giyan 理论
leose 楼
leose takto 高楼大厦
ler ler seme 欣欣向荣的,繁荣,繁茂的
ler ler seme s'un ci forohabi 欣欣向荣
ler seme nesuken 端庄温良
leyecun 谣
lifa 深入,直入,重重地
lifahan 泥,泥巴,烂泥
lifakv 陷泥地
lifambi 陷,陷入泥中
lingge 烈,灵,灵敏,灵验
liyeliyembi 晕,昏迷
lodor seme 浓,浓稠的
loho 刀,腰刀
lohobumbi 困住,
lok seme 忽然,出乎意料
lokdo lakda 胖而笨
lokdohon 独自,静静的
lokdorombi 脸发胖
lokvng pakang 慢慢腾腾地
loli
loli fodoho 垂柳
longto 宠头
loo 牢狱
loombi 嗥叫
lor seme 不间断地
lorin 骡
luk seme 昏黑,闷热
luk sere halhvn 暑热
luk sere talman 浓雾
luksimbi 怦怦地跳动,(伤口因发炎脓肿)而疼痛
luka 猞猁崽
luku 稠密,茂密
luku bujan 茂林,密林
juku fisin 茂密,稠密
lulu 无能,碌碌无为
lulu lala 话无头绪
lulu sere niyalma 碌碌之辈
lumbur lumbur 软颤
lumburjambi 软颤
mabu 抹布
mabulambi 擦抹,揩
mabulame maltambi 擦抹,揩擦
maca duha 马肠
macuhvn 瘦
macumbi 消瘦
madagan 利息,利钱
madambi 肿,生利息
madasu 酵母
mafa 祖父,老公公
mafa gurun 祖国
mafari 祖宗,众祖
mafari gas'an 祖籍,故乡,籍贯
mafuta 公鹿
mafuta buhv 公鹿
mahala 帽,冠
mahatu 冕
mahatun 冠
mahvlambi 涂抹,消除,抵消,辱没,侮辱
maiikan 帐房,帐篷
maiilaci 荔
maiilan ilha 马兰花
maiilasun 柏
maiiman 买卖
maiimas'ambi 做买卖
maiise 麦子
maiitu 棒
maiitu moo 木棒
maiitulambi 用棒打
majige 少许,稍微
majige andande 须臾,顷刻
majige yebe 略好些,稍强些
maka 莫不是,不知
maka adarame bihebi 未知怎么样呢
makjan 矮子,个子矮的
maksimbi 跳舞
maksin 舞蹈
maktabumbi 被称赞,使抛,落后,落在后面
maktacun 赞,赞颂
maktambi 抛,投掷,甩,甩在后头
maktame saiis'ambi 夸赞,称颂
malanggv 芝麻
malhvn 俭省的,多,量多
malhvngga 俭省的,数量多的,够用的
malhvngga niyalma 俭省人
malhvs'ambi 俭省
maltakv 推扒
maltambi 揩,抹
malu 瓮
mama 奶奶,祖母,老妪
mamari 众祖母
mamgiyakv 奢侈的,奢侈者
mamgiyambi 奢移,浪费
mamgiyame samsibumbi 挥霍浪费
mampi 拴结,结扣
mampimbi 打结
mampime ejembi 打结作记号
mampin 结子
manambi 磨坏,破烂,用破,破败
manashvn 破烂的,褴褛的,月终
mandan 慢的,迟缓的
mantumbi 长成,成熟,长结实
mangga 难,繁难的,刚强,硬,贵,善于,才勇出众者
mangga arambi 逞强
mangga kiyangkiyan 刚强
mangga suiilacuka 艰辛
manggai 不过
manggalambi 艰辛,略强,病重,病情加重
manggarambi 病危
manggatambi 为难,难为情
manggatara arbun 窘况
manggatara ba 难处,难言之苦
manggi 以后,之后
manggici 至多
mangkan 沙岗,坎子,沙丘
mangkan usin 坡田
marambi 推辞,拒绝
marame anatambi 推辞
maratambi 推托,推诿
mari 回,次,遍
maribumbi 使回,退回,归还
marimbi 回,返,转身,回头,回心转意
marimbu wehe 玛瑙
mas'an 依托,办法,技巧
mas'an bahambi 得有依傍,得法
mas'an baharakv 不得力,不得法
mas'angga 在行的,有办法的
mas'angga niyalma 行家,懂行的人
mas'asi 专家
matun 城头站板
mayambi 消减,消退
mayan 肘
mayan muribumbi 扭肘
mayan tatabumbi 掣肘
me 脉
me jafambi 号脉,看病
mede 快迅,号外
medege 信息,情报
medehe 信号
mederi 海
mederi booha 海军
mederi jakarame 沿海
mederi jecen 海疆
mederi kilahvn 海鸥
mederi melkes'embi 海市蜃楼
mederi namu 海洋
mehejen 母猪
mehumbi 躬身,俯身,弯腰
meiifehe 山坡
meiifen 颈,脖颈
meiihe 蛇,巳
meiiherembi 扛,用肩顶
meiijebumbi 粉碎,摧毁
meiijembi 粉碎
meiimeni 各自
meiiren 肩膀
meiiren adambi 并肩
meiita 塑像
meiita fucihi 泥佛
meiitembi 割,截,切,减,削减,缩短,压缩
mejige 消息,信息,探哨,通讯员
mejigelembi 探信,探听
mejiges'embi 探听,打听
mekele 虚,白白地,枉然,徒然
mektembi 打赌,比赛,竞赛
mekten 赌注,打赌,比赛
melbiku 桨,橹
melbimbi 划桨
melebumbi 遗漏,使饮牲口
melembi 饮,饮牲口
memereku 固执,执拗
memerembi 拘泥,执拗,守旧
memeren 固执
menerembi 发麻,麻木,发呆,发愣
menen 瘫痪,痴呆
menggun 银,钱
menggun I boco 银色
menggun miyamigan 银饰
menggun toodambi 赔款
mengse 帐子
mengseku 门帘
meni 我们的
mengkerembi 发愣,发呆,出神
mengkereme tuwambi 看得出神
mengkerefi ilimbi 呆立
mentuhun 愚昧,昏庸
mentuhun albatu 顽梗,鄙俗
mentuhun I memerefi serehekv 执迷不悟
mere 荞麦
mergen 智,聪明,巧,贤,贤哲
mersenembi 起雀斑
merhe 梳篦
merhedembi 篦(头发)
merhembi 篦(头发)
merkimbi 回忆,寻思
merkime kidumbi 怀念
meyen 队,一夥,一群,段,章,节
meyen meyen 一队队,一群群
micalan 榆钱
micalan haiilan 榆树
micihiyan 浅,浅薄,肤浅
micumbi 爬,葡匐
micume mihadambi 爬在地上挣扎
micume yabumbi 爬行
mihadambi 乱跳,挣扎
mihan 猪崽
mila 大开,敞开
mila neiimbi 大开,开放
milahvn 敞口的
milarabumbi 展开,使大开着,扩展
milarambi 大开,张开
milarame neiimbi 开放
mimi 柳絮
mimi haiilan 柳树
mimimbi 抿嘴,闭口
minggan 千
minggan tumen 千万
mini 我的
mininnge 是我的
miosihvn 邪的,邪恶的
miosihvn sukdun 邪气
miosihvn tacin 邪术
miosirilambi 撇嘴,微笑
mishalakv 墨斗
lishalambi 打墨线
mishan 墨线
misuru 酱色
misun 酱
miyalimbi 量,丈量,测量
miyamigan 饰物,首饰
miyamimbi 修饰,打扮,化妆,掩饰,粉饰
miyamime dasatambi 打扮
miyarimbi 羊叫
miyehudembi (兽畜等)撒欢
miyeter 米,公尺
miyoo 庙
miyoocalambi 打枪,开枪
miyoocan 枪
miyoori 秒
moco 拙,笨拙
modan 牡丹
modan ilha 牡丹花
modo 迟钝,笨的
mog`o 蘑菇
mohobumbi 弄钝,穷究,诘难,穷尽,到尽头,使窘困,使窘竭
mohobume fonjimbi 穷诘
mohobume sibkimbi 穷究
mohombi 变钝,力竭,穷乏,到尽头,终尽,窘迫,窘竭
mohon 尽头,困
mohon akv 无尽,无穷
mohotolo 至到穷尽,至终
mokcombi 断
mokso 折断,截断,断然
moksojombi 断,折
moksolombi 撅折,折断
mokto 秃的,钝的,半截的,性情急躁
mokto uncehen 短尾
molo 枫树
molto 猫头鹰
monggilakv 领巾,领带
monggo 蒙古
monggo boo 蒙古包
monggolikv 项圈
monggolimbi (项颈上)戴物
monggorokv 衣领
monio 猴
monjimbi 揉搓,按摩
monjirambi 反复揉搓
moo 木头,树木
moo faksi 木匠
moo tongsikv 啄木鸟
moofi 毛笔
morin 马,午
morilambi 骑马,上马
moro 碗
moro sabka 碗筷
morohon 眼睛睁圆
moselakv 磨
moselambi 磨,盘腿坐
moselame tembi 盘腿而坐
moyo 钝,水痘
mucen 锅,釜
mucihiyan 鼎
mucu 葡萄
mudalimbi 绕弯,弯曲
mudalin 弯子,拐弯处
mudan 音,音调,次,回,弯子
mudan dari 每回,每次
mudan mudan 回回
mudangga 弯曲的,曲折的
mudangga sidangga 弯弯曲曲
mudanjan 音节
mudansu 音素
muduri 龙,辰
mufuyen 鲁钝的
mufuyen modo 鲁钝
muhaliyambi 堆,堆积
muhaliyan 铅弹,子弹,弹丸,圆球
muhan 公的,雄的
muhas'an 牡牛,公牛
muheliyen 圆,圆形
muheren 轮,车轮,环,耳环
muhu 土岗
muhu munggan 丘陵
mujakv 着实,的确,非常
mujangga 真是,果然,确实
mujangga baiita 真事
mujangga gisun 真话
muji 大麦
mujilen 心,心思,心情
mujilen as's'ambi 动心
mujilen efujembi 伤心
mujilen fayabumbi 费心
mujilen geren 多心
mujilen hir hir 寒心
mujilen sindarakv 不放心
mujilen sithvmbi 专心
mujilen tatas'ambi 关心
mujin 志,志气,意志
mujin sukdun 志气
mujingga 有志者,意志坚强的
mukcuhun 驼背的
mukdehun 坛
mukdembi 升,上升,兴起,昌盛
mukden 兴,兴盛,盛京
mukden hoton 盛京,今沈阳市
muke 水
mukei aiisi 水利
juke s'urdeku 水车
mukei weren 水波
mukenecin 水平
mukesi 水手
mukiyebumbi 熄灭,消灭
mukiyembi 灭,熄灭,灭亡
muks'an 棍,木棒
mukvn 族,宗族,帮伙
mulan 板凳
multujembi 松脱,脱开,脱臼
multulembi 退脱,解开
mulu 梁
mumin 渊,深水
mumuhu 球
munahvn 无聊的,无精打采
munggan 丘陵
murambi (兽畜等)吼叫,鸣叫
murhu farhvn 昏沉的,恍惚的
muribumbi 受委屈,被冤枉,被扭结,被扭紧
murikv 执缪,固执,轴子
murimbi 拧,扭
murime muterakv 拗不过
murin tarin 别别扭扭
murishvn 冤曲,委曲
muritai 执拗,执意
mursa 萝卜
murtashvn 缪,悖缪
muru 概貌,模样
murungga 模样相似的,稳重的,像样的
murus'embi 与……相似,变得相似
murus'engge orolosun 不定代词
muse 咱们
musei 咱们的
museningge 是咱们的
musembi 折弯,变弯,灰心,心志衰退
mesembumbi 压弯,使折身,挫折
mutebumbi 作成,成就,完成
mutembi 能,成
mutere teiile 尽力,尽量
muten 艺,才能,能力,本领
muten akv 无能
muten arambi 逞能
muten bengse 才艺,本事,才干
mutubumbi 使发育成长
mutumbi 长,生长,成长
mutume hvwas'ambi 发育成长
mutun 材料
muwa 粗,粗俗,粗糙
muwa albatu 粗俗,粗 鲁,粗暴
muwa gulu 朴素
muyahvn 完全的,完整的,完善的
na 地,土地,大地
na I aiisi 地利
na I arbun 地势
nai mumuhu 地球
nacihiyambi 劝慰,安慰
nadan 七,财
nadan sangga ci s'anggiyan tucimbi 七窍生烟
nadan usiha 北斗七星
nadaci 第七
nadanju 七十
nahan 炕
naiihv 北斗星
naiihvmbi 歪倒
naiihvme dedumbi 倾倒,倒 伏
nakambi 止,停止,退职,辞职
nakcu 舅
namalambi 下针,针灸
naman (针灸用的)针
nambumbi 遇见,巧遇,拿获
namu 洋,生菜
namun 库,库房
nanggin 廊,廊檐
nantuhvn 脏的,下流的,污秽的,贪脏的
nantuhvrabumbi 染污,玷 污
nantuhvrambi 弄脏 ,奸污,玷污,贪脏
naracuka 可贪恋的,可留恋的
naracun 恋,依恋
narambi 贪恋,舍不得
naranggi 毕意
naras'ambi 依恋,贪恋,留念
naras'ame gvnimbi 眷恋
narga 耙
nargambi 耙地
narganjambi 贪恋,留恋,依依不舍
narhvdambi 吝啬
narhvn 细,精致,精细,仔细,详细
narhvs'ambi 细心详究,秘密,俭省
nasacuka 悔恨,懊丧
nasacun 怨恨,悔恨
nasambi 怨恨,抱怨
nashvlambi 逢机会,乘机会
nashvn 机会
natacin 地理
ne 现在,现时,当今
ne belen 现成
ne je 立刻,现成
necihiyembi 平整,平抚,平定
neciken 平坦的,平稳的,平静的
necimbi 侵犯,触犯,招惹
necin 平坦的,平稳的,平静的,平安的,平等的
necingge 平的
necingge kemun 水平
necingge mudan 平声
necisi 侵略者,入侵者
neku 婢女,女仆
nei 汗,现代的
nei erin 现时,现代
nei eyembi 流汗
nei taran 汗珠,汗水
neiigen 匀,平均,平等,整齐,匀称
neiigenjembi 平均,均匀
neiilembi 开示,启发
neiilen 启
neiilebun 发
neiimbi 开,开启,睁,开放,开发,开幕
nekcu 舅母
nekeliyen 薄,浅薄,单薄
neku 女友
nekulembi 乘便,乘机,乘势
nelhe 康宁,安详
nemebumbi 使增加,使相乘
nemembi 增加,相乘
nemengge holbosun 递进连词
nemeri 嫩
nemerku 雨衣
nemesu 乘法
nemeyen 柔嫩,柔软的,柔顺,柔和,婉顺,贤淑
nemeyen nesuken 温柔
nemgiyan 温和,温雅,婉
nemgiyan nesuken 温雅,娇婉
nems'embi 贪多,争多,抢先
nems'eme gisurembi 抢嘴,抢着说
nems'eme meljembi 抗争
nemu 矿
nemusu 矿产,矿物,矿藏
nendembi 争先,领先
nenden 先,前,首先
nenden ilha 梅花
nenehe 先前,从前
nenehe fonde 从前
nenehe tus'an 前任
neneme 先,首先
neneme amala 先后
nenggelembi 踮起脚
nenggeleme tuwambi 踮着脚看
neombi 流荡,迁移
neore tugi 浮云
neome hergimbi 漂泊
neome samsimbi 流散
nere 锅台
nereku 斗蓬
nergin 临时,即时,当即
nerginde 即刻,立刻,立即
nerginde icihiyambi 立刻办理
nerkimbi 展开
nesuken 温良的,温雅的,安然,安详的,安宁的,稳重的
netele 至今
nicuhe 珍珠
nicumbi 闭眼,瞑目
nicus'ambi 挤眼,眨眼
nidumbi 呻吟
nijarambi 研碎
nikan 汉人
nikan uksura 汉 族
nikedembi 相依
nikeku 依靠,靠背
nikeku mulan 靠椅
nikembi 靠,依靠
niken 倚靠
niktan 灵丹
nikton 宁
nikton cibsen 宁静
nilgiyan 光洁,光滑
nilhvdambi 滑 ,打滑
nilhvn 滑 ,光 滑
nilukan 柔和的,滑溜的,光滑的
nimaha 鱼
nimalan 桑,桑葚
nimalan haiilan 桑树
niman 山羊
nimanggi 雪
nimarambi 下雪
nimas'an muke 桃花水
nimecuke 厉害的,严历的
nimeku 病
nimeku gasaha 疾 病
nimekulembi 害病,患病
nimekungge 有病的,有毛病的
nimekungge niyalma 病人,病号
nimembi 患病 ,疼,痛
nimeme akvmbi 病 死
nimenggi 油
nincuhvn 腥 的,腥臭的
ningge 的,者
ninggu 上头,顶上
ningguci 第六,从上面
ningguderi 从上头,从上面
ninggun 六
ninggunggi 星期六
ningkabumbi 气结胀满,窒息
ninju 六十
ninjuci 第六十
niobombi 戏弄 ,嘲弄
niohe 狼
niohe I mujilen 狼 心
niohe nioheri 狼狈
nioheri 狈
niohon 松绿,青 的,乙
niohon abka 苍天
niohon niowanggiyan 深绿
niohun 豆绿
niohun teiis'un 青铜
niohus'ulembi 光着身,裸体,赤身
niohus'un 赤裸,裸体
niolhun 正月十六元霄日
niolhun efen 元宵
niolhun inenggi 元宵节
niolmon 青苔
niolmon beye 赤膊
niombi 彻骨
niongganjambi 毁伤,破 伤
nionggalambi 破 毁
niongnio 拔萃的,翅大翎
niongniyaha 鹅
nionio 眼珠 ,婴儿
nionio faha 瞳 孔
nionioro 菠萝
niorombi 变青 ,发紫
nioron 虹
nioron gocimbi 出虹
niowanggiyan 绿,甲
niowanggiyan alin 青山
niowanggiyan fiyan 绿 色
niowari niowari 绿茵茵,绿油油
niowaris'ambi 发绿
nirga 稀疏的,稀薄的
niru 牛录,箭
niru gas'an 乡村
nirugan 画,图画,画像
nirumbi 绘画,画,划
nisiha 小鱼
nisumbi 滑,溜冰
nis'a 充实的,满满的
nis'alambi 重责,斥责
nis'argan 疖子
nitan 淡
nitan cai 淡茶
nitan aiisin 成色金
nitarambi 气平,气 消,天气变 暖 ,灰心,泄气
niyambi 烂,腐烂
niyahara 嫩
niyahara abdaha 嫩叶
niyaki 脓液,鼻涕
niyakvrambi 跪
niyalma 人
niyalmasa 人们
niyalma anggala 人口
niyalma tome 个个,人人
niyalmai ciktan 人伦
niyalmai jalan 人间
niyamalambi 殷勤待亲
niyaman 心,心脏,姻亲 ,亲戚
niyaman de ejembi 铭记在心
niyaman dulimba 中心
niyaman hvncihin 亲戚
niyaman jaka 心窝,心口
niyaman tuksimbi 心跳
niyamangga 亲戚,姻亲
niyamangga gisun 语文
niyamarambi 有亲情,款待亲戚
niyamarcambi 暗恨
niyamars'ambi 关心
niyamniyambi 骑射
niyancan 锐气,淀粉
niyancan akv 不耐劳,没有耐力
niyancan bijambi 折锐气
niyancangga 有耐性的,有勇锐的,有锐气 的
niyancangga hvsun 耐力,干劲
niyanciha 青草
niyanggvmbi 嚼,咀嚼,嚼舌,多嘴
niyarhvn 新鲜的
niyarhvn amtan 鲜 味 ,
niyarhvn senggi 鲜血
niyarhvn sogi 鲜菜
niyarhvn wa 鲜味
niyecembi 补
niyeceme bumbi 补给
niyeceme tarimbi 补种
niyecebun 补益
niyececun 裨益
niyecen 补丁
niyecesun 补语
niyehe 鸭子
niyeleku 碾子
niyelembi 念,诵读 ,碾米
niyengniyeri 春天
niyengniyeri dosimbi 立春
niyengniyeri edun 春风
niyengniyeri forgon 春季
niyeniyehudembi 犹豫不决 ,姑息,心软
niyeniyehunjembi 姑息
niyeniyers'embi 不忍心,心软
niyere 软弱,瘦弱 ,单薄
niombi 刮肉,剔骨
nofingga orolosun 人称代词
nokai 很,甚
nokai ja 很容易
nomhon 老实的,驯良的
nomun 经,经卷
non 妹
nonggimbi 增加,增添,补充,加
nonggisu 加法
noro 湖泊,沼泽地
norombi 留恋,恋住,留住
notho 植物的表皮 ,果实的外壳
nuhaliyan 洼地
nuhaliyan ba 洼地
nuhan 从容的同,缓慢的
nuhu 高地
nujalambi 拳打
nujan 拳,拳头
nuka 刺
nukacuka 被刺得很痛 ,言语尖刻
nukambi 扎刺
nukcishun 激烈的,粗暴的
nukcibumbi 激怒,刺激
nukcibure arga 激将法
nukcibure mangga 爱激动,易激动
nukcimbi 激发,激怒
nukcime yabumbi 勇往直前
nukibumbi 使激,激励,激发
nukimbi 激怒,鼓励
nuktembi 游牧,移动
numburjembi 地发软
nunggari 绒毛
nunggari funiyehe 葺毛
nunggari funiyesun 羊绒
nunggembi 吞,咽
nungnembi 侵害,侵吞
nure 酒,黄酒
nurhvmbi 接 连,连续
nurhvme afambi 连续作 战
nushumbi 冲 ,前进
nushume tucimbi 冲击
o 哦、噢、喔(感叹词)
obokv 洗脸盆
obo 以石垒成的大堆,蒙古人的祭坛
obolombi 堆成堆
obombi 洗,洗涤
obonggi 泡沫、沫子
obongginambi 起沫
oci 是
ocibe 虽则,虽然
ofi 因为,由于
oforo 鼻
oforo den 高鼻子
oforo I fejile niyalma akv 目空一切
oforo ilibumbi 翘鼻子,生气
oforo niyaki 鼻涕
oforo sangga 鼻孔
oforo tura 鼻梁
ogo 碓窝,榫眼
oha 可以了,行了
oho 胳肢窝,行了,可以了,变成……了,到……了。
oho da 袖根
ohodombi 扶,搀扶
oholiyo 一捧(量词)。
oholiyombi 捧,掬
ohongge 之所以这样,所以然者
oiibombi 说胡话
oiihori 疏忽的,草率的,何等的
oiihorilambi 轻视,忽略
oiilo 表面,浮面
oiilohon 轻浮
oiilohon dabduri 浮躁,轻浮
oiilorgi 浮面,表面
oiilori 浮面上,表面上
oiilori deleri 浮泛,轻薄
oiitobumbi 困穷,急迫
oiitobume mohombi 穷困
ojombi 接吻,亲嘴
ojoshvn 可能,可行
okcilambi 盖盖子,
okcin 盖子,盖儿
okdombi 迎接,接应
okdori ilha 迎春花
okjiha 蒲
okjiha sektefun 蒲团
okjoslambi 冒失,冒然
oksimbi 呕吐
okson 步,步子,步伐,步骤,步调
okson okson I 一步一步的,逐步
okson tome 每一步,步步
okto 药,火药
oktolombi 用药,下毒药
oktolome wambi 用药毒死
oktosi 医生
olhoba 慎,谨慎
olhocuka 可畏的,可怕的
olhombi 枯,干涸,畏惧,小心
olhon 干燥,陆地
olhon na 陆地
olhos'ombi 谨慎,小心,谨防,提防
oliha 怯,胆怯
olihadambi 畏怯
olimbi 躲
olime yabumbi 躲着走
olji 俘虏,不义之财
oljilabumbi 被俘,被掳
oljilambi 抢,掳
olombi 趟水,涉水
ombi 可以,成为
ojorkv 不可以,不行
omibumbi 给喝,给饮
omicambi 共饮
omihon 饥饿的,空肚的
omimbi 饮,喝
omin 饮食,饥饿
omingga 饮料
omisu 饮料
omo 池
omog`onggo 幽默
omolo 孙子
omosi 众孙子
oms'on biya 十一月
on 程途
on gaiimbi 兼程
onco 宽,宽宏大量的,宽度
onco elgiyen 广大
oncodombi 宽宥,宽恕
oncohon 仰面,仰卧的,傲慢
oncohos'ombi 傲慢,仰,昂首
ondombi 乱来,轻狂
onggobumbi 使忘记
onggolo 以前,之前,河港
onggombi 忘记
ongko 牧场,放牧地
ongkolombi 放牧,牧放
onokcun 谜语
oori 精,精液,精神
oori hvsun 精力,精神
oori sukdun 精气,精神
ordo 亭子
oren 塑像,尸位
orho 草
orhoda 人参
orhonggo 有草的
orhonggo ala 草原
orhonggo tala 草地
orin 二十
orici 第二十
orolombi 顶替,代替
orolosun 代词
oromu 奶皮子
oron 位,位置,痕迹,踪迹,魄,(星)辰
oron akv 无影踪
oron songko 行踪,
oronggo amalasun 地点后置词
oros 俄罗斯
oshodombi 暴虐
oshon 小的,暴虐的,凶残的
osohon 小的,年幼的
os'oho 爪子
os'oho argan 爪牙
otolo 直到……时候,到……为止。
oton 槽盆
oyo 毡房的顶子
oyombumbi 要紧,重视
oyomburakv 不太重视,无足轻重
oyonggo 重要的,要紧的,必要的
oyors'ombi 重视,看重
pak'e 矮,矮子
paiise 照牌
palta wehe 金刚石
paltari 金刚钻
pamidor 西红柿
pampu 棉袄
pancan 盘费,盘缠
panggulembi 翻,翻滚
panse 盘子
parkaljambi 挣扎,力争
penglembi 碰,撞
pengtelembi 碰见,遇见
piyaz'i 皮芽子
pilembi 批,批写
pingguri 苹果
pipanlembi 批判
piping 批评
pipinglembi 批评
pingse 天平
pio seme 轻飘的样子
piyalangz'i 慢坡
piyatar seme 嘴快的样子
pokcohon 矮胖的
polori 笸箩
pongto 短粗
poo 炮
poo muhaliyan 炮弹
poo karan 炮台
poo sindambi 放炮
porpon parpan 涕泪交流的样子
pun 船蓬,帆
pusa 菩萨
puseli 铺子,店铺
puto 葡萄
sabdambi 下雨点,滴
sabdan 水点,雨点,点滴
sabdan muke 滴水
sabi 祥,吉祥,吉兆
sabi ferguwecuke 奇瑞
sabi sabubumbi 有吉兆
sabka 筷子
sabkalambi 用筷子夹
sabsimbi 刺,刺字
sabu 鞋
sabugan 见识,世面
sabugan akv 无见识,没有见过世面
sabumbi 看见,看到
sacimbi 劈,斩,锄地,铲
sacime wambi 斩决
sadulambi 结亲
sadun 亲家
sahahvn 淡黑、癸
sahahvri 乌黑的
sahaliyan 黑,壬
sahambi 砌,垒,筑,堆积
saiibumbi 被咬,被叮
saiiha 踝骨,
saiikan 美丽,漂亮
saiikan fiyangga 鲜艳
saiikan hojo 美丽
saiikv 酒菜
saiimbi 咬,叮,衔住
saiin 好,美好,善
saiin baiita 好事
saiin baiita de fasilan labdu 好事多磨
saiin gucu 好友
saiin gvnin 好心
saiin todolo 好兆头
saiinggi 节日
saiisa 贤者,学者
saiis'acuka 嘉,可嘉的,值得赞扬的
saiis'ambi 夸奖,赞扬
sakda 老的,年老的,老人,长者
sakda niyalma 老翁,老人
sakdambi 变老,年迈
saksaha 喜鹊
salambi 散给,赈济
salgabun 命运,禀赋,缘份
salgangga 良,善良的
salgangga mujilen 良心
salibumbi 估算,估价,使承受
saligan 价值,略少些,主张
saligan akv 无主张
salimbi 自专,自作主张,值,价值
salifi icihiyambi 承办
salirakv baiita 不合算的事
salja 岔路口,杈子
salja jugvn 岔路
saltarambi 岔开腿
salu 胡须
saman 萨满
samarambi 扬
sambi 知道,伸开,挤(奶)
samdambi (萨满)跳神
samha 痣,胎记
samsimbi 散,解散,逃散
sanca 木耳
sandalabumbi 相隔,相距,使岔开腿而(坐)
sandalambi 岔腿(坐立)
sangga 孔,洞,窍
sangkan 久远的
sangkan julge 上古,亘古
saniyambi 伸,伸展
sara 伞
sarambi 展开,张开,撒,撒开
sarame tuwabumbi 展览
sarasu 知识,学句
saras'ambi 游玩
saras'an 游玩
sarbahvn 散漫,自由散漫
sardan 长木杆
sargan 妻子
sarganjui 女儿
sargas'ambi 游玩,旅游
sargas'ara urse 旅游者
sargas'ara yafan 公园
sargiya 胯,裆
sargiyan 疏,稀
sarilambi 设宴,筵宴
sarin 婚宴,宴,宴会,宴席
sarin yengsi 筵席
sarkiyambi 抄,抄写,间苗
sarkiyame arambi 抄写
sarkiyan 录,抄录
sartabumbi 耽误
sartabume tookabumbi 贻误,旷废
sartambi 误,耽误,逗留
sasa 一齐,共同,与,同,全,都
sasari 一齐
se 年龄,岁数
se bahambi 长岁数
se baru oho 年纪渐老
se de oho 上年纪了
se selambi 很爽利
sebderi 荫,阴凉
sebderilembi 乘凉
sebe saba 稀稀落落的样子,淅淅沥沥
sebe saba agambi 雨蒙蒙,疏雨点儿
sebjelembi 作乐,娱乐,享乐
sebjen 欢乐,娱乐
sebjengge 快乐的,愉快的
sebjengge selacuka 高高兴兴,快快乐乐
sebkembi 扑,纵扑
sebken 稀疏
sebsehe 蚂蚱
sebseheri 蝗虫
sebsihiyan 和气的,和谐的
secimbi 划开,开拢
seferembi 抓,握,揪,把持,掌握
sefu 师傅,老师
sehehun 直竖的,高耸的
sehehuri 巍峨的
seherembi 毛发直竖
seheri hada 危峰
seheri sahari 隐隐约约
seiibeni 昔
sejen 车
sejesi 车夫
sejilembi 叹气,叹息
sek seme 猛然
sekembi 冻僵
seke 貂,貂皮
sekiyeku 笠
sekiyen 源,起源,根源
sekiyen be baiimbi 溯源
sekiyen fulehe 根源
seksehun 憔悴,脸色苍白
sektefun 坐褥,铺垫
sektembi 铺,垫,铺设,铺盖
sektu 灵敏地,聪明的
selabumbi 畅快,舒服,痛快
selacuka 畅快的,痛快的
selacun 畅快
selambi 畅快,痛快
selatala 尽兴,痛痛快快地
selbimbi 浮水,划桨
sele 铁,
sele futa 铁索
sele sirge 铁丝
selejen 磁铁
selesu 金属
selgiyebumbi 传播,流传,散布
selgiyembi 传播,公布,发布,宣布
selgiyeme ulambi 宣传,传达
selgiyeme yabubumbi 颁行,发行
selgiyen 令,布告,告示
selhen 枷
sembi 说,云,叫做,称为
semiku 纫头
semkimbi 猜想,推测
sen 孔,针眼,耳眼
sence 蘑菇
sencehe 下巴颏,穿牛鼻用的套子
sencehelembi 用套子穿牛鼻,牵着鼻子走
sendejembi 决口,破成豁口
sendelembi 掘开,刨豁口
sengge 长者,刺猬
sengge urse 长辈
senggele (鸡)冠,肉冠,鱼腮
senggele ilha 鸡冠花
senggi 血,血液
senggi jun 血道,血脉
senggi kaksimbi 咳血,
senggi oksimbi 吐血
senggilembi 流血
senggime 亲睦的,亲爱的
senggime haji 亲爱的
senggiri ilha 杜鹃花
sengguwecuke 可惧的,可畏的
sengguwembi 惧,发怵
sengkule 韭菜
sengsembi 微干,略干
sengserembi 呛,淹
seolembi 思虑,思索
seolen 思虑
ser seme 细小的,微小的
ser seme agambi 下微雨
ser sere 很小,细微
serebumbi 感觉,败露
serebun 感觉,知觉
serembi 知觉,发觉
serems'eku 警觉,警惕
serems'embi 提防,防备
serguwen 凉,凉快
serguwen edun 凉风
serguwes'embi 乘凉
serhembi 醒,觉醒,省悟
seri 稀少,稀疏
seri komso 稀少
serkin 报纸
seruken 凉爽的,清凉的
seshembi 厌烦,撒,抛撒,抖
sesheri 俗的,庸俗的
sesheri gisun 俗语
sesulambi 惊,吃惊,惊讶
seyembi 恨
si 你,空隙,间隔
sibe 锡伯,苎草
sibe uksura 锡伯族
siberembi 捻,搓
siberi 手足上的汗
sibimbi 捋,拔丝,抽丝
sibkari 头发等稀疏,末子,最小的儿子
sibkimbi 研究,钻研
sibkime fuhas'ambi 研究
sibsihvn 上宽下窄的
sibs'a 骤然,忽然
sibs'a eberembi 跌价
sibs'alambi 开除,开脱
sibumbi 塞住,嗓子变沙哑
sicambi 震耳
sidahiyambi 捋起,挽起
sidarambi 伸展,伸直、舒心,放心
sidan 幼小,未成年的,幼小的,幼嫩的
sidan haha 幼丁
sidan moo 幼树
sidehulembi 插门
sidehun 门栓,横棂
siden 缝隙,空隙,中间,之间,公,公事,中间人,证人、在……时候
siden baiita 公事
siden baiita icihiyara boo 办公室
siden bithe 公文
siden jaka 公物
siden niyalma 中间人,证人
sidereku 绊绳,铁镣
siderembi 绊,上镣
sideri 脚绊、脚镯,绊绳
sifikv 簪子,钗
sifimbi 戴簪子
sihambi 落,落谢,尾追,究问,追问,挤,挤压,拥挤
sihame fonjimbi 追问
sihan 管子、筒子
sihelembi 阻止,阻挠
siheri ebci 软肋
sihes'embi 逢迎,摇尾,追问,追查
sihin 檐,树梢
sijihiyan 袍
sijimbi 缉缝、密缝
sijin 细线,钓鱼线
sijirhvn 直言,忠言
sijirhvn gisun 直,正直
sijirhvn tondo 正直的,忠厚的
sika 粗硬毛
sike 尿
sikse 昨天,昨日
silahv(s"liyahv) 火柴
sile 肉汤,汤羹
silenggi 露,唾液
silenggis'embi 垂涎,流口水
silgambi 拣选,精选
silgimbi 祭供牲畜
silgiyambi 洗,漱,清除
silhi 胆
silhidambi 嫉妒,嫉恨
silhingga 有恒心的,有耐力的,嫉妒的
silimbi 挑选,
siliha cooha 精兵
silin 精锐的,精选的
silin cooha 精锐部队
silkata 奸滑
silmen 阴,背阴,鹞子
siltambi 推托,推诿
siltan 旗杆,桅杆
simacuka 萧条,寥寥无几
simatun cecike 杜鹃
simbi 堵,塞,行贿
simelen 水泽
simembi 浸润,浸透
simeri 冷清,凄凉
simen 营养,津液
simen akv 萧条,无趣
simen arambi 凑趣
simengge 有滋养的,有兴趣的,热闹的
simhun 手指,脚趾
simhun sisire ba akv 水泄不通
simimbi 吸吮
simnembi 考试
simnen 考试
simten 滋味,趣味
sinagalambi 丁忧,带孝
sinahi 孝衣
sinahi etumbi 穿孝
sinahilambi 带孝,服丧
sindambi 放,放置,陈列,设置,释放,葬,点燃,施加,放上,点上
singgebumbi 消化,熔化,使渗透,埋葬,录(音),据为己有
singgembi 渗,消化,归为私有
singgeri 老鼠
singgeri hargasi 鼠疫
singgeri yoo 鼠疮
siol siol 吹哨声
sir sembi 微微麻木,微微痛,流泪的样子
sir sir arambi 舍不得,微痛
sir sir seme 舍不得
sirabumbi 供应,供给,连续
sirabun 续,继续
sirambi 承袭,继承,连,接,衔接,嫁接,续取
siran siran i 陆续
siranduhai 相继
sirandungga arbun 连动态
sirbas'ambi 摆尾,迎奉讨好
sirdan 箭
siren 蔓,线,经络
siren mama 喜里妈妈
siren siren 绵绵
sirendumbi 串通,勾结
sirentu moo 榕树
sirge 丝,弦,一条,根
sirge acabumbi 调弦,编线
sirimbi 挤榨,挤,擤
sirime tucibumbi 挤出
sirke 缠绵,持续,不断地,贪黩
sirkedembi 贪黩,连绵不断地
sisetembi 约略办理,起草
siseteme bodombi 估算
sishe 褥
sisimbi 插,塞
sis'ari 獒麻
sitambi 迟到,晚到,误期
sitame tookambi 迟到
sitashvn 清苦,迟
sitembi 小便
sithen 匣子,盒子
sithvmbi 笃志,专心
siyan 县
siyoos'un 孝顺
sofidambi 乱动,暴性发作
sofidame elhe akv 坐立不安
sofin 啕气,暴躁
sofin akv 坐不住,不稳重
sogi 蔬菜
sohohvri 橙黄色的,焦黄色的
sohokon 黄香色,淡黄绿色
sohon 淡黄,己
soiison 松鼠
sokji 水藻
soksimbi 呜咽,抽泣
soktombi 醉,陶醉
soktolo 尽醉,至醉
solbimbi 交叉,搭扣
solimbi 请,邀请
solire bithe 请柬
solmin 睫毛,毛梢
solombi 逆水而上,朝上走
solon 木桩,索伦(清部族名)
sombi 抛撒
somibumbi 被埋没
somibuha saiisa 隐士
somibume daldabumbi 被掩盖
somimbi 藏躲,隐藏,掩埋
somishvn 隐秘的,秘密的
somishvn cooha 奇兵
somishvn weiileran 地下工作
son 椽子
son son I 零星的,零碎的,纷纷的
sonambi 起犟子
soncoho 辫子
songgombi 哭
songgome fambi 哭哭啼啼
songgoci waka injeci waka 哭笑不得
songko 脚印,痕迹,线索
songko akv 无踪
songkoi 遵照,仿照,按规定,跟踪
songkoi icihiyambi 照办
songkolombi 依照,照样,照例
soningga 新鲜的,新奇的
sonjohon 选举
sonjombi 拣选,挑选,选举
sonjonggo holbosun 选择连词
sorko 顶针
soro 枣
soro haiilan 枣树
sorombi 忌讳,发黄,剥削
sorson 帽缨,葱韭花
sosombi 泻,拉肚子
sosorombi 退缩,倒退
sotambi 乱撒,乱扔
sotame waliyambi 抛撒,学浪费
soyombi 吊汗
su 旋风,气味
su edun 旋风
su orho 蓬草
subarhan 塔
sula baiisin 闲暇
sula boiihon 松土
sula haha 闲丁
sula niyalma 闲人,无业者
sula oksombi 散步
sula s'u 散文
sula tembi 闲居
sulakan 松散的,轻松的
sulakan ombi 松快
sulambumbi 解除,松开,解放
sulambushvn cooha 解放军
sulfa 舒适,舒展的,安然,泰然,宽裕,自由的
sulfan 自由
sulfan cihalan 自由
sulfangga 舒展的,安适的,自由的
sulfangga cihangga 自由自在的
sulku 支架,花架
sultucin 哲理,哲学
sultungga 哲,明哲的
sultungga niyalma 哲人
sumambi 烟气笼罩
suman 烟气,烟雾
sumbi 解,脱,卸,堕胎,解释
sume gisurembi 解说
sumpanambi 变斑白
sun 奶,乳汁
sun cai 奶茶
sun nimenggi 酥油
sun sambi 挤奶
sundalambi 尾追,追袭,叠骑
sunembi 掉膘,变瘦
sunggari bira 天河,银河
sunggari ula 松花江
sunggeljembi 摇动,摇摆,颤动,袅娜
sunja 五
sunja bakdakv 五脏
sunjaci 第五
suntebumbi 杀绝,糟蹋
sur seme 香味扑鼻
surambi 淘米,吆喝,叫卖
suran 跳蚤,泔水
sure 聪明,聪颖
sure genggiyen 聪明
sure getuken 聪明
sure mergen 聪明
sure sektu 聪慧,聪敏,伶俐
sure ulhisu 聪慧
surembi 叫喊,清醒
sureme songgombi 号啕大哭
suri 绸子
surimbi (树)枯死
suriha moo 枯树
surdembi 众人争跑
susai 五十
susaici 第五十
susu 故乡,籍贯,荒凉的
susubumbi 毁坏
susunggiyembi 侵害,弄破烂
suwa buhv 梅花鹿
suwaliyambi 混合,挽和,兼,合在一起
suwaliyasun 作料
suwaliyata 杂的,混杂的
suwanda 蒜
suwayan 黄,戊
suwayan solohi 黄鼠狼
suwe 你们
suwelembi 搜查,搜寻
suweni 你们的
suweningge 是你们的
s'ab s'ahvrun 很冷很冷
s'abi 学生,弟子
s'aburambi 困倦,磕睡
s'dambi 疲乏,疲倦
s'ahvn 淡白色,辛
s'ahvrambi 着凉,感冒,变冷
s'ahvrun nimeku 瘫痪病
s'ajilan 桦树
s'ajin 法,法门,禁药
s'ajin yoo 杨梅疮
s'ajin ahvn 师兄
s'ajin deo 师弟
s'ak seme (树木)繁茂的样子
s'aka 叉子,字撇
s'akalambi 横插,插入,插话,用叉子叉
s'akas'ambi 相交集,相侵扰,穷诘
s'aks'aha 腮
s'ala 边角,边沿
s'ambi 盯着瞧,烘干
s'an 耳朵,耳子
s'an I da 耳根
s'an I hohori 耳垢
s'an jigiyen 耳背
s'ancin 山寨,城堡
s'andumbi 彼此相望,相盼顾,东张西望
s'anggabumbi 使成功,搞成功
s'anggambi 成功,完成,构成,组成
s'anggan 完成,成绩
s'anggiyan 白,烟
s'anggiyan bulehen 仙鹤
s'angnambi 赏赐,奖赏
s'anyan 白,素的,庚
s'anyan fulha 白杨树
s'anyan silenggi 白露
s'ar sembi 恻然,心痛
s'ar seme gosire mujilen 恻隐之心,
s'arambi 头发变白
s'aratala 直到发白
s'arimbi 冶炼
s'aringgiyambi 昭雪,磨光
s'arinjambi 翻白眼看,泛白
s'asihalabumbi 使赏嘴,使打耳光,被掌打
s'asihalambi 掌嘴,打耳光
s'asihan 羹,
s'as'abumbi 被搅乱,繁乱混杂
s'as'ambi 搅乱,塞满
s'as'anjambi 纷繁,繁乱
s'as'un 肉酱,碎块,碎片
s'as'un akv 稀烂,不成体统的
s'atan 糖
s'atan arara kvwaran 糖厂
s'atan efen 糖饼
s'atan muhaliyan 糖弹
s'ayo 吃斋,吃素的
s'ayolambi 持斋
s'ebtembi 湿透
s'ehun 明亮的,旷地,不毛地
s'ehun tala 旷野
s'ehvi juii 社会主义
s'ejilembi 背诵
s'ekembi 淋透,冷凝,凝固,发硬,僵硬
s'elembi 舍身,豁出去,赊,施舍
s'eleme bumbi 赊账
s'engge 神,神灵,神圣
s'enggin 额,灶檐,山额
s'engsin 风水
s'engsin siren 龙脉
s'eo 微风声
s'eo seme 风声不断
s'eolembi 绣,刺绣
s'eri 泉
s'erimbi 讹诈,要挟
s'eringgiyembi 烧红,弄红
s'etuhen 瑟
s'eyen 雪白的,洁白的
s'imin 水泥
s'oforo 撮
s'oforobumbi 被抓,被撮住
s'oforombi 抓,抓住,撮住
s'ofoyon 性急的,心胸狭窄的
s'ohadambi 驾边套马,蒙人做事
s'olo 空,空闲,假,假期
s'olo baiimbi 告假,请假
s'olo bilgan 假期
s'olokon 简便,容易
s'olokon baiita 易办的事
s'olokon gisun 简语
s'olokon jasigan 便柬
s'or seme 快些
s'or seme agambi 雨潇潇
s'or seme yabumbi 走路快
s'or s'or 大风雨声
s'orgimbi 催逼,催逼,锥眼,钻孔,穿过,钻出
s'orgime dosimbi 钻入
s'orho 雏鸡
s'oro 筐子
s'os'ohon 总数,总纲,结果
s'os'ombi 总结,汇总,梳髻
s'u 文,文章,天文
s'u fiyelen 文章
s'u genggiyen 文明
s'u hvman 文艺
s'u ilha 荷花,莲花,水芙蓉
s'u I dogo 文盲
s'u tacin 文学
s'u wen 文化
s'u yangse 华丽
s'udembi 穿凿,舞文,苛求
s'udesi 书吏
s'ufambi 攒凑,聚敛,敛财
s'ufan 皱纹
s'ugi 津液,清浓
s'ugilemgi 上漆
s'ugin 油漆
s'okilambi 拳打,顶,抵触
s'ukimbi 倾害,陷害
s'ulehen 赋税
s'ulhe 苹果
s'ulihun 尖的,尖顶的,细长的
s'ulimbi 噪
s'ulu 太阳穴。鬓角
s'umilembi 深入,加深
s'umin 深,深奥的
s'umin mederi 深海
s'umin micihiyan 深浅
s'un 日,太阳
s'un ilha 向日葵
s'un tuhetele 终日
s'un urhumbi 太阳西斜
s'unembi 荒芜
s'unehe ba 荒地
s'unggeyan 高条,细高,苗条
s'ungge 文的
s'ungge banjin 文化生活
s'ungge efin 文艺会演
s'unggeri 雅
s'unggeri sesheri 雅俗
s'unggitun 机器
s'unggiya 幽雅的,优美的
s'ungke 内心通明,文理通达
s'ungkeri 兰
s'ungkeri ilha 兰花
s'ungkumbi 塌陷,凹陷
s'untuhuni 终日,整日
s'urdembi 环绕,旋转,循环,转游
s'urdeme forgos'ombi 循环,周旋
s'urga 风雪,沙雪
s'urgan 三岁虎
s'urgembi 寒颤,哆嗦
s'urgeme dargimbi 战战兢兢
s'urha 二岁野猪
s'uru 珊瑚
s'uruci 水手
s'urukv 镟床,篙
s'urumbi 旋铣,使篙,划船
s'usai 秀才
s'usiha 鞭子
s'usihe 牌子
s'usihiyembi 挑唆,反间
s'usilembi 凿
s'usin 凿子
s'us'u 高粱,紫色
s'us'unggiyambi 耳边低语
s'utucin 序
s'uwarkiyalambi 杖打,抽打
s'uwaselambi 印刷
s'uwe 径直,干脆,竟,竟然
s'uwe amala 最后
s'uwe hafu 贯通
s'uyen 冰窟窿
ta seme 常常
ta seme yabumbi 经常往来
tab tib seme 水滴声
tabcilambi 掠夺,抢劫
tabcin 抢,掠夺
tabsitambi 饶舌,多嘴,强词夺理
tabumbi 挂,钩,(弓)上弦,扣弦,被绊住,被套住,勾住
tacibcen 教科书,课本
tacibukv 教师,教员
tacibumbi 教,教授,教训,驯,训练
tacibun 教
tacinbun hvwas'abun 教育
tacihasi 学者
tacihiyan 训,教导,学说,教,教义,宗教,风气
tacikv 学校
tacikv facambi 放学
tacimbi 学,学习,习惯
tacimsi 教授
tacin 学习,学业,习俗,习惯,教,道
tacin bilgan 学期
tacin fonjin 学问
tacin gucu 同学
tacin s'anggan 学习成绩
taciniya 学年
tacinun 风气,风尚
tacisi 学生
tafambi 上高,往上爬
tafukv 台级,阶梯
tafulambi 谏劝,劝解
taiifin 太平
taiiha indahvn 猎狗,一种长毛的狗
taji 淘气,顽皮
taji jui 顽童
tajirambi 淘气
tak seme 紧紧地,坚实的,坚决地
tak seme dahalambi 紧紧地跟随
tak tik 果断,坚决,结实,整洁
taka 暂且,铁掌,括号
taka hadambi 钉铁掌
taka kvwarambi 括括号
taka ume genere 暂时别去
takabun 认识
takambi 认 ,认识,认得,知道,懂得,拜认
takasu 认识水平
takdambi 得意,傲慢,得意望形
taksimbi 存在,生存
taktu 楼
takvrs'ambi 使唤
takvran 差使,差 遣
tag'eljambi 拌脚
tala 原野
talambi 没收,抄没,亏,赔钱
talangga 方,方的
talangga ba 方形地
talangga hergen 方块字
talangga usin 方形田
talga 平面
talgari 面积
talihvn 犹豫不决,荒唐
talihvnjimbi 迟疑不定
talis'ambi 眼珠乱转
talkiyan 电
talman 雾
talman hetembi 雾散
talman mukdembi 起雾
talu 野外
talude 有时,偶尔,偶然
tampin 壶
tamse 罐子
tan 河滩
tana 珠,小野韭
tangkan 品级,等级,级,层
tanggilakv 弹弓
tanggin 堂
tanggv 百
tanggv tumen 百万
tanggvci 第一百
tangsu 娇养的,宠爱的
tangsulambi 娇养,溺爱
tanjambi 结巴。口吃
tantabumbi 被打,使打
tantambi 打
tantanumbi 互相打
tar seme 心惊,惊悸
tara 表亲
tara ahvn 表兄
taran 汗水
tarcan 铅
targabumbi 警戒,惩戒
targabun 箴言,戒规
targacun 禁忌,忌讳
targambi 戒,忌
targan 彪
targangga 戒,禁忌的
tarhvn 胖,肥
tarimbi 种,播种
tarime tebumbi 种植
tarsi niyalma 姑表亲
tasgambi 炒
tasha 虎
tasha yeru 虎穴
tasihimbi 打拨脚
tas'an 错误,错的,假的
tas'arambi 出错,犯错,误会
tatakv 抽屉,(汲水用的)柳罐
tatambi 拉,扯,拔,抽,消退,退落,扎营,住宿,
tatara boo 客店,旅馆
tatara edun 倒卷风
tatara gurung 行宫
tathvnjambi 犹豫,踌躇
tatas'ambi 拉扯,关心,惦记
te 今,现在
teb teksin 立即,马上
teb teksin yabumbi 走得笔直
tebcimbi 忍心
tebeliyembi 抱,抱住,怀抱
tebeliyeku 怀抱
tebici 例如,譬如
tebku 胎胞,胎衣
tebumbi 使坐,让坐,使居住,载,盛
tebunebumbi 安置
tebunebume icihiyambi 处理,处置
tebunembi 驻扎,安置
tecembi 同坐
tede 迄今,那个
tede isitala 至今
tederi 由此,从此
tederi amala 从此以后
tehe 架子,座子,炕,床
tehe ba 住处
tehe muke 积水
tehe wan 脚手架
tehen 高跷
tehereku 天平
teherembi 相等,相称
teheren 相等,平等,等号
teheren toose 平等权利
teherengge 相等的,平等的
teherengge holbosun 平等连词
teherengge orolosun 等量代词
tehers'embi 相等
teiifun 拐棍,手杖
teiifun teiifus'embi 拄拐杖
teiifus'embi 拄拐杖
teiike 刚才
teiile 尽其所能,唯,唯独,只有
teiisu 本分,名分,相等,相当,本,当
teiisu akv 不大相称,无缘分
teiisu teiisu 各个,纷纷
teke 大角羊
teke niman 公山羊
teiis'un 黄铜
teksilembi 均齐,整理
teksin 直,整齐
teku 座位
tekulembi 就坐,出席
telembi 撑开,张开,睁眼
teliyebumbi 被蒸,蒸发
teliyebuhe sukdun 蒸气
teliyembi 蒸
tembi 坐,居住,做,当,沉淀,积存,结(果实),下沉,泻肚
temen 骆驼
temgetu 标记,记号,证据,凭证,图章
temgetu afahari 证据
temgetu arambi 画押
temgetu bithe 执照,票,证明书
temgetu etuku 号衣
temgetu mahala 号帽
temgetu s'usihe 号牌
temgetu wehe 碣石
temgetulembi 证明
tems'embi 争,争斗,竞争,奋斗
temuhen 轴,幅
temun 车幅
ten 根基,极,极端,极限
ten den jirgi 最高级
ten gaiimbi 向人讨实据
teng seme 坚硬,坚强
teng seme ilimbi 毅然而立
tenggeljembi 颤动
tenggin 湖,湖泊
tengki tongki 走路不稳的样子
tengkicuke 切实
tengkicuke yargiyan 确实
tengkimbi 揪,熟,深
tengkime saha 熟知,深知
teni 才,刚才
teniken 刚才,刚刚
teniken jihe 才来,刚来
tenteke 那样
tentekengge 那样的
teodembi 转运,更换,传递
terali 那样
tere 那个
tere erinde 那时候
tereci 从此
terei 他的,那个的
terengge as's'asun 及物动词
tereningge 是他的
terkin 阶,台阶
teru 肛门
teru yoo 痔疮
tese 他们
tesei 他们的
teseningge 是他们的
tesu 本
tesu ba 本地
tesumbi 足,足够
tesume gaiimbi 拿够
tesutele 充分,,充足
tetele 迄今,至今
tetendere 既然
tetun 器皿,器材,棺材
tetun agvra 器皿
teyehun 安逸
teyimbi 歇息,休息
teyen 休息
teyen akv 不休息,不停地
tilembi 提
tileme tucimbi 提出
tinggin 厅
to 绦(长度,大指与中指伸长距)
tob 正直的,耿直的,径直的,正中的,刚好
tob dulimba 当中,正中
tob seme 正好
tob tab 端正的,端庄的
tob yargiyan 正确
tobgiya 膝盖,膝盖骨
tobo 庄子
todolo 预兆,征兆
tofohon 十五
toholon 锡
toholon muke 水银
toholon hoos'an 锡纸
tohombi 套,驾(车),鞴(鞍)
tohon 纽扣,扣子
tohorombumbi 安抚,安慰
toiilokvs'ombi 东张西望
toiitonggo 狡猾的
tojin 孔雀
tojin gasha 孔雀
tojin funggala 孔雀翎,又叫花翎
tokombi 扎,刺,叮,咬
toksimbi 敲,叩
tokso 村,屯,村庄
toktofi 必定,一定
toktobun 决定,规定,决议
toktombi 固定,安定,平定
tolaji 拖拉机
tolgin 梦
tolgin tolginambi 作梦
tolgis'ambi 作梦,梦见
tolombi 数,清点
tolomo 皮囊
tolon 火把
tolon tuwa 火把
tome 每个,每次
tomilambi 点名,派遣,委派
tomilame tucibumbi 点名派出
tomohonggo 镇定的,稳重的
tomombi 栖息,居住
tomon 洞穴,墓穴
tomorhon 清楚的,沉着的,稳重的
tomorhon necin 平稳
tomsombi 检点,收敛,收殓
ton 数,数目
ton akv 无数,时常的
ton songkoi 如数,照数
tondo 公,忠,直
tondo akdun 忠信
tondo unenggi 忠诚
tondokon 直的,笔直的,直直的,直接的,老实的,忠厚的
tondokon genembi 直直地去
tondokon hafumbi 直达
tondokon niyalma 忠厚人
tongga 稀少的,有限的
tonggo 线
tongki 点,滴 ,
tonio 棋
tonocin 数学
tonosun 数词
tonotun 计数器,计算器
toodambi 赔,偿还
tookabumbi 解闷,解忧,延误
tookambi 迟误,耽搁,停留
tookanjambi 迟延,停留
toombi 骂
toome firumbi 咒骂
toose 权,权利
toose horon 权势
torgibumbi 使转动,使绕圈,使旋转
torgikv 陀螺
torgimbi 打转,绕圈,旋转
torhombi 围绕,环绕,旋转
torhomilasu 环境
torimbi 转游,漂流
toro 桃,桃子
torombumbi 劝慰,抚慰
toso 尘
toso buraki 灰尘,尘土
toso gocire tetun 吸尘器
tosombi 防备,预谋,预算
toyon 准头,准确
toyon tokton akv 无准头,不稳当,不坚定
tuba 那里,彼处
tubade 在那里
tubihe 水果,果实
tucibumbi 拿出,弄出,派出,出殡,举荐
tucibun 跋
tucimbi 出去,出来,长出,出现,出发
tucirsu 产品,出产
tufun 镫
tufulembi 踏,镫
tugi 云
tugi banjimbi 生云
tugi hetembi 云收
tugi samsimbi 云散
tuhan 倒的树杆,独木桥
tuhe 锅盖
tuhembi 落,倒,跌倒
tuhenebumbi 使有着落,落实
tuhenembi 有着落,堕落
tukiyecembi 举,抬,托,赞扬、夸,吹
tukiyecun 颂
tukiyembi 抬,举,扶,扶起,称颂,推举,推荐,提拔,提升,吹捧,抬举
tukiyehe gebu 表字
tuksicuke 危险的,险恶的
tuksimbi 心跳,惶恐不安
tuksitembi 心跳不止,心悸不安
tuks'an 牛犊
tuktan 起初
tuku 面儿,表面,外表
tulbimbi 揣度,猜想
tule 外,外面,外头,出恭
tule genembi 出恭
tulembi 下纲套
tulergi 外面,外边
tulesi 向外,朝外
tulfambi 箭弹回,(婴儿)出生
tulgiyen 以外,另外
tulgiyen ararakv 不见外
tulgiyen tuwambi 歧视
tulhun 阴
tulhun aga 阴雨
tulhun inenggi 阴天
tulhun tugi 阴云
tulhus'embi 天阴
tulimbi 逾限,过期
tumen 万
tumen de 万一
tumen de emgi 万一要是
tumen se 万岁
tumen tumen 万万
tumiha 奶头,乳头
tumin 浓的,稠的,丰足的,(颜色)浓、深的
tun 岛
tunggalambi 撞见,碰见,遭遇
tungga 胸,胸脯
tungga seji 胸怀
tunggiyembi 捡起,收集
tunggu 渊
tungken 鼓,鹄的
tura 柱
turakv 瀑布
turambi 澄汤水,倾注
turame agambi 大雨如注
turga 瘦的
turgatu 消瘦的
turgen 急速的,快速的,性急的,急躁的
turgun 原因,缘故,情由
turgungge holbosun 原因边词
turi 豆子,豆
turi srsun 豆芽
turi hoho 豆角
turigen 租金,雇工钱
turimbi 租、赁,雇
turulambi 带头,领头率先
turulame yabumbi 头里走,带头干
turulaha da 首领,带头者
turun 纛
turun kiru 旌旗
tusa 利益,好处,效,效果
tusa arambi 帮助,资助
tusali 效益,效果
tusangga 有益的
tusumbi 嫁女
tus`ambi 遭际,遭逢,遭遇
tus`an 职位,职务,职责
tus`anun 任务,职责
tutala 许多,那么多
tutala niyalma 许多人
tutambi 落后,留下,遗留,垂留
tuttu 那样,所以
tuttu bicibe 可是,然而
tuttu oci 若是那样,既然如此
tuttu ofi 因此
tuttu seme 虽然
tuttu waka 不是那样
tuwa 火
tuwa I fithen 火星儿
tuwai sejen 火车
tuwabun 览,展览,景致,景色,风景
tuwabungga 榜
tuwakiyambi 看守,守卫,遵守,放牧
tuwakv 榜样
tuwakvn 观,观点,看法,眼光
tuwambi 看,阅,看望,看待,照
tuwamgiyambi 改正,矫正
tuwanambi 去看
tuwancihiyambi 修正,拨正,匡正
tuwanjimbi 来看
tuwas`ambi 照料,看顾
tuwas`atambi 照看,护理
tuweri 冬天
tuweri dosimbi 立冬
tuweri ten 冬至
tuyambi 撅,折,折弯
tuyembumbi 表露,显露
tuyembun 表情,态度
uba 这时
ubaliyambi 翻,翻转,翻译,变更,转变,翻地
ubaliyambumbi 翻译
ubas`ambi 反叛,造反,叛变,翻,翻转
ubas`aha facuhvn 叛乱
ubas`aha hvlha 叛贼
ubas`asi 叛徒
ubas`atambi 反覆
ubiyaburu 讨人嫌
ubiyacuka 讨厌的,厌恶的
ubiyada 讨厌
ubiyada arbus`ambi 举止讨厌
ubiyada gisurembi 说话让人讨厌
ubiyambi 厌恶,恶心
ubu 份儿,分,分数,倍,缘份,命运
ubu hesebun 缘份,命运
uca 尾骨
ucarambi 相遇,遇见,遭遇,遭到
uce 房门
uce duka 门庭
ucubumbi 搀和,混杂
uculembi 唱
uculen 词
ucumbi 混杂,搅拌
ucun 歌
ucuri 时候,时际
udambi 买
udan 慢,缓
udan gisurembi 说得慢,
udan yabunbi 走得慢
udu 几个,虽然
udu juwan 几十
uduci 第几
ududu 许多
udunggeri 几次
ufa 面,面粉
ufaracun 失,失误,损失
ufarambi 失败,失误,失利,错过,亡故
ufuhu 肺
ufuhu I nimeku 肺病
ufuhunembi (萝卜)等内部变空,糠了
uhala 肾囊,睾丸
uhe 共,共同,和谐,融洽
uhe as`s`angga arbun 齐动态
uhe obombi 统一
uhei 共同,一齐
uhelembi 与共,彼此无间,统一
uhen 弟媳
uhengge amalasun 协同后置词
uheri 共,总共,全部
uherilambi 统共,总合起来
uhuken 软,柔软的,柔和的,缓慢轻柔的
uhuken ijishvn 柔顺
uhuken yadalinggv 柔弱
uhume 婶母
uhumbi 包,裹,卷
uhun 包,卷
uhvmbi 剜,挖,刨
uiigur 维吾尔
uiihe 角
uiilembi 服侍,侍奉
ujan 边,尽头
ujan da akv 毫无头绪,毫不讲理
ujan jecen 边疆
ujan jecen akv 无边无际
ujan yalu 阡陌
ujeken 略重
ujelembi 尊重,敬重,重视,加重,加剧,从重,加重
ujeleme tuwambi 尊重,重视
ujen 重的,沉重的,严重的,艰巨的,庄重的
ujen amba 重大
ujen forin bumbi 给予严重打击
ujen oyonggo 稳重,沉重
ujen tukiyere s`unggitun 起重机
ujima 牲畜
ujimbi 养,养育,休养,生育
ujirsu 营养
uju 头,头领,第一
uju gaiimbi 夺冠军
ujui 第一
ujui jergi 一等,首位
ujui uju 冠军
ujulambi 领头,为首
ukambi 逃,躲避,躲藏
ukame efimbi 玩捉迷藏
ukame jaiilambi 逃避
ukaju 逃亡者
ukambumbi 使逃,藏匿
ukcambi 脱开,脱逃
ukdun 窑洞
ukiyembi 喝,饮
uksa 断然
uksalambi 开脱,解脱,撤,解,除
uksilembi 穿甲,武装
uksin 甲,甲衣,披甲,甲兵
uksin saca 盔甲
uksun 族,宗族,宗室
uksun mukvn 宗族,宗室
uksura 族,民族
uksurai falicun 民族团结
uksurai gisun hergen 民族语言文字
ukumbi 聚集,环拱
ula 江
ulabun 传,传记,传说,传统,
ulabun gisun 传说
ulambi 传播,传说,传达,传递
ulara jurgan 宣传部
ulan 传,沟
ulan ulan I 辗转,转传
ulan yohoron 沟渠
ulandumbi 相传,流 传
ulangga 低洼的
ulangga ba 洼地,盆地
ulangga sangga 坑坑洼洼
ulcin 串,贯,吊
ulden 晨光,曙光
ule 大葱,
ulejembi 倒塌,坍塌
ulenggu 脐
ulgambi 蘸水
ulgiyan 猪,亥
ulha 牲口
ulha ujima 牲畜
ulhi 袖
ulhibumbi 晓谕,通知
ulhibun 通知,诰
ulhicun 灵性
ulhicun akv 无知的,无灵性的
ulhimbi 懂,晓得,领会
ulhisu 颖悟的
ulhiyen 渐次,逐渐
ulhiyen ulhiyeni 逐渐,渐渐地
ulhv 芦苇
ulhvma 野鸡,雉
uli 弓弦
ulimbi 串连
ulin 货财,财物
ulin hethe 财产
ulin nadan 货财
ulin simbi 行贿
ulintumbi 行贿
ulme 针
ulme hvlhatu 晴蜓
ulme tonggo I fulhv 针线包
umai 全然,完全
umai sarkv 竟不知
umaiinambi 奈何
umaiinaci ojorakv 不得已,无可奈何
umaiinahakv 全然无妨
umaiinarame muterakv 并不怎么样,奈何不了
uman 牙床,蹄心
umbumbi 掩埋,埋葬
umburi cumburi 草木参差不齐的样子
ume 不要,别
umesi 着实,很,非常
umesilembi 落实,实现,实践
umgan 骨髓,
umhan 蛋
umhan be wehe de fahambi 以卵击石
umiyaha 虫
umiyelembi 系带,系腰带
umiyesun 腰带
umudu 孤,孤单,孤独
umudu jui 孤儿
umuhun 脚面
umus`uhun 俯面
uncambi 卖
uncehen 尾,尾巴,末尾
uncehen hetembi 收尾
uncehen tukiyembi 翘尾巴
uncehen tuwancihiyakv 舵
undehen 木板,板子,木锨
undehen falan 地板
unde 尚未,还没有
undu 竖,纵的
unduri 沿,顺
unenggi 诚,果然
unenggi tondo 忠诚
unenggi yalanggi 诚实
unenggi yargiyan 认真,确实
unenggilembi 竭诚,证实
unggan 长辈,前辈
unggan jalan 长辈
unggala 孔,洞,穴
unggimbi 发送,寄去,捎去,派遣,差遣
unggu mafa 曾祖
unggu mama 曾祖母
ungkembi 叩,倒翻
uniyen 乳牛
untuhulembi 空着,落空
untuhun 空,空虚,虚,空间,太空
untuhun buda 素饭
untuhun gala 空手
untuhun gebu 虚名
untuhun gisun 空话
untuhuri 徒然,白白地
untuhuri dulembumbi 虚度
uno 针
uno tonggo 针线
unumbi 背负,担任
unuha tus`an 责任
unun 负担,背囊
ura 臀,屁股
ura weiihuken 勤快
urahilambi 探听,响应
urahin 影响
urambi 淤血,余韵回响
uran 韵,应声,回音
urandambi 声响,发出声响
urangga 洪亮,响亮
urangga jilgan 洪亮的声音
urangga moo 梧桐树
urebumbi 练习,温习,冶炼,锻炼
urebun 训练
urebusu 练习,作业
urembi 伤透,熟
ureme amgambi 熟睡
ureme halhvn 酷热
ureke usin 熟田
ureshvn 熟练,熟悉
urgalambi (用套绳或套马杆)套马
urgedembi 辜负
urgulembi 庆祝,庆贺
urgun 喜,快乐,喜庆
urgun arambi 祝贺
urgun baiita 喜事
urgun sebjen 欢乐,快乐
urgun sukdun 喜气
urgunjembi 喜悦,高兴
urgunjeme dahambi 悦服
urgunjeme okdombi 欢迎
urgunjeme wajirakv 欢喜不尽
urhu 偏的,片面的,斜的,歪的
urhu akv 不偏
urhu haiihv 袅娜
urhu hars`akv 偏护
urhvmbi 偏斜,偏歪,袒护,偏向
urhun 指,即一指厚度
uiihuri haiihari 逶迤
urhus`embi 蹁跹
urhumbi 受惊,惊跳(跑)
urimbi 崩裂,倒塌
urkilambi 作响声,响应
urkin 声响,声势
urkin de acabumbi 随声附和,响应
urkingga 响亮的
urgungga 禧,喜庆 的
urkuji 连绵,只管,只是
ursan 二茬苗,旁生枝杈
ursanambi 生二茬苗,复生
urse 众人,人们
ursu 层 ,阶级
uru 是
uru waka 是非
urui 仅是,每每
urumbi 饥饿,
urume kangkambi 饥渴
urume yuyumbi 饥饿
urun 媳妇
urunakv 一定要,必定
urus`embi 同意,赞成
urus`ere wakas`ara 是是非非
usacuka 哀,感伤的,悲伤的
usacun 悲伤,悲哀
usambumbi 使灰心,使伤悼,寒心
usambi 伤悼,悲伤,绝望
usatala ombi 灰心,绝望
use 种子,籽粒,虮子
use faha 籽粒
use gaiimbi 选种
use sonjoro s`unggitun 选种机
useku 耧斗,篓
usembi 下种,播种
useri 石榴
ushambi 嗔恼,怨恨
ushacun 恼怒的,怨恨的
ushe 精液
usi umiyaha 蛔虫
usiha 星
usiha geris`embi 星光闪烁
usiha oron 星辰
usiha seri 星稀
usihimbi 淋湿
usin 田,田地
usin bigan 田野
usin dehen 田畴
usin hethe 农业
usin tala 农田,田野
usin yafan 田园
usisi 农民
usun 乌孙(山),腥臭的
usun alin 乌孙山
usumbi 顺流而下
usurs`embi 嫌弃,憎恶
us`abun 牵连,连累
us`ambi 拉,拖,牵,扯
us`an fas`an 麻烦,纷乱
us`atambi 拖,拉,牵引,连累,拉扯
us`e 带子,皮条
us`embi 纳(鞋底)
utala 好多,许多
uthai 立即,就,即
uttu 这样,如此
uttu dabla 不过如此
uttu tuttu 这样那样,如此这般
uyaljambi 轻轻悠悠,悠悠颤动
uyan 稀,软
uyan buda 稀饭
uyas`an 泥鳅
uyembi 熟(皮),揣揉
uyere faksi 熟皮匠
uyun 九
uyun dabkvri 九重
uyunju 九十
uyuci 第九
wa 气味,味道
wacihiyambi 完结,完成
wadambi 嗅,闻
wadan 兜,口袋,包袱单
wakvn 臭
wai 弯曲
waiidambi 舀东西
waiikv 歪
waiikv taiikv 歪歪扭扭
waiikvrambi 歪斜
waiikvs`ambi 歪着走
wajimbi 完毕,完蛋,丢尽
wajin 完,完结,完毕
wajitala 直到完结
waka 非,不是,过错,过失
waka bahambi 得罪
waka wakai 胡乱
waka wakai gisurembi 胡说八道
wakalambi 责怪,责备
wakas`ambi 责怪,责备
wakjahvn 腹大
waks`an 蛤蟆,青蛙
walhiyambi 晒,烘干
wali 戏法,魔术
wali efimbi 变戏法,耍把戏
waliyabumbi 丢,丢失,丢掉
waliyambi 丢,丢失,扔,抛弃,吐出,宽容,免除
waliyame gamambi 宽恕
waliyatai 舍命,拼命地
wambi 杀
wan 梯子
wancarambi 讥讽
wandumbi 乱杀,相 杀
wanumbi 相杀
wangga 香的
wangkiyambi 闻
wangnambi 扎花,刺绣
wantaha 云杉
wara 砖
warambi 捞出,打捞
wargi 东边
wargi da 东方
wargi edun 东风
warumbi 发臭,变臭
wase 瓦,袜子
wase fatan 袜底
wasihvn 下,往下,以下
wasimbi 下来,降下,跌落 ,衰败
was`akv 耙子
was`ambi 抓痒,耙
watai 狠狠地,往死里
we 谁,
weceku 神祗
wecembi 供,祭祀
wecere bithe 祭文
wecen 祭,祭奠
wecen jukten 祭祀
wehe 石,石头
wehe alikv 磨盘,辗盘
wehe cinuhvn 朱砂
wehe yaha 煤
wehiyembi 搀扶,扶助,扶佑
wehiyeme haiirambi 爱戴
weiihe 牙齿,角
weiihe saiimbi 咬牙
weiihu 独木舟,小船
weiihukelembi 轻视,怠 慢
weiihuken 轻的,轻松的,轻快的,勤快的,轻浮的
weiihuken balama 轻浮
weiihuken deleri 轻薄
weiihun 活的
weiihun weiijungge 活跃的,生气勃勃的
weiijumbi 复活,复苏
weiijungge 活的,有生命的
weiile 罪,罪行
weiile alimbi 伏罪,谢罪
weiile arambi 处分,治罪
weiile tambi 获罪,得罪
weiile necimbi 犯罪
weiilengge 有罪的,犯罪的
weiilengge niyalma 罪人,犯人
weiilembi 工作,劳动
weiileran 工作
weiilen 工程,生产
weiilen hethe 工业
weiilesi 工人
weji 从林
weji ba 山野密林
welmiyeku 钓鱼杆
welmiyembi 钓鱼
wembi 融化
wembumbi 融化,教化,感化
wempi 感化
wen 化,(弓、箭的)扣子
wenderhen 阿兰
wenjehun 热闹,快乐
wenjehun simenggi 热闹
wenembi 化,溶化
meniyembi 熔化,冶炼
wenjembi 加热,加温,发热,发烧,热闹起来
werembi 淘
weren 波澜,水波,环,圈
weri 他人的,别人的,人家的
werimbi 留,存留,留给
weris`embi 察访,注意,留神
wesibumbi 升用,提拔,上升,升高
wesihulembi 尊重,重视
wesihun 崇高,贵,往高,往上,以上
wesimbi 升,晋升,上升,兴盛,涨价
wesimbumbi 上报,奏
ya 哪个,谁,何,烟霭
ya wo 谁个
yaba 哪里
yabderi 从哪里
yabubumbi 使行走,打发走,寄,发行,进行,准行,举行,开展
yabumbi 行走,行事
yabuha ba 履历,所走之地
yabuha baiita 事迹,所做之事
yabun 行为,德行,操行
yabun tuwakiyan 操行,品行
yacihiyambi 打喷嚏
yacin 青,黑,黑色
yacin nimenggi 黑油,沥青
yadahvn 贫穷,稀疏
yadahvn fusihvn 贫贱
yadahvs`ambi 饿
yadali cecike 画眉
yadalinggv 虚弱,弱,弱小的
yadambi 贫穷,穷困
yaderi 从哪里,从何处,从何方
yafahan 步行的
yafahan cooha 步兵
yafan 园,庭园
yafasi 园丁
yagese 多少
yaha 炭,火炭,灰炭
yak seme 语音沙哑,稠密的样子
yaka 哪个
yaksibumbi 被关闭,被闭塞,被封锁
yaksimbi 闭,关,锁
yaksitai 决意,执意
yakvngga 怪异的
yakvngga mudan 异样声,怪调
yala 果然,诚然,果真
yali 肉,
yalihangga 肥胖的
yalitu 胖子
yalu 地边,畴
yalumbi 骑
yamji 晚上
yamjimbi 天晚,天黑
yamjishvn 傍晚
yamun 衙门,府
yandumbi 央求,委托
yandume baiimbi 委托
yanggar seme 悠扬的
yanggilambi 调戏,挑逗
yangsakv 锄头
yangsambi 耘草,除草,锄地
yangsangga 有文采,俏丽的
yangse 样子,牛秧子,文采,姿态
yangselambi 文饰,修饰
yangs`an 唠叨,聒噪
yangs`arambi 撒赖,唠叨
yar seme 水细流不断地样子,联贯,连贯,一个接一个地
yargiyalambi 验实,核实,实践
yargiyan 实,真实,确实
yargiyan baiita 事实
yargiyan tas`an 虚实
yargiyangga gebsun 具体名词
yargiyashvn 实际
yargiyasun 实词
yarha 豹
yarhvdamci 引导,牵头,领导
yarhvdasi 领导人
yarkiyambi 挑衅,引诱,勾引
yarkiyame latumbi 诱奸
yarkiyame yanggilambi 调戏
yarkiyan 诱
yarumbi 引导,领导,援引,诱导
yarun 引
yarusi 领袖
yarusun 导言,引言
yarsi 鸦片
yarsi dambaku 鸦片烟
yasa 眼睛,眼儿
yasa arambi 递眼色
yasa faha 眼珠
yasa jergis`embi 目光恍惚
yasai elden 眼光,目光
yasai muke 眼泪
yasalambi 注目,看中
yatarkv 打火镛,打火机
yatarkv wehe 打火石
yaya 凡是,诸凡,所有
yaya hacin 各项,各样
yayamu 每一个
yebcungge 美丽的,风雅的
yebcungge ildamu 风流
yebcungge saiikan 美丽
yebe 稍好,好些,有起色的,好转的
yebe ombi 好些了,好转了
yebelembi 喜欢,喜悦
yebelerakv 不悦,不服
yebken 英俊,俊秀,好看
yebken giltukan 俊美,毓秀
yebken haha 好汉
yehere 瓷器,瓷
yehere moro 瓷碗
yehere tetun 瓷器
yekengge 大,大的
yekengge haha 大丈夫
yekers`embi 打趣,招惹
yemji 邪魅妖怪
yen 盘道
yen jugvn 山道,盘道
yendembi 火燃起来,兴旺,兴盛,昌盛,时兴,流行
yenden 兴,兴盛,兴京
yendenumbi 兴旺
yenggehe 鹦哥
yengguhe 鹦鹉
yengsi 筵席
yengsi sara 宴会,婚宴
yerguwe 蚂蚁
yertecuke 羞愧的,耻辱 的
yertecun 惭愧,耻辱
yertecun girucun 耻辱
yertembi 愧,羞
yertes`embi 羞愧,惭愧
yeru 穴,洞
yeye 爷,粘,蛆
yeye boiihon 粘土,粘泥
yobo 玩笑,笑话,儿戏
yobo efin 戏耍
yobo maktambi 开玩笑
yobodombi 玩耍,戏谑
yocambi 痒
yohi 部,副,成套
yohindambi 理睬,遵从,服从
yohindarakv 蔑视
yohingga 成套,全编
yohombi 发痒
yohoron 沟渠
yojohos`ombi 很痒
yokcin akv 貌陋
yokto akv 没趣,无聊,不好意思,羞惭
yombi 走,行
yondombi 容得下
yonggan 沙
yonggan hoos`an 沙纸
yonggan werembi 淘沙
yonggar seme 水流不断
yongkiyambi 具备,齐全
yongkian 完备的,圆满的,齐全的,充分的
yongsu 礼仪,
yono 滑稽
yooni 全,都
yooni beye 全身
yooni akv 难为情
yoose 锁
yooselambi 锁上
yor seme 鱼贯而行,流
yoro gisun 谣言,流言
yoso 道,道德
yosonggo 有道德的,有礼貌的
yoyombi 衰落,逐渐下降,缩小
yuburs`embi 拱动
yukvmbi 收缩,蜷缩,缩短
yumbi 贪溺,沉醉,容得下,浸润,诱哄,
yume hvlimbumbi 盅惑
yumbu seme 大水缓流的样子,广大无比,广阔无边
yumbumbi 诱哄,浸润,融化
yumpi 贪溺,融化
yun 车辙
yur seme 细水长流的样子
yurun 地垅
yuwan 元
yuwantai 砚
yuyumbi 饥饿
yuyun 馑
yuyun aniya 凶年,荒年,饥年



满语单词一百个 

1.  bi /毕/ 【代】我【动】有;在
2.  si /西/ 你、妳
3.  i /依/ 他、她
4.  tere /特勒/ 它
5.  be /伯/ 【代】我们【助】把、得、以
6.  muse /木色/ 咱们、我们
7.  suwe /苏卧/ 你们、妳们
8.  ce /车/ 他们、她们
9.  tese /特色/ 它们
10. beye /伯也/ 自己
11.  geren /格楞/ 众人、大家
12.  mini /米尼/ 我的
13. sini /西尼/ 你的、妳的
14. ini、inengge /依尼、依涅格/ 他的、她的
15. tere i /特勒依/ 它的
16. meni /莫尼/ 我们的
17. muse i /木色依/ 咱们的、我们的
18. suwe ni /苏卧尼/ 你们的、妳们的
19. ceni /车尼/ 他们的、她们的
20. tese i /特色依/ 它们的
21. beye i /伯也依/ 自己的
22. geren i /格楞尼/ 众人的、大家的
23. saiyuun? /塞云/ 好吗?
24. umesi /乌莫西/ 很
25. sain /塞/ 好、吉祥
26. hala /哈拉/ 姓
27. ai? /爱/ 什么?
28. gebu /格布/ 名字
29. sembi /色木毕/ 说
30. boode /包德/ 家里
31. gemu /格木/ 都、都是
32. niyalma /尼雅尔玛/ 人
33. ama /阿玛/ 父亲
34. eme /厄莫/ 母亲(同 eniYe /厄涅/)
35. ahuun /阿浑/ 哥哥、兄长
36. deo /窦/ 弟弟
37. eyun /厄云/ 姐姐
38. aibide /爱毕德/ 哪里
39. genembi /格讷木毕/ 去
40. tere /特勒/ 他、她;那个
41. tacikuu /塔其库/ 学校
42. de /德/ 在…地方、在…里、在…上;在…时
43. bithe /毕特赫/ 书
44. huulambi /呼拉木毕/ 读
45. non /暖/ 妹妹
46. sure /苏勒/ 聪明、聪睿
47. sektu /色克图/ 伶俐、灵活
48. se /色/ 年岁;等、们
49. oho /奥霍/ (已然口气)已经
50. buda /布达/ 【名】饭
51. jeke /哲克/ 吃
52. nio /牛/ 幺、吗
53. sikse /西克色/ 昨天
54. dobori /多波哩/ 夜
55. aga /阿噶/ 雨
56. nimanggi /尼玛尼/ 雪
57. baimbi /拜木毕/ 祈求、求
58. enenggi /厄讷尼/ 今天
59. galaka /噶拉喀/ 晴
60. ere /厄勒/ 这、这个
61. dolo /多罗/ 里、内;大内
62. halhuun /哈尔浑/ 热
63. kai /开/ 啊、矣、哉
64. ci /其/ 比
65. serguwen /色尔滚/ 凉快、凉爽
66. sakda /萨克达/ 老
67. mafa /玛法/ 老翁;祖、祖辈
68. bio /彪/ 吗、有吗
69. cananggi /查那尼/ 前日
70. jimbi /吉木毕/ 来
71. ainu /爱努/ 为什么、为何
72. jabdumbi /扎布都木毕/ 得闲、得当、凑手、济事
73. ni /尼/ 【语气】吧、呢【助】的
74. axa /阿沙/ 嫂子
75. weisihun /倭西浑/ 向上
76. arki /阿尔奇/ 烧酒
77. omimbi /奥米木毕/ 【动】饮、吃
78. baniha /吧你哈/ 谢谢、感谢
79. ambula /阿木布拉/ 太、最、甚
80. sambio? /萨木彪/ 知道吗?
81. yargian /牙尔间/ 实
82. aniya /阿尼牙/ 年
83. arambi /阿喇木毕/ 过、做
84. jabxan /扎布山/ 幸、幸运
85. takambi /塔喀木毕/ 认识
86. gucu /古楚/ 朋友
87. alime /阿里莫/ 担当
88. mutembi /木特木毕/ 能;克;胜
89. aku /阿库/ 不、无、没有
90. beye /伯也/ 自己、本身;身体
91. dursun /杜尔孙/ 体格
92. katun /喀吞/ 【名】坚强、强壮
93. guigu /古伊古/ 【形】健康、硬实
94. aise /爱色/ (用于末句)吧、或是、想必
95. nimaha /尼玛哈/ 鱼
96. labdu /拉布都/ 多
97. yali /牙里/ 肉
98. komso /科木索/ 少
99. cai /查伊/ 茶
100. ume /乌莫/ 勿、莫、不必


樹有根,水有源,每個滿洲人都有所出,而且理當以自己的滿洲血統和滿洲家鄉為傲
59#
发表于 2006-3-14 21:52:40 | 只看该作者

安业民---中国人民解放军英模人物

中国人民解放军海军战斗英雄。满族。辽宁省开原县(今开原市)人。1956年加入中国新民主主义青年团。1957年3月应征入伍,任海军某部海岸炮瞄准手。1958年8月23日,在福建前线与占据金门岛的国民党军炮战中,一颗炮弹在他们炮位上空爆炸,弹片击中火炮后面堆放的弹药包,燃起熊熊烈火,火舌扑向炮位左侧的数百颗弹头,严重威胁着火炮和整个阵地的安全。危急时刻,他不顾个人安危,坚守战位,机敏地把炮身向隐蔽壕转动。炽烈的火舌烧着了他的衣服,伤及脊背和胳臂,他全然不顾,以坚强的意志,忍受着烈火的燎烧,奋力转动方向盘,直到炮身转回隐蔽壕中,才跳下炮盘,滚灭身上的火焰。由于周身严重烧伤,陷入昏迷。苏醒后,他坚持不下火线,再次登上炮位,准确地完成指挥员下达的每一个战斗口令,连续向国民党军阵地发射炮弹,顽强战斗40分钟,直至炮战结束。入院后,因伤势过重,抢救无效,于9月9日牺牲。根据他生前的意愿,中国人民解放军海军党委追认他为中国共产党党员,并追记一等功。福建厦门修建了安业民烈士墓,纪念碑上镌刻着朱德的题词:共产主义战士安业民永垂不朽。
60#
发表于 2006-3-14 21:57:58 | 只看该作者

曹雪芹

前言:曹雪芹(1715-1764)满族,《红楼梦》作者,请代著名小说家。先祖居关外铁岭地,后归满州旗。入关后,自曾祖起三代为江宁织造。祖父曹寅,尤为康熙帝重用。雍正初,统治阶级内讧,受牵连,父曹頫免职,家产被抄,举家迁往北京。乾隆继位,家道稍兴,旋又卷入政治斗争旋涡,彻底败落。生于封建官僚大家,深受封建文化熏陶,具有很高艺术才能;亲历封建社会末世社会矛盾发展,激化的过程和家庭盛衰的变故,看到封建统治集团的腐朽、分崩离析,体验到下层劳动人民的艰难困苦。这都为创作《红楼梦》打下坚持的基础。《红楼梦》通过对一个封建大家庭由盛而衰的描写,展现出封建社会兴盛、衰亡的广阔图景,成为我国古典文学现实主义作品的代表作。由于受到世界观的限制,书中也流露出作者为封建社会"补天"的幻想和寻不到出路的悲观厌世情绪。晚年困居北京西郊,贫病交加,未及五十而卒。《红楼梦》创作辍笔,后四十回为高鄂所续。

文学巨匠曹雪芹(1724—1764),清代小说家。名霑,字梦阮,号雪芹,又号芹溪、芹圃。祖籍河北省丰润县。清初,入满洲正白旗籍。他本人生于南京。

曹雪芹生活在一个“百年望族”的大官僚地主家庭,从曾祖父起三代世袭江宁织造达60年之久。祖父曹寅当过康熙的“侍读”,曾祖母又是康熙的乳母,曹家与皇室的关系非常密切。少年时代,他“锦衣纨绔”、“饫甘餍肥”,过了一段豪门公子的奢侈生活。雍正五年(1727),他父亲曹頫因事受到株连,被革职抄家。从此,家族的权势和财产都丧失殆尽。他的家庭居处屡迁,生活极不安定,有时甚至不得不投亲靠友,以维持生活,还常常受到歧视和凌辱。经历了由锦衣玉食到“举家食粥”的贫民百姓的沧桑之变,使他对封建统治阶级的没落命运有了切身感受,对社会上的黑暗和罪恶有了全面而深刻的认识。

乾隆十五年左右,他离京迁居西郊农村。曹雪芹晚年的生活更凄凉、悲惨,“举家食粥酒常赊”,贫病无医,又加上幼子夭折,所著长篇小说《红楼梦》一书尚未完成,他便与世长辞,给我们留下了许多遗憾。

曹雪芹从小受到文学、艺术的熏陶,他的祖父曹寅工诗词、善书法,是当时著名的藏书家。曹雪芹深受其祖父的影响,工诗善画,具有多方面的艺术才能。迁居北京西郊后,他在艰难困苦的境遇中,呕心沥血,“披阅十载,增删五次”,创作了不朽的现实主义巨著《红楼梦》。今传本《红楼梦》共120回,后40回为高鹗续成。

《红楼梦》以贵族封建家庭生活素材为基础,以贾宝玉和林黛玉的爱情悲剧及贾宝玉与薛宝钗的婚姻悲剧为经线,纵向剖析了造成悲剧的深刻社会根源;同时,以贾府的兴衰为纬线,通过贾、史、王、薛四大家族间卫道者与叛逆者之间的矛盾冲突,横向展示了由众多人物构成的广阔的社会生活环境。由此揭露了封建社会的种种罪恶及其不可克服的内在矛盾。广泛深刻地反映了当时中国的社会现实,有力抨击了封建家庭的荒淫、腐败,展示出封建制度濒于崩溃和必然灭亡的历史趋势。

《红楼梦》的艺术成就是辉煌的。首先,他精雕细刻、成功地塑造了贾宝玉、林黛玉、薛宝钗、王熙凤等一大批栩栩如生的典型人物。其次,以贾宝玉、林黛玉、薛宝钗的爱情婚姻纠葛为主线,把众多人物、事件组织起来,情节纵横交错,形成了严密完整的网状结构,既宏大又清晰,有条不紊地将错综复杂的内容表现出来。

《红楼梦》是中国古代文学史上思想性和艺术性结合得最好的作品。它是中国封建社会的一次文学总结,集中国古代政治、经济和思想文化之大成,全面展现了封建制度下错综复杂的阶级关系和形形色色的社会风貌,揭示了这个社会制度进入没落时期的各种历史特点和一步步趋向衰亡的生动过程,透露出某种到封建制度的狭小范围之外去探寻新的社会出路的模糊而又顽强的意向。从它对封建中国的揭露和剖析中,使人们看到了封建制度终将崩溃的必然结局。

曹雪芹是中国封建社会进步文学艺术传统的卓越的继承者。他含英咀华,吸收和掌握了自己所接触到的一切有益的思想资料,并且根据自己时代的要求,把它们融会贯通,重加改造,使它们在自己的笔下,获得新的历史内容和艺术风貌。

《红楼梦》是我国古典小说中成就最高的现实主义杰作,在世界文学史上也占有重要地位。
您需要登录后才可以回帖 登录 | 免费注册

本版积分规则

快速回复 返回顶部 返回列表